برای موفقیت در هر زمینه‌ای، ترفندها و نکات ریزی وجود دارد که آگاهی به آنها، مسیر موفقیت را هموارتر می‌کند. آدرینا جوی، روانشناس، مددکار اجتماعی و مربی آموزش‌های دو زبانه آمریکایی است که پس از به دنیا آمدن فرزندش تصمیم گرفت آموزش او را خود به عهده بگیرد تا تمام فرصت‌های منحصر به فردی که در آموزش شخصی‌سازی شده و انفرادی وجود دارد را برای فرزندش فراهم کند و به یادگیری بهتر کودکان کمک کند.
قبل از اینکه مادر شوم، در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی تحصیل کردم. قبل از اینکه پسرم را به جای فرستادن به مدرسه در خانه آموزش دهم، یک را در خانه آموزش دادم، آن هم در حالی که همزمان در یک مرکز نویسندگی در یک آموزشگاه تدریس می‌کردم و در همه این امور از پیشینه روانشناسی خود در کارم استفاده کردم.
از وقتی که خودم دانش‌آموز بودم، می‌دانستم که در آینده می‌خواهم تدریس کنم. بنابراین همیشه به دنبال راه‌هایی بودم که بتوانم از آنچه یاد گرفته‌ام برای معلمی بهتر شدن و توانمند سازی دانش‌آموزانم استفاده کرده تا بتوانم بچه‌هایی که داشته و یا روش‌های سنتی آموزش جوابگوی آنها نیست را کمک کنم.
می‌دانستم وقتی مادر شوم، می‌توانم از همین ایده‌ها برای توانمند ساختن فرزندانم استفاده کنم و به آنها کمک کنم مثل من عاشق یادگیری باشند.پس در اینجا، بهترین نکات و ترفندهای روانشناسی برای کمک در امر آموزش و تربیت را به شما خواهم گفت. لباس چریکی پسرانه نظامی با ترکیب رنگ سبز، قهوه‌ای و کرم دارای ظاهری مشابه با نمونه واقعی آن است.
عوامل موثر بر یادگیری کودکان
عوامل موثر بر یادگیری کودکان می‌تواند شامل عوامل ذاتی (درونی) و عوامل محیطی (برونی) باشد. در زیر، برخی از این عوامل برای تقویت یادگیری کودکان آورده شده‌اند:
سن و رشد شناختی
دست‌یابی به مراحل توسعه شناختی کلیدی به اندازه کافی اهمیت دارد. هر سن دارای ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود است.
علایق شخصی
کودکان با توجه به علایق خود می‌توانند بهتر یاد بگیرند و انگیزه بیشتری برای یادگیری داشته باشند.
سبک‌های یادگیری
برخی کودکان به صورت بصری یاد می‌گیرند، برخی به صورت شنیداری و برخی به صورت کاربردی.
سلامت عمومی
سلامت جسمی و روحی کودک بر توانایی یادگیری اثرگذار است.
نیروی محرک دهنده و پشتیبانی خانواده
حمایت و انگیزه خانواده و نهادهای اطراف کودک به تقویت یادگیری کمک می‌کند.
تجربیات قبلی
تجربیات گذشته و آشنایی کودک با موضوعات مشابه نقش مهمی در یادگیری ایفا می‌کند.
۱۰ راهکار برای تقویت یادگیری کودکان
بازی‌های آموزشی
استفاده از بازی‌ها و ابزارهای آموزشی جذاب و متنوع برای فراهم کردن محیطی مسلط کننده و خلاقانه.
ایجاد زندگی‌نامه‌های تصویری
ایجاد داستان‌ها و زندگی‌نامه‌های تصویری از شخصیت‌های معروف و انگیزشی برای کودکان.
تحسین و تشویق
تحسین و تشویق کودکان به تلاش و پیشرفت در یادگیری، حتی در مواقعی که به طور کامل موفق نشده‌اند.
ارتقاء خلاقیت
ایجاد فضای خلاقانه برای کودکان به منظور توسعه تفکر خودآموز و حل مسئله.
استفاده از فناوری
اجازه دادن به کودکان برای استفاده مسئولانه از فناوری‌های مدرن برای یادگیری.
یادگیری تجربی
فراهم کردن فرصت‌های یادگیری عملی و تجربی، که کودکان می‌توانند خود را در آنها آزمایش کنند.
ترکیب مطالب با علاقه‌ها
انتخاب مطالب و محتواهای آموزشی مبتنی بر علایق و اهداف کودکان.
تنوع و جذابیت
تنوع و جذابیت محتواها و روش‌های آموزشی به کودکان کمک می‌کند تا بهتر یاد بگیرند.
ارتباط با محیط طبیعی
استفاده از محیط‌های طبیعی و فضاهای باز برای یادگیری و بازی.
همکاری با دیگران
تشویق کودکان به همکاری با دیگران و یادگیری از تجارب یکدیگر.
بهترین نکات روانشناسی برای یادگیری بهتر کودکان
نوروپلاستی یا همان انعطاف پذیری عصبی
در هنگام تولد ۱۰۰ میلیارد نورون در مغز نوزاد وجود دارد. این تعداد تقریبا تمام نورون‌هایی است که یک فرد در زندگی خود خواهد داشت. تا زمانی که یک نوزاد بالغ شود، تعداد نورون‌ها به ۸۵ میلیارد عدد کاهش می‌یابد. به این اتفاق «هرس» می‌گویند، درست مانند هرس کردن بوته. قیمت لباس یگان ویژه نوپو بستگی به سایز آن دارد.
نورون‌ها در صورت عدم استفاده از بین می‌روند. در واقع می‌توان گفت: «از آن استفاده کنید یا از دست می‌دهید». اما از اینکه کودک شما روزانه میلیون‌ها نورون از دست می‌دهد، استرس نداشته باشید. این اتفاق خوبی است! مثل تمیز کردن یک کمد شلوغ و بهم ریخته است.
شما باید از شر لباس‌هایی که دیگر نمی‌پوشید خلاص شوید تا پیدا کردن لباس‌های خوب برای شما راحت‌تر باشد. پس مغز از شر نورون‌های بی‌فایده خلاص می‌شود و روی ساخت نورون‌هایی تمرکز می‌کند که کودک بیشتر از آنها استفاده کرده و آنها را پیچیده‌تر و سرعتشان را سریع‌تر می‌کند.
اینجاست که «نوروپلاستی» وارد می‌شود. این کلمه برای بسیاری از مردم گمراه کننده به نظر می‌رسد. «پلاستیسیته» به توانایی یک ماده برای قالب‌گیری و شکل‌دهی آسان اشاره دارد. به فلزاتی مانند طلا یا نقره فکر کنید. آنها انعطاف‌پذیری بالایی دارند و اگر گرم شوند، به راحتی به شکل هر قالبی درمی‌آیند!
«نوروپلاستی» به این معنی است که مغز را می‌توان به راحتی قالب‌گیری کرد و شکل داد. ساختارهای فیزیکی مغز به معنای واقعی کلمه در پاسخ به محیط و تجربیات فرد تغییر می‌کند و دانستن این موضوع به ما قدرت زیادی می‌دهد! ما می‌توانیم به مغز فرزندانمان کمک کنیم تا به بهترین حالت ممکن شکل بگیرد. فقط باید یاد بگیریم چطور این کار را انجام دهیم.
سیناپس‌ها، اتصالات بین نورون‌ها هستند و یک نقشه به هم پیوسته ایجاد می‌کنند. در این نقشه، دانش کودک از آهنگ الفبا به حافظه ردیابی حروف برای متصل می‌شود. این شبکه همچنین به حافظه عضلانی شکل حروف الف و ب وصل می‌شود تا کلمه‌ای مانند آب نوشته شود. مغز به طور میانگین حدود ۱۰۰ تریلیون سیناپس یا اتصالات دارد و البته در بعضی افراد این عدد تا ۱۰۰۰ تریلیون هم بالا می‌رود!
مغز سیناپس‌های خود را نیز با پیروی از اصل «از آن استفاده کن یا از دست بده» هرس می‌کند. اما برخلاف نورون‌هایی که از بین می‌روند، ما می‌توانیم سیناپس‌های بیشتری را در طول زندگی‌مان ایجاد کنیم! هرچه فعالیت‌های متنوع‌تری به فرزندتان بدهید، سیناپس‌های بیشتری در مغز او ایجاد می‌شود.
تکرار هر چه بیشتر یک فعالیت همچون خوانش یک کتاب، اگر چه ممکن است شما را دیوانه کند، اما باعث ایجاد بیشتر و سریع‌تر سیناپس‌ها می‌شود. به همین دلیل است که کودکان تمایل دارند یک کتاب را بارها و بارها برایشان بخوانید.
در حقیقت با هر بار تکرار، مغز کودک در تفسیر عکس‌ها، کلمات، شخصیت‌ها و تطبیق داستان کتاب با زندگی واقعی خبره‌تر می‌شود. هر چه فرزند شما شانس بیشتری برای کاوش در محیط‌های جدید از طریق آزمایش‌های علمی هیجان‌انگیز، پیاده‌روی در طبیعت و یا سفر داشته باشد، سیناپس‌های بیشتری را دریافت می‌کند.
شما تاثیر فوق‌العاده‌ای بر مغز فرزندتان دارید. آموزش در خانه را فقط به عنوان فهرستی از مهارت های یادگیری همچون الفبا، اعداد یا اشکال تلقی نکنید. برای تقویت میلیاردها اتصال در حال رشد مغز فرزندتان، آموزش در خانه را شروع کنید. در سطح کودک قرار بگیرید و به شبکه ارتباطاتی که هنوز ندارند و کاوشی که برای یافتن آنها نیاز دارند فکر کنید. با علم به این موضوع، شما با نهایت تخیل و خلاقیت تدریس خواهید کرد!
تقویت حافظه
آیا شما هم از توانایی کودکانی که شعر و ترانه‌های طولانی و مختلف را به یاد می‌سپارند شگفت زده می‌شوید؟ چگونه یک کودک در سن کم می‌تواند با چند بار تماشای مثلا یک برنامه تلویزیونی یا گوش سپردن به یک نوار موسیقی آن را به خوبی حفظ کند؟
شما تا اینجا با نوروپلاستی و سیناپس آشنا شده‌اید. تحقیقات در مورد تقویت حافظه نیز بر همین دو عامل استوار است. رشد سریع سیناپس‌ها در مکان‌های مختلفی از مغز، هدف ما برای رسیدن به حافظه‌ای استثنایی است. برای رسیدن به این هدف سه مرحله وجود دارد:
۱– حداقل ۷ بار تکرار
فرض کنید می‌خواهید به بچه‌هایتان کمک کنید تا شماره تلفن شما را حفظ کنند. برای ایجاد سیناپس‌های مورد نیاز برای ذخیره این اطلاعات در حافظه بلند مدت، کودک باید حداقل ۷ بار شماره را تکرار کند. فرزندتان در حال تمرین کلمات برای تقویت املای خود است؟
به هر فلش کارت باید حداقل ۷ بار نگاه کند. البته این کار برای به خاطر سپردن اطلاعات ساده است. برای اطلاعات پیچیده‌تر مانند یادگیری و تشخیص کل الفبا و تمایز هر حرف از حروف دیگر، تعداد تکرارهای مورد نیاز بسیار بیشتر خواهد بود. جلیقه لباس پلیس بچه گانه در تهران یکی از پرطرفدارترین لباس ها برای بچه ها است.
۲- تکرارهای با فاصله
اگر سعی کنید چیزی را با ۷ بار تکرار در یک مقطع زمانی کوتاه به خاطر بسپارید، به احتمال زیاد شکست خواهید خورد. دلیلش این است که شماره تلفن یا املایی که به قصد حفظ شدن تکرار می‌کنید هنوز در حافظه کوتاه‌مدت شما ذخیره است و به مغز شما راهی برای تقلب و جمع‌آوری سریع اطلاعات می‌دهد و در عین حال از ذخیره‌سازی داده‌ها در حافظه بلندمدت خودداری می‌کند.
به خاطر سپردن یک دسته ۵۰ الی ۱۰۰ تایی از فلش کارت املایی بهتر از یک دسته ۱۰ تایی است، چرا؟ زیرا تعداد این موارد بسیار زیاد است و مغز نمی‌تواند آنها را در حافظه کوتاه مدت خود ذخیره کند. پس مدت زمانی که برای بازگشت به کارت اول طول می کشد، «فاصله» کافی و خوبی برای این نوع یادگیری است. فاصله بین تکرارها اگر یک بار در روز یا یک بار در هفته هم باشد این شیوه به خوبی کار می‌کند!
۳- کدگذاری دوگانه
مغز از نظر فیزیکی، به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. اطلاعات شنیداری همچون زبان، اطلاعات بصری و اطلاعات لمسی همه در لوب‌های کاملاً متفاوت مغز پردازش می‌شوند. حتی قسمتی از مغز که مسئول درک گفتار است و قسمتی که مسئول تولید گفتار است با هم متفاوتند! حالا هدف ما از دانستن این موضوع چیست؟ هدف این است که سیناپس‌های مربوط به یک مهارت آموخته شده را در همه این حوزه‌ها داشته باشیم.