شروع به کار ویکی‌پدیا – یومیر

به گزارش یومیر، این روزنامه اعتماد این دایره المعارف آنلاین با بیش از دو دهه قدمت، پنجمین صفحه پربازدید در جهان با 16 میلیارد بازدید ماهانه است و پس از گوگل، یوتیوب، فیس بوک، توییتر و بیش از اینستاگرام، بیشترین بازدیدکننده را دارد. ایده چنین دایره المعارفی برمی گردد. تا دهه 1990، و سؤالاتی مانند دایره المعارف آنلاین در دسترس عموم، قبلاً توسط ریک گیتس و ریچارد استالمن مطرح شده بود، اما جیمی ولز و لری سانگر آن را عملی کردند.

پایگاه داده از زمان پیدایش خود از مقاله ای به مقاله دیگر تکامل یافته است، امروزه بیش از 55 میلیون مقاله (به 299 زبان) دارد و تخمین زده می شود که روزانه 600 مقاله دیگر به مجموعه آن اضافه می شود. آمارهای جالب دیگری نیز در مورد او وجود دارد. به عنوان مثال، یک روز پس از مرگ استیو جابز (16 اکتبر 2011)، صفحه او با بیش از 7.4 میلیون بازدید در یک روز، رکورد بازدید روزانه یک مقاله را شکست. سپس صفحه دونالد ترامپ در روز اعلام نتیجه انتخابات آمریکا (9 نوامبر 2016) بود که شش میلیون و 100 هزار بازدیدکننده داشت. هر ماه حدود 280000 نفر در تولید یا ویرایش محتوای ویکی‌پدیا مشارکت می‌کنند و طبق خود پایگاه داده، حدود 90 درصد از این مشارکت‌کنندگان مرد هستند. همچنین در سال 2020، حدود هفت میلیون نفر به درخواست ویکی‌پدیا برای تأمین بودجه پاسخ مثبت دادند و هر یک کم و بیش به دایره‌المعارف کمک کردند تا توسعه و تداوم آن را تضمین کنند. ناگفته نماند که ویکی پدیای فارسی در اواخر پاییز 2003، تقریباً دو سال پس از شروع ویکی پدیا، راه اندازی شد.

اما جدا از این آمار و اطلاعات، ویکی پدیا پروژه ای بود که بر اساس تجربه نیوپدیا اجرا شد. قرار بود نیوپدیا فروشگاه اینترنتی تمام دانش ما باشد و محتوای آن زیر نظر کارشناسان داوطلب تولید و عرضه شود و در دسترس همه مردم به راحتی و رایگان باشد، اما تاکید بر انجام کار زیر نظر افراد متخصص در هر زمینه. توسعه نیوپدیا را کند کرد. نیازی که پایگاه در پاسخ به این امر ایجاد کرده بود برآورده نشد. ویکی پدیا از همان ابتدا این محدودیت «تحت نظارت کارشناسان» را حذف کرد و همه افراد را فارغ از دانش و تخصصشان در تولید محتوا درگیر کرد. در دایره المعارف جدید خطای کار نیوپدیا یعنی کندی روند توسعه برطرف شد و سرعت تولید و توزیع محتوا چندین برابر شد اما این روش تولید عملا به ابتذال منجر شد و ویکی پدیا را به چیزی تبدیل کرد که با آن روبرو هستیم. امروز. یعنی سایتی که اکثریت مطلق کارشناسان محتوای آن را تایید نمی کنند و ادعای «دایره المعارفی» بودن آن را زیاد جدی نمی گیرند. خب معلوم است که خروجی آن چه توسط گروهی عمدتاً غیرمتخصص و همچنین به صورت رایگان در دسترس خواهد بود و چقدر اطلاعات معتبر است. ویکی‌پدیا همچنین مدعی «بی‌طرفی» است، اما دستیابی به این «بی‌طرفی»، به‌ویژه در علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر، آسان و حتی به معنای واقعی کلمه غیرممکن نیست.

انتهای پیام/