سهم الارث زن از شوهر
سهم الارث زن از شوهر چیست؟
باید دانست در موضوع نکات مهم زیادی وجود دارد. از جمله در مورد ارث زوجین. اما سهم الارث از همسر مشروط به عقد ازدواج دائمی میان آنان است. به عبارت روشن تر در عقد موقت موضوع ارث منتفی است. به نقل از وکیل ملکی در کرج باید پذیرفت موضوع ارث یکی از موضوعاتی است که در آن اختلافاتی میان فقها و حقوقدانان و حتی عامه مردم وجود دارد. از این رو در این مقاله کوشش شده است ضمن اجتناب از مباحث غیر کارشناسی که هیچ فایده ای برای کاربران ندارد، صرفاً از منظر حقوقی و نیاز اجتماع، خلاصه ای از واقعیات موجود در قوانین به زبان ساده تر مورد اشاره قرار گیرد. امید است مطالب مورد نظر، برای شما کاربر محترم مفید فایده باشد.
در میان دعاوی سهم‌الارث، سهم زن از ارث شوهر از جمله دعاوی حقوقی محسوب میگردد. همواره از متوفی دارایی باقی می‌ماند که به‌عنوان ارث و به‌صورت تقسیم شده به وراث و افراد نزدیک خانواده او می‌رسد. همیشه اختلاف بین کسانی که سهم ارث را می‌برند، وجود دارد. در صورتی که در مورد موضوع ارث نیازمند بهره مندی از خدمات هستید با ما تماس بگیرید.
با فوت زوج، موضوع سهم زن از ارث شوهر عینیت پیدا می کند. اما موضوع زمانی پیچیده تر و مسئله ساز می شود که وراث از یک نفر بیشتر هستند. گاه تعداد وراث به دهها نفر می رسد. یعنی زن و پسران و دختران و اگر هر یک از فرزندان متوفی فوت کرده باشند فرزندان دختر یا پسر آنها نیز شامل ورثه خواهند شد. در اینجا سهم الارث هر یک از آنان مطرح می شود. نحوه تقسیم ارث و میزان آن از دیرباز باعث بروز اختلافاتی شده است؛ به همین دلیل قوانینی درباره این موضوع وجود دارند که به حل این اختلافات کمک می‌کنند؛ اما بیشترین سؤالی که در این باره پرسیده می‌شود، میزان سهم زن از ارث شوهر است.
میزان سهم الارث زن چقدر است؟
در مورد میزان سهم الارث از شوهر چند نکته وجود دارد که باید به آن توجه نمود. اول آنکه اگر شوهر دارای فرزند یا نوه بود، ارث فقط به اندازه یک هشتم اموال خواهد بود. اما اگر فرزند و نوه نداشته باشد سهم الارث از همسر، یک چهارم اموال می باشد. نکته دیگر آنکه هیچگاه ارث زن از تمام اموال شوهر نخواهد بود. حتی اگر شوهر فوت شده به جز زن خود وارث دیگری نداشته باشد.
اگر زن از شوهرش دارای فرزندی باشد، میزان و مقدار ارثی که از وی می‌برد در صورت نداشتن فرزند متفاوت است. حتی اگر فرزندان مربوط به زوجه نباشند نیز بر میزان سهم زن از اموال شوهر تأثیر می‌گذارد. بر اساس ماده ۹۱۳ قانون و بر پایه فقه اسلامی، درصورتی‌که یک مرد بعد از مرگ خود فرزندی داشته باشد، سهم زن از میزان ارث شوهر یک هشتم است. همچنین قانون مدنی ارث ماده ۹۴۶ بیان می‌کند که میزان سهم زن از دارایی شوهر بعد از فوت وی، اگر او فرزندی داشته باشد، به‌اندازه یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از اموال غیرمنقول است.
آیا زن از همه اموال شوهر ارث می برد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت خیر. زن از همه اموال به جا مانده از همسرش ارث نمی برد. بلکه از اموال منقول مانند اتومبیل ، قالی، طلا ، وجه نقد و اثاثیه منزل و ارزش ریالی اموال غیر منقول مانند املاک و مستغلات ارث می برد. حال سؤال اینجا است که اگر شوهر دارای خانه باشد سهم الارث زن از شوهرش چه می شود؟
باید در این مورد گفت زن از اصل خانه ارث نمی برد. او فقط از قیمت آن خانه بدون احتساب زمین آن معادل یک هشتم و اگر متوفی هیچ ورثه دیگری نداشته باشد معادل یک چهارم ارث می برد. بنابراین هیچوقت زمین یک ملک مسکونی در سهم الارث زن قرار نمی گیرد. مگر آنکه فرزندان متوفی راضی به انتقال مال غیر منقول به مادرشان باشند. بنابراین اگر بین وراث اختلاف نظر باشد باید مال غیر منقول به فروش رسیده و سهم ارث مادر از آن محل پرداخت گردد.
در هر حال سهم الارث از همسر(شوهر) همواره یا یک چهارم(به شرط نداشتن وارث دیگر) و یا یک هشتم(در صورت داشتن فرزند و نوه ، خواهر و برادر، پدر و مادر، عمو و عمه) خواهد بود.
میزان سهم زن از ارث شوهر بدون فرزند
همان گونه که فرزند دار بودن زوج بر میزان سهم زن از ارث شوهر تأثیر دارد، بدون فرزند بودن نیز میزان سهم ارث را تغییر می‌دهد. اگر فرزند نباشد، سهم ارث زن بیشتر می‌شود. بر اساس قانون مدنی ارث ماده ۹۴۶ هرگاه مردی بعد از فوت فرزندی نداشته باشد، زن وی یک چهارم از اموال منقول و یک چهارم از اموال غیرمنقول او ارث می‌برد. البته بعد از فوت باید حتماً انحصار ورثه انجام شود تا این موضوع که زوج دارای فرزندی نیست، ثابت شود.
آیا زن از سرقفلی ملک تجاری ارث می برد؟
اگر شوهر فوت شده دارای ملک تجاری باشد همسر وی از سرقفلی مغازه ارث می برد. که حسب مورد سهم الارث از شوهر در این موارد یا یک چهارم و یا یک هشتم خواهد بود.
سهم الارث زن از شوهر متوفی دارای چند همسر
گاهی اوقات در زمان انحصار ورثه مشخص می‌شود که زوج در طول حیات خود بیشتر از یک همسر داشته است. گاهی نیز ممکن است این همسران از وجود یکدیگر اطلاع داشته باشند. در این صورت باید بیان کرد که تمامی همسران او می‌توانند از ارث مرد سهم ببرند. البته قبل از اینکه مشخص شود سهم زن از ارث شوهر چقدر است، باید عقد وی در نظر گرفته شود.
در این صورت یک چهارم سهم ارث به نسبت مساوی بین همه آنان تقسیم می گردد. بنابراین سهم ارث همسر از کل اموال یک چهارم خواهد بود و میزان آن نسبت به کل مال در صورت وجود چند همسر، تفاوتی نخواهد کرد.
آیا زن میتواند شرط ارث را در ازدواج موقت قرار دهد؟
در بالا این موضوع را بیان کردیم که در ازدواج موقت یا صیغه، اگر زوج فوت کند ارثی به زوجه تعلق نخواهد گرفت. بااین‌حال عده‌ای ممکن است تصمیم بگیرند هنگام جاری شدن صیغه، شرط ارث بردن را در صیغه نامه خود قرار دهند.
در این صورت باید گفت که این عمل امکان‌پذیر نیست؛ زیرا قوانین ارث آمره است و خلاف آن توافقی نمیتواند ایجاد شود. بااین‌حال زوج میتواند در زمان حیات در وصیت‌نامه خود همسر موقت خود را نیز مشمول ارث قرار دهد. این وصیت‌نامه بر اساس یک سوم اموال نوشته خواهد شد و حتماً باید با بهترین وکیل کرج در این باره مشاوره کرد.
سهم الارث زن در صورت طلاق
یکی دیگر از پرتکرارترین سؤالاتی که در خصوص سهم ارث زن از شوهر پرسیده می‌شود، تعلق گرفتن ارث در صورت طلاق است. در این شرایط باید توجه کرد که نوع طلاق چیست؟ اگر طلاق رجعی باشد، یعنی در زمان عده یا سه ماه و ده روز زن امکان برگشت به همسر خود را داشته باشد، در صورت فوت زوج، زن او ارث می‌برد.
درصورتی‌که نوع طلاق بائن باشد، یعنی امکان برگشت وجود نداشته باشد، در این صورت زن از همسر سابق خود ارثی نمی‌برد. البته برای طلاق رجعی باید این موضوع را متذکر شد که زوج باید حتماً در طول سه ماه و ده روز عده فوت کند تا ارث به زن تعلق بگیرد؛ در غیر این صورت مانند طلاق بائن سهم ارث وجود ندارد. به عبارتی اگر مرد در زمان عده زن فوت نماید همسرش از او ارث می برد. اما اگر فوت در بعد از پایان عده باشد هیچ ارثی تعلق نمی گیرد. در سایر طلاق ها از جمله در رابطه توارث از بین می رود و ارثی به زن یا شوهر تعلق نمی گیرد.
میزان سهم زن از ارث شوهر اگر مادر او زنده باشد
گاهی اوقات بعد از فوت زوج ممکن است در بین وراث ، مادر او نیز وجود داشته باشد. در این صورت مادر هم از دارایی او ارث می‌برد. میزان سهم ارث مادر در این شرایط یک سوم است. در این صورت میزان سهم ارث زن باز هم یک هشتم باقی می‌ماند.
منبع : کانون وکلای دادگستری البرز