بیمارستان و شفاخانه، پرواز و شاهنامه

به گزارش یومیر، در یادداشتی در عصر ایران مهرداد خدیر می نویسد: یک بعدازظهر گرم تابستانی در بیمارستان نشسته بودم که صدای مرد افغانی آمد و پرسید اینجا بیمارستان است؟ وقتی جوابی نشنید ادامه داد: بیمارستان؟

نگهبان خوب در بیمارستان معروف Dr. خیابان شریعتی با کنایه بدون سر و حالت گفت: نه به آن بیمارستان یا به این بیمارستان! بله پدر جان، بیمارستان است، بیمارستان یا بیمارستان. کارت را بگویید و مرد را راهنمایی کنید تا روبان آبی را دنبال کند و به رادیولوژی زیر برسد.

با من منتظر بیمار نشسته بودم که همان نگهبان یا ناظر داخلی گفت: اینها در کتاب فارسی صحبت می کنند و گاهی خنده دار است. مثلاً دیروز یک نفر آمد و دکتر وقتی از او پرسید از کی درد می کند، جواب داد از پگاه. اما نمی دانم چرا نمی گویند «بیمارستان»؟

او انتظار پاسخی نداشت، اما در پاسخ به چنین بحثی در فضایی که چیزی جز بیماری و بیمه و هزینه های درمان گفته نمی شود، پاسخ دادم: «چون بیمارستان شاهنامه یعنی بیمارستان امروزی ما. جایی که افراد دارای مشکلات روانی پذیرش می شوند!

ضربه ای به سرم زدم و بیت مورد نظر را در گوشی جستجو کردم و پیدا کردم:

گودرز گفت: بیمارستان
جای خودت، زیباتر از تمدن

(هم بیمارستان و هم شهر با حرف “ر” سکونت دارند.)

فرصتی برای توضیح بیشتر نبود و البته مراجعه به چند کتاب در منزل ضروری بود و همکاری بیمار هم دیری نپایید.

حالا که این گزینه موجود است به سراغ شاهنامه و متن منثور آن می روم. داستان در مورد میل به پرواز در ذهن کاووس پادشاه کیانی است که پس از اتمام فتوحات زمینی برای رسیدن به بهشت ​​در سودا افتاد یا در این سودا انداخته شد. (شاید قدیمی ترین مثال در توهم!)

البته پرواز از دیرباز آرزوی بشر بوده و فردوسی نیز از آن غافل نبوده است.

از این رو برای اجرای ایده پرواز، خردمندان و مشاوران گرد هم آمدند تا طرحی اندیشیدند و از میان پیشنهادات مختلف پذیرفته شد که عقاب بیاورند، گرسنه نگه دارند و گوشت و غذا را در قفس بگذارند و چهار نفر را بگذارند. قفس های چهار طرف تخت کیکاووس آنها را ببندید تا به دلیل غذا پرواز کنند و در نتیجه تخت پرواز کند.

البته این اتفاق افتاد، اما عقاب‌ها تا کی می‌توانستند گرسنه پرواز کنند و اگر سیر بودند، چرا باید به پرواز حریصانه دنبال طعمه ادامه دهند؟! آنها مشخصاً پایان ماجرا را در اینجا محاسبه نکرده اند.

ایده تخت پرنده محقق شد و کاووس روی تخت پرواز کرد، اما عقاب ها پس از ساعت ها نفس خود را بیرون دادند و بقیه داستان قابل پیش بینی است: سقوط.

(در شاهنامه منطقه ریزش نیز مشخص شده است: آمل / مازندران.)

کیکاووس در وضعیت بدی قرار داشت و باید موضوع جبران و تجدید نظر در نظر گرفته می شد. چون این خبر به رستم رسید، به یاری شاه شتافتند، با اینکه او کاری به دور از خرد انجام داده بود، اما همچنان پادشاه ایران بود. این در حالی بود که کاووس قبلاً رستم را تعقیب کرده بود.

گودرز، رزمنده معروف و کهنه کار، از این امر غافل نبود و گفت:

کسی که مثل رستم «جنگجو» بود
برند، او کمی عقل در سر داشت

یعنی شاه چقدر باید احمق باشد که یک رزمنده و کاملاً شبیه رستم را در کنار خود داشته باشد اما او را از نظام خود بیرون کند.

اگر چنین است، سرنوشت «بیمارستان» چه شد؟ اکنون می توان گفت: و این بیمارستان است!

گودرز گفت: بیمارستان
جای خودت، زیباتر از تمدن!

گمان می رود گودرز پهلوان به کاووس گفت: تو با این تمدن ها (کاخ ها و کاخ ها) چه کار داری؟ جای بهتری برای شما خانه سالمندان است!

مشخص است که ایشان از بیمارستان به همان معنایی استفاده می کردند که ما امروز از مرکز نگهداری بیماران روانی استفاده می کنیم که البته آنها نیز بیمار هستند و نیاز به مراقبت دارند.

همچنین می توان حدس زد که با انتخاب واژه «بیمارستان» به عنوان معادل «بیمارستان» یا «بیمارستان» این پیشینه در شاهنامه لحاظ نشده و یا معنای آن به درستی درک نشده است.

همانطور که کلمه “فرودگاه” که بیشتر برای پایان پرواز مناسب است، احتمالاً به این دلیل که در ابتدا قرار بود باند هواپیماهای خارجی باشد و برای شروع پرواز با “سرازیری” یا برخاست نبود.

قسمت آخر داستان هم جالب است:

همیشه جای دشمن را بدهید
صدایت را بیهوده به کسی نگو

بهتر است نگهبان آراسته توضیح بیشتری نخواست و بیمار برای این تاخیر بعدی بستری نشد و البته باید به خاطر داشت که «کلینیک» معادل خوبی است اما به جای کلینیک ها و واحدهای کوچکتر، می نشیند اگر از بیمارستانی که به نام کلینیک نامگذاری شده بگذریم. (البته اخیراً مفاهیم درمان و سلامت نیز رایج شده است.)

داستان کیکاووس در کنار واژه‌های «بیمارستان» و «تمدن» هم از نظر آرزوی پرواز و هم از نظر آرزوی بیشتر قابل تامل است.

انتهای پیام/