موتور برق چیست و چگونه کار می کند؟ — راهنمای خرید و نصب + محاسبات رایگان
در فصل تابستان، که به دلیل گرما مصرف برق افزایش می‌یابد و شبکه قادر به پاسخگویی به همه بارها نیست، احتمالاً تعدادی از مشترکان با قطعی برق مواجه می‌شوند. شاید قطعی چندساعته برق برای خیلی‌ها، علی‌رغم آزاردهنده بودن، قابل تحمل باشد، اما مصرف‌کنندگانی، اغلب تجاری و صنعتی، نیز هستند که قطعی‌های مکرر موجب ضرر و زیان آن‌ها خواهد شد. همین امر سبب میشود بسیاری از مصرف‌کنندگان به دنبال راهکارهایی برای تأمین برق در شرایط اضطراری و قطعی برق باشند.
یکی از این راهکارها استفاده از ژنراتور برق یا همان موتور-ژنراتور است که در بین مردم با نام موتور برق شناخته شده است. در این آموزش، با موتور برق آشنا می‌شویم، انواع آن را معرفی می‌کنیم و نکات و محاسبات مهم در انتخاب موتور برق را بیان خواهیم کرد. همچنین، نحوه سیم‌کشی و اتصال ژنراتور برق اضطراری به برق ساختمان را شرح خواهیم داد. در نهایت پرسش‌های متداول درباره موتور برق و دلایل تفاوت قیمت موتور برق بنزینی بی صدا کوچک را پاسخ می‌دهیم.
سیستم‌های برق اضطراری
در حالت کلی، می‌توان سیستم‌های برق اضطراری را به دو دسته تقسیم کرد. در دسته اول، سیستم باید به گونه‌ای عمل کند که به صورت خودکار و با کمترین وقفه قطعی را جبران کند. این سیستم‌ها معمولاً برای دستگاه‌های بسیار حساس و مهم به کار می‌روند و یو‌پی‌اس (UPS) شناخته‌ترین راه‌حل برای آن‌هاست که در مطلب «انواع یو پی اس (UPS) — به زبان ساده» با انواع آن آشنا شدیم و در آموزش «انتخاب باتری یو پی اس (UPS) — به زبان ساده» محاسبات آن را بیان کردیم.
در دسته دوم، وصل مجدد برق خودکار نیست و توسط شخص انجام میشود. علاوه بر این، مقداری تأخیر در وصل برق نیز پذیرفته‌شده است. این سیستم‌ها برق بارهایی مانند آسانسور، روشنایی، پمپ آب و… را تأمین می‌کنند. سیستم‌های برق خورشیدی و موتور-ژنراتور برق از راهکارهای این دسته هستند. در آموزش «ساخت سیستم برق خورشیدی خانگی – راهنمای کاربردی» نحوه محاسبات و ساخت سیستم‌های فتوولتائیک را بیان کردیم. در ادامه این مطلب به موتور برق می‌پردازیم.
موتور برق چیست؟
موتور برق دستگاهی است که با مصرف سوخت (بنزین، گاز یا گازوئیل) برق تولید میکند. به عبارت بهتر، موتور برق با مصرف سوخت یک موتور را به حرکت در می‌آورد و آن موتور ژنراتور را می‌چرخاند و ژنراتور برق تولید میکند.
موتور-ژنراتورهای برق اضطراری در توان‌هایی در محدوده چند كیلوولت-آمپر تا چندهزار كیلوولت-آمپر وجود دارند و باید با توجه به مصرف وسایل و بارها، از بین آن‌ها بهترین گزینه را انتخاب کرد. راه‌اندازی موتور-ژنراتورها معمولاً در 8 تا 15 ثانیه به طول می‌انجامد و پس از آن می‌توانند به خوبی برق مصرف‌کننده‌ها را تأمین کنند. توان خروجی ژنراتورهای برق اضطراری، مشابه UPS، برحسب توان ظاهری (ولت-آمپر) بیان میشود. این توان ظاهری برای محاسبات باید به توان اکتیو (P) تبدیل شود و سپس برآورد مصرف انجام شود.
اجزای اصلی مولد برق اضطراری عبارت‌اند از:
- موتور: وظیفه موتور تبدیل انرژی سوخت (گازوئیل، بنزین و گاز طبیعی) به به انرژی مكانیكی است.
- ژنراتور: ژنراتور انرژی مكانیكی تولیدی موتور را به انرژی الكتریكی تبدیل میکند.
- تنظیم‌كننده ولتاژ: تنظیم كننده خودکار ولتاژ كه به AVR معروف است، از یک مدار الكتریكی تشکیل شده که با اندازه‌گیری ولتاژ ژنراتور و مقایسه آن با ولتاژ مرجع (مبنا) که از قبل برای آن تعریف شده است، ولتاژ را با ولتاژ مصرف‌کننده تنظیم میکند.
- تنظیم‌كننده سرعت: تنظیم كننده سرعت كه به آن «گاورنر» میگویند با اندازه‌گیری فركانس برق ژنراتور و مقایسه با فركانس مبنا که از قبل برای آن تعریف شده است، سرعت موتور را تنظیم میکند تا فركانس برق ژنراتور تنظیم شود.
کاربرد موتور برق اضطراری
موتور برق های گرین پاور با کاربری های مختلف ارایه می شوند، که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
فروش موتور برق جهت مصارف خانگی، ویلا، ساختمان، بیمارستان ها، بانک ها و مراکز مهم امنیتی، دیتا سنترها، سرورها، کارگاهی، مصارف اضطراری، موتور برق کوچک، کیفی، کارخانه و کارگاه، جهت امداد و نجات، ژنراتورهای کوچک قابل حمل و پرتابل…کاربردهای دیگر موتوربرق ها شامل استفاده و برق رسانی به پمپ های مختلف آب ،کفکش ها ،استفاده برای الکترو موتورها و سیستم های برقی کوچک مثلا روشنایی و…می باشد.
به راستی انتخاب هر محصولی در بازار امروزی بسیار پیچیده و طاقت فرسا به نظر می آید، به همین دلیل انواع موتور برق و ژنراتور بدلیل گستردگی در کیفیت و قیمت هم از این قاعده مستثنی نیستند. مهمترین عامل در تصمیم گیری انتخاب سوخت مناسب می باشد، انواع موتور برق یا ژنراتور خانگی کوچک و مسافرتی با سه سوخت متفاوت در بازار موجود می باشد:
- موتور برق یا ژنراتور برق گازسوز
- موتور برق بنزینی یا ژنراتور بنزینی
- موتور برق دیزلی یا دیزل ژنراتور
موتور برق گازسوز:
این موتوربرق به دلیل نوع سوخت ،کم مصرف می باشد و باعث کاهش آلودگی هوا میشود و دارای هزینه های کمتری نسبت به نوع بنزینی می باشد. از دیگر امکانات این دستگاه بی خطر بودن این دستگاه است. این نوع به خاطر گازسوز بودن و حذف بنزین باعث طول عمر محصول نسبت به نوع بنزینی شده است. جهت مطالعه در مورد موتوربرق های گازسوز به قسمت مقالات وبسایت گریم پاور مراجعه نمایید.
موتور برق بنزینی :
پرکاربرد ترین نوع، موتوربرق های بنزینی می باشد این سیتم ها برای کارکردن در مکانهایی که دسترسی به گاز وجود ندارد مناسب می باشد. سوخت این سیستم ها از بنزین می باشد. باتوجه به نوع سوخت این محصول گازهای اکسید کربن و دی اکسید کربن تولید می شود که باید در فضای باز مورد استفاده قرار گیرد در غیر اینصورت موجب خفگی می شود
موتوربرق ها را از نظر سیستم روشن و خاموش شدن می توان به چند صورت دسته بندی نمود :
1-موتوربرق های هندلی
2-موتور برق های استارتی:
که دارای موتور استارت الکتریکی و باطری می باشند.( البته ترکیب استارت و هندل نیز وجود دارد) نوع استارتی با دکمه استارت یا سوییچ تعبیه شده برروی خود براحتی روشن و خاموش می شوند و نیازی به هندل زدن و دور گرفتن موتور جهت روشن شدن ندارند.
3- موتور برق های اتوماتیک:
که دارای سیستم سوییچ اتوماتیک برق شهر و ژنراتور(ATS) بوده، یعنی با قطع برق موتور برق به صورت اتوماتیک روشن شده و برگشت برق شهر فرمان خاموش شدن موتور برق ارسال می گردد.
سیستم راه اندازی موتور برق یا همان دیزل ژنراتور برای برق اظطراری هم می تواند به صورت دستی و هم به صورت اتوماتیک باشد.
در نوع دستی که در زمان بی برقی یک اپراتور موتور برق را روشن میکند و آن را وارد مدار برق میکند. ولی در صورت اتوماتیک توسط یک تابلو برق که به آن تابلوی امرجنسی میگویند که توسط یک برد کنترلر بی برقی را حس کرده و فرمان استارت موتور برق را صادر و در نهایت موتور برق به صورت خودکار روشن شده و توسط کنتاکتور مربوطه وارد شبکه برق می گردد.