نقش گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی؛ یک ترکیب پرکاربرد و مفید
گلیسیرین یک الکل سه عاملی با خواص منحصر به فرد به عنوان یکی از پرکاربردترین و مفیدترین ترکیبات در صنایع غذایی و دارویی شناخته می شود. این ماده به دلیل ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاص خود نقش های حیاتی و متنوعی را در این صنایع ایفا می کند از بهبود بافت و طعم محصولات غذایی گرفته تا افزایش اثربخشی و پایداری داروها. در این مقاله به بررسی عمیق نقش گلیسیرین در این دو صنعت مهم خواهیم پرداخت و اصول عملکرد آن را بر پایه مبانی علمی و مهندسی تشریح خواهیم کرد.
تعریف و عملکرد فنی گلیسیرین
گلیسیرین که با نام گلیسرول نیز شناخته می شود یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول مولکولی C₃H₈O₃ است. از نظر ساختاری گلیسیرین یک الکل سه عاملی است به این معنی که سه گروه هیدروکسیل (-OH) به زنجیره سه کربنی آن متصل شده اند. این ساختار مولکولی منحصر به فرد خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی به گلیسیرین می بخشد که آن را برای کاربردهای متنوع صنعتی ایده آل می سازد.
عملکرد فنی گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی بر اساس اصول زیر استوار است :
- خاصیت جذب رطوبت (Humectancy) : گروه های هیدروکسیل در گلیسیرین به شدت قطبی هستند و قادر به ایجاد پیوندهای هیدروژنی قوی با مولکول های آب می باشند. این خاصیت باعث می شود گلیسیرین به عنوان یک جذب کننده رطوبت عمل کند و آب را از محیط جذب و نگهداری کند. در صنایع غذایی این ویژگی به حفظ رطوبت محصولات جلوگیری از خشک شدن و بهبود بافت کمک می کند. در صنایع دارویی گلیسیرین به عنوان یک مرطوب کننده در محصولات موضعی برای آبرسانی به پوست و جلوگیری از خشکی آن استفاده می شود.
- خاصیت نرم کنندگی (Emolliency) : گلیسیرین با ایجاد یک لایه محافظ بر روی سطح پوست یا مواد غذایی از تبخیر رطوبت جلوگیری می کند و باعث نرم شدن و لطافت سطح می شود. این خاصیت در محصولات آرایشی و بهداشتی و همچنین برخی از محصولات غذایی مانند کیک ها و شیرینی ها بسیار مطلوب است.
- خاصیت حلالیت (Solvent) : گلیسیرین یک حلال قطبی است و توانایی حل کردن طیف وسیعی از مواد قطبی و غیر قطبی را دارد. این ویژگی آن را به یک حلال مناسب برای بسیاری از داروها عصاره های گیاهی طعم دهنده ها و رنگ های غذایی تبدیل کرده است.
- خاصیت افزایش ویسکوزیته (Viscosity Enhancer) : گلیسیرین یک مایع ویسکوز است و افزودن آن به محلول ها می تواند ویسکوزیته آن ها را افزایش دهد. این خاصیت در صنایع غذایی برای ایجاد غلظت مناسب در سس ها شربت ها و نوشیدنی ها و در صنایع دارویی برای بهبود قوام و قابلیت ریختن داروها مورد استفاده قرار می گیرد.
- خاصیت ضد یخ زدگی (Antifreeze) : گلیسیرین نقطه انجماد آب را کاهش می دهد و از تشکیل کریستال های یخ جلوگیری می کند. این خاصیت در صنایع غذایی برای نگهداری مواد غذایی منجمد و در صنایع دارویی برای حفظ پایداری برخی از داروها در دماهای پایین کاربرد دارد.
- خاصیت شیرین کنندگی (Sweetener) : گلیسیرین طعم شیرینی دارد اگرچه شیرینی آن نسبت به ساکارز (شکر) کمتر است. این خاصیت در برخی از محصولات غذایی و دارویی به عنوان یک شیرین کننده ملایم مورد استفاده قرار می گیرد به ویژه در محصولاتی که برای افراد دیابتی فرموله شده اند.
اجزای اصلی و اصول کارکرد گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی
عملکرد گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی به طور مستقیم به ساختار مولکولی و خواص فیزیکوشیمیایی آن مرتبط است. اجزای اصلی عملکرد گلیسیرین را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد :
- گروه های هیدروکسیل (-OH) : این گروه ها عامل اصلی خواص جذب رطوبت حلالیت و تشکیل پیوند هیدروژنی گلیسیرین هستند. تعداد زیاد گروه های هیدروکسیل در مولکول گلیسیرین آن را به یک مولکول بسیار قطبی و فعال تبدیل می کند.
- زنجیره سه کربنی : این زنجیره اسکلت اصلی مولکول گلیسیرین را تشکیل می دهد و پایداری ساختاری آن را تضمین می کند. طول کوتاه زنجیره کربنی به همراه گروه های هیدروکسیل باعث می شود گلیسیرین به راحتی در آب و سایر حلال های قطبی حل شود.
- وزن مولکولی پایین : وزن مولکولی پایین گلیسیرین (حدود ۹۲ گرم بر مول) باعث می شود به راحتی در فرمولاسیون های مختلف نفوذ کند و خواص خود را اعمال کند.
اصول کارکرد گلیسیرین در کاربردهای مختلف را می توان به شرح زیر خلاصه کرد :
- جذب رطوبت در مواد غذایی : گلیسیرین با جذب رطوبت از محیط اطراف و نگهداری آن در ساختار ماده غذایی از خشک شدن و از دست رفتن رطوبت محصول جلوگیری می کند. این امر به ویژه در محصولاتی مانند کیک کلوچه نان و گوشت های فرآوری شده اهمیت دارد. گلیسیرین با ایجاد پیوندهای هیدروژنی با مولکول های آب آن ها را به دام می اندازد و از تبخیر آن ها جلوگیری می کند.
- نرم کنندگی پوست در محصولات دارویی و آرایشی : گلیسیرین با تشکیل یک لایه نازک و نامرئی بر روی سطح پوست از تبخیر آب از لایه های زیرین پوست جلوگیری می کند و رطوبت پوست را حفظ می کند. همچنین گلیسیرین می تواند به داخل لایه های بالایی پوست نفوذ کرده و آب را از لایه های زیرین به سطح پوست جذب کند که به آبرسانی و نرم شدن پوست کمک می کند.
- حلالیت داروها و مواد موثره : گلیسیرین به عنوان یک حلال قطبی بسیاری از داروها و مواد موثره قطبی را به خوبی حل می کند. این امر در فرمولاسیون داروهای مایع مانند شربت ها قطره ها و محلول های تزریقی بسیار مهم است. گلیسیرین به افزایش حلالیت و فراهمی زیستی دارو کمک می کند و اثربخشی دارو را بهبود می بخشد.
- افزایش ویسکوزیته در فرمولاسیون ها : ویسکوزیته بالای گلیسیرین به دلیل وجود پیوندهای هیدروژنی بین مولکول های گلیسیرین و همچنین پیوندهای هیدروژنی بین گلیسیرین و سایر اجزای فرمولاسیون است. افزایش ویسکوزیته می تواند به بهبود قوام پایداری و قابلیت ریختن فرمولاسیون ها کمک کند. در صنایع غذایی این خاصیت برای ایجاد غلظت مناسب در سس ها و نوشیدنی ها و در صنایع دارویی برای فرمولاسیون ژل ها و کرم ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای صنعتی و مثال هایی از صنایع مختلف
گلیسیرین به دلیل خواص چندگانه و ایمنی نسبی در صنایع مختلفی کاربرد دارد. در اینجا به برخی از مهم ترین کاربردهای صنعتی گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی اشاره می کنیم :
صنایع غذایی :
- محصولات نانوایی : گلیسیرین به عنوان جذب کننده رطوبت در نان کیک کلوچه و سایر محصولات نانوایی استفاده می شود. افزودن گلیسیرین به خمیر باعث حفظ رطوبت نرمی بافت افزایش ماندگاری و جلوگیری از بیاتی محصول می شود. به عنوان مثال در تولید نان تست گلیسیرین به حفظ نرمی و تازگی نان در طول مدت نگهداری کمک می کند.
- محصولات قنادی : در صنایع قنادی گلیسیرین به عنوان نرم کننده و جذب کننده رطوبت در انواع شیرینی ها شکلات ها کارامل ها و فوندانت ها استفاده می شود. گلیسیرین باعث بهبود بافت جلوگیری از خشک شدن و ترک خوردن و افزایش ماندگاری این محصولات می شود. در تولید فوندانت کیک گلیسیرین به ایجاد بافت نرم و انعطاف پذیر فوندانت کمک می کند.
- نوشیدنی ها : گلیسیرین به عنوان حلال و افزایش دهنده ویسکوزیته در برخی از نوشیدنی ها مانند شربت ها نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا استفاده می شود. گلیسیرین به حل شدن طعم دهنده ها رنگ ها و مواد مغذی در نوشیدنی کمک می کند و با افزایش ویسکوزیته حس دهانی بهتری به محصول می بخشد. در تولید شربت های دارویی گلیسیرین به عنوان حلال و شیرین کننده استفاده می شود.
- گوشت و فرآورده های گوشتی : گلیسیرین به عنوان جذب کننده رطوبت و نگهدارنده در گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس کالباس و همبرگر استفاده می شود. گلیسیرین به حفظ رطوبت جلوگیری از خشک شدن و بهبود بافت این محصولات کمک می کند و همچنین می تواند به عنوان یک نگهدارنده طبیعی عمل کند و از رشد میکروب ها جلوگیری کند. در تولید سوسیس های کم چرب گلیسیرین می تواند به بهبود بافت و حس دهانی محصول کمک کند.
- میوه ها و سبزیجات فرآوری شده : گلیسیرین به عنوان جذب کننده رطوبت و ضد یخ زدگی در میوه ها و سبزیجات منجمد و خشک شده استفاده می شود. گلیسیرین به حفظ رطوبت جلوگیری از خشک شدن بیش از حد و جلوگیری از تشکیل کریستال های یخ در محصولات منجمد کمک می کند. در تولید میوه های خشک گلیسیرین می تواند به حفظ نرمی و جلوگیری از سفت شدن محصول کمک کند.
صنایع دارویی :
- محصولات موضعی : گلیسیرین به عنوان مرطوب کننده و نرم کننده در انواع کرم ها لوسیون ها پمادها و ژل های موضعی استفاده می شود. گلیسیرین به آبرسانی پوست جلوگیری از خشکی و ترک خوردن و بهبود نرمی و لطافت پوست کمک می کند. در تولید کرم های مرطوب کننده پوست گلیسیرین یکی از اجزای اصلی فرمولاسیون است.
- داروهای خوراکی مایع : گلیسیرین به عنوان حلال شیرین کننده و افزایش دهنده ویسکوزیته در شربت ها قطره ها محلول ها و سوسپانسیون های خوراکی استفاده می شود. گلیسیرین به حل شدن دارو بهبود طعم و پذیرش دارو توسط بیمار و افزایش قوام و قابلیت ریختن دارو کمک می کند. در تولید شربت های سرفه گلیسیرین به عنوان حلال شیرین کننده و تسکین دهنده گلو استفاده می شود.
- داروهای تزریقی : گلیسیرین به عنوان حلال و پایدار کننده در برخی از داروهای تزریقی استفاده می شود. گلیسیرین به حل شدن دارو و حفظ پایداری آن در محلول تزریقی کمک می کند. با این حال استفاده از گلیسیرین در داروهای تزریقی محدود است و معمولاً از حلال های دیگر مانند آب مقطر یا محلول های نمکی استفاده می شود.
- شیاف ها : گلیسیرین به عنوان پایه شیاف در تولید شیاف های رکتال و واژینال استفاده می شود. گلیسیرین به دلیل خاصیت ملین و همچنین قابلیت حل شدن در آب و ذوب شدن در دمای بدن یک پایه مناسب برای شیاف ها است. شیاف های گلیسیرین به عنوان ملین های ملایم برای درمان یبوست در کودکان و بزرگسالان استفاده می شوند.
- قرص ها و کپسول ها : گلیسیرین به عنوان نرم کننده و چسباننده در تولید قرص ها و کپسول ها استفاده می شود. گلیسیرین به بهبود جریان پودر کاهش اصطکاک بین ذرات و افزایش استحکام قرص ها کمک می کند. در تولید قرص های جویدنی گلیسیرین به ایجاد بافت نرم و خوشایند قرص کمک می کند.
استانداردهای کاراگینان
کیفیت و ایمنی گلیسیرین مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل استانداردهای بین المللی و ملی متعددی برای گلیسیرین تدوین شده اند که جنبه های مختلفی از جمله خلوص کیفیت روش های آزمون و کاربردهای مجاز را پوشش می دهند.
استانداردهای بین المللی :
- فارماکوپه ایالات متحده آمریکا (USP) : USP استانداردهای جامعی برای گلیسیرین دارویی (Glycerin) و گلیسیرین غذایی (Glycerin, Anhydrous) ارائه می دهد. این استانداردها شامل مشخصات فیزیکی و شیمیایی روش های آزمون شناسایی و تعیین مقدار و محدودیت های مربوط به ناخالصی ها است.
- فارماکوپه اروپا (EP) : EP نیز استانداردهای مشابهی برای گلیسیرین دارویی (Glycerol) و گلیسیرین مورد استفاده در فرآورده های خوراکی (Glycerol (۸۵ per cent)) ارائه می دهد. استانداردهای EP بر کیفیت و خلوص گلیسیرین و همچنین روش های آزمون دقیق برای اطمینان از انطباق با استانداردها تاکید دارند.
- کدکس مواد غذایی (Codex Alimentarius) : کدکس مواد غذایی که توسط سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) تدوین شده است استانداردهایی برای مواد افزودنی غذایی از جمله گلیسیرین (Glycerol) ارائه می دهد. این استانداردها بر ایمنی و کیفیت گلیسیرین مورد استفاده در مواد غذایی و همچنین محدودیت های مصرف آن تمرکز دارند.
فناوری های پیشرفته مرتبط :
- تولید گلیسیرین از منابع تجدیدپذیر : با توجه به افزایش توجه به پایداری و محیط زیست تلاش های زیادی برای تولید گلیسیرین از منابع تجدیدپذیر مانند روغن های گیاهی و پسماندهای کشاورزی صورت گرفته است. بیودیزل یکی از منابع مهم تولید گلیسیرین است. در فرآیند تولید بیودیزل از روغن های گیاهی گلیسیرین به عنوان یک محصول جانبی تولید می شود. فناوری های پیشرفته برای تصفیه و خالص سازی گلیسیرین حاصل از بیودیزل توسعه یافته اند تا بتوان از آن در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد.
- نانو فناوری گلیسیرین : نانو فناوری در حال باز کردن راه های جدیدی برای استفاده از گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی است. نانوذرات گلیسیرین و پوشش های نانومتری گلیسیرین در حال بررسی برای کاربردهایی مانند افزایش فراهمی زیستی داروها بهبود پایداری مواد غذایی و افزایش خواص حسی محصولات هستند. به عنوان مثال نانوذرات گلیسیرین می توانند به عنوان حامل های دارویی برای داروهای کم محلول در آب استفاده شوند و فراهمی زیستی آن ها را افزایش دهند.
- فرایندهای سبز تولید گلیسیرین : توسعه فرایندهای تولید گلیسیرین با استفاده از روش های شیمی سبز و بیوتکنولوژی از جمله زمینه های تحقیقاتی فعال است. هدف از این تحقیقات کاهش اثرات زیست محیطی تولید گلیسیرین و افزایش پایداری آن است. به عنوان مثال استفاده از کاتالیزورهای زیستی و آنزیم ها در تولید گلیسیرین می تواند منجر به فرایندهای کارآمدتر و سازگارتر با محیط زیست شود.
چالش ها و محدودیت های فنی کاراگینان
علی رغم مزایای فراوان استفاده از گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی با برخی چالش ها و محدودیت های فنی نیز همراه است :
- خلوص و کیفیت : گلیسیرین تجاری ممکن است حاوی ناخالصی هایی مانند متانول آب نمک ها و اسیدهای چرب باشد که می توانند بر کیفیت و ایمنی محصول نهایی تاثیر بگذارند. کنترل کیفیت و تضمین خلوص گلیسیرین به ویژه گلیسیرین مورد استفاده در صنایع دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. روش های تصفیه و خالص سازی پیشرفته برای حذف ناخالصی ها و دستیابی به گلیسیرین با خلوص بالا مورد نیاز است.
- ویسکوزیته بالا : ویسکوزیته بالای گلیسیرین می تواند در برخی از کاربردها محدودیت ایجاد کند. جریان و جابجایی گلیسیرین ویسکوز در خطوط تولید و فرمولاسیون ها می تواند دشوار باشد. استفاده از مخلوط کننده ها و پمپ های مناسب و همچنین گرم کردن گلیسیرین می تواند به کاهش ویسکوزیته و تسهیل فرآیند کمک کند.
- پایداری اکسیداسیونی : گلیسیرین در معرض هوا و نور می تواند اکسید شود و کیفیت آن کاهش یابد. نگهداری و انبارداری مناسب گلیسیرین در ظروف دربسته و دور از نور و حرارت ضروری است. افزودن آنتی اکسیدان ها به فرمولاسیون های حاوی گلیسیرین می تواند به افزایش پایداری اکسیداسیونی آن کمک کند.
- حساسیت پوستی : در برخی افراد گلیسیرین موضعی ممکن است باعث حساسیت پوستی و تحریک شود. آزمایش حساسیت پوستی قبل از استفاده از محصولات حاوی گلیسیرین موضعی توصیه می شود. در فرمولاسیون محصولات موضعی استفاده از غلظت های مناسب گلیسیرین و ترکیب آن با سایر مواد نرم کننده و مرطوب کننده می تواند به کاهش احتمال تحریک پوستی کمک کند.
- محدودیت های قانونی و مقرراتی : استفاده از گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی تابع مقررات و استانداردهای قانونی است. رعایت این مقررات و اطمینان از انطباق با استانداردهای کیفیت و ایمنی برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ضروری است. بررسی دقیق مقررات و استانداردهای مربوطه و اخذ مجوزهای لازم قبل از استفاده از گلیسیرین در محصولات غذایی و دارویی توصیه می شود.
نکات کلیدی برای بهینه سازی و بهبود عملکرد
برای بهینه سازی عملکرد و بهره گیری حداکثری از مزایای گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی نکات کلیدی زیر باید مد نظر قرار گیرند :
- انتخاب گلیسیرین با کیفیت و خلوص مناسب : بسته به کاربرد مورد نظر گلیسیرین با خلوص و کیفیت مناسب باید انتخاب شود. برای کاربردهای دارویی و غذایی استفاده از گلیسیرین مطابق با استانداردهای USP EP یا کدکس مواد غذایی توصیه می شود.
- بهینه سازی غلظت گلیسیرین در فرمولاسیون : غلظت گلیسیرین در فرمولاسیون باید به دقت تنظیم شود تا به اثر مطلوب دست یافته و از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود. مطالعات فرمولاسیون و آزمون های کارایی برای تعیین غلظت بهینه گلیسیرین ضروری است.
- ترکیب گلیسیرین با سایر مواد موثره : ترکیب گلیسیرین با سایر مواد موثره می تواند خواص سینرژیک ایجاد کرده و عملکرد محصول را بهبود بخشد. به عنوان مثال ترکیب گلیسیرین با سایر مرطوب کننده ها نرم کننده ها آنتی اکسیدان ها یا مواد نگهدارنده می تواند به افزایش اثربخشی و پایداری محصول کمک کند.
- استفاده از فناوری های پیشرفته فرمولاسیون : استفاده از فناوری های پیشرفته فرمولاسیون مانند نانو فرمولاسیون هامیکروانکپسولاسیون و سیستم های رهایش کنترل شده می تواند عملکرد گلیسیرین را بهبود بخشیده و کاربردهای جدیدی برای آن ایجاد کند.
- رعایت اصول نگهداری و انبارداری مناسب : گلیسیرین باید در شرایط مناسب نگهداری شود تا از تخریب و کاهش کیفیت آن جلوگیری شود. نگهداری در ظروف دربسته دور از نور و حرارت و در دمای مناسب توصیه می شود.
- انجام آزمون های کنترل کیفیت منظم : برای اطمینان از کیفیت و خلوص گلیسیرین و محصولات حاوی آن انجام آزمون های کنترل کیفیت منظم در طول فرآیند تولید و انبارداری ضروری است. این آزمون ها باید شامل آزمون های شناسایی تعیین مقدار و بررسی ناخالصی ها باشد.
نتیجه
گلیسیرین به عنوان یک ترکیب چندکاره و ارزشمند نقش بسیار مهمی در صنایع غذایی و دارویی ایفا می کند. خواص منحصر به فرد آن از جمله جذب رطوبت نرم کنندگی حلالیت و ایمنی نسبی آن را به یک ماده افزودنی ضروری در فرمولاسیون محصولات متنوعی تبدیل کرده است. با توجه به پیشرفت های فناوری و افزایش توجه به پایداری انتظار می رود کاربردهای گلیسیرین در این صنایع همچنان گسترش یافته و بهینه سازی شود. تحقیقات و توسعه مداوم در زمینه تولید تصفیه فرمولاسیون و کاربردهای جدید گلیسیرین نقش کلیدی در بهره گیری حداکثری از این ترکیب پرکاربرد و مفید خواهد داشت. با رعایت استانداردهای بین المللی اصول بهینه سازی و توجه به چالش ها و محدودیت های فنی می توان از گلیسیرین به طور موثر و ایمن در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد و به تولید محصولات با کیفیت و کارآمد دست یافت.
سؤالات متداول
۱. تفاوت اصلی بین گلیسیرین و پروپیلن گلیکول چیست و کدام یک برای مصرف خوراکی ایمن تر است؟
گلیسیرین و پروپیلن گلیکول هر دو الکل های چند عاملی هستند و خواص مشابهی مانند جذب رطوبت و حلالیت دارند. با این حال تفاوت های کلیدی بین آن ها وجود دارد :
- ساختار شیمیایی : گلیسیرین یک الکل سه عاملی (دارای سه گروه هیدروکسیل) و پروپیلن گلیکول یک الکل دو عاملی (دارای دو گروه هیدروکسیل) است.
- منبع تولید : گلیسیرین معمولاً از منابع طبیعی مانند روغن های گیاهی و چربی های حیوانی به عنوان محصول جانبی تولید بیودیزل یا صابون سازی به دست می آید. پروپیلن گلیکول بیشتر از منابع پتروشیمیایی سنتز می شود.
- ایمنی : گلیسیرین به طور کلی به عنوان یک ماده ایمن برای مصرف خوراکی (GRAS) توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) شناخته شده است و سابقه طولانی در استفاده در مواد غذایی و دارویی دارد. پروپیلن گلیکول نیز به طور کلی ایمن تلقی می شود اما نگرانی هایی در مورد متابولیسم آن به ترکیبات سمی در دوزهای بالا وجود دارد.
به طور کلی گلیسیرین به دلیل منشاء طبیعی تر و سابقه ایمنی طولانی تر برای مصرف خوراکی ایمن تر در نظر گرفته می شود. با این حال هر دو ترکیب در دوزهای معمول مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی ایمن تلقی می شوند.
۲. آیا گلیسیرین مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی از منابع حیوانی نیز تهیه می شود و آیا گزینه های گیاهی برای آن وجود دارد؟
بله گلیسیرین در گذشته بیشتر از چربی های حیوانی به عنوان محصول جانبی صابون سازی تهیه می شد. اما امروزه روغن های گیاهی به عنوان منبع اصلی تولید گلیسیرین در صنایع غذایی و دارویی به شمار می روند. فرایند ترانس استریفیکاسیون روغن های گیاهی برای تولید بیودیزل گلیسیرین را به عنوان محصول جانبی اصلی تولید می کند.
گزینه های گیاهی برای گلیسیرین به طور گسترده در دسترس هستند. گلیسیرین حاصل از روغن های گیاهی (مانند روغن سویا روغن نخل روغن کانولا) از نظر شیمیایی مشابه گلیسیرین حاصل از چربی های حیوانی است و خواص و کاربردهای مشابهی دارد. گلیسیرین گیاهی به عنوان یک جایگزین مناسب برای گلیسیرین حیوانی در صنایع غذایی و دارویی به ویژه برای مصرف کنندگان گیاهخوار و وگان مورد استقبال قرار گرفته است.