جاذبه های گردشگری قزوین
جاهای دیدنی قزوین به این شهر رتبه اول در داشتن ابنیه تاریخی در کشور را داده است. قزوین یکی از قدیمیترین شهرهای ایران و در بخشی از تاریخ صفوی پایتخت بوده است. به علاوه همه این‌ها، قزوین موطن بسیاری از خوش‌نویسان بزرگ ایران مانند میرعماد قزوینی است. زبان مردم این شهر فارسی با لهجه قزوینی است. اما زبان‌های تاتی، گیلکی و آذری هم در این شهر رواج دارد.
قزوین شهر شیرینی‌های خوشمزه هم هست. باقلوا، شیرینی پادرازی ، و نان نخودی از جمله خوردنی‌های خوشمزه قزوین‌اند. اولین‌های بسیاری در این شهر وجود دارد. از جمله اولین خیابان ایران به نام «خیابان سپه» اولین بار در قزوین ساخته شد. ۹ شهریور هر سال، روزی که شاه طهماسب صفوی قزوین را پایتخت کرد، در تقویم شمسی به نام روز قزوین نامگذاری شده است.
کهن شهر قزوین با قدمتی چند هزارساله، فصلی قطور از کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایرانیان را در میان خشت و گِل و نقش و نگار معماری دل‌فریب و طراحی منحصربه‌فرد بناهای باستانی شگفت‌انگیزش جای داده است. این شهر دیدنی، به موهبت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، در گذشته شاهراه و گلوگاه اصلی تجارت ایران بشمار می‌رفت و برای سال‌هایی متمادی عنوان دارالسلطنه یا پایتخت کشورمان را در دوران حکمرانی صفویان یدک می‌کشید.
قزوین امروزی، به لطف داشتن پیشینه‌ای به درازای تاریخ بلندبالای کشورمان، بیشترین تعداد ابنیه باستانی این سرزمین را در دل خود جای داده است. این اماکن عتیق و دیرینه در حقیقت یادگارهای گران‌بهایی هستند که سرگذشت پرفراز ونشیب چند هزارساله این شهر تاریخی را در طرح و نقش فریبنده و افسونگرشان ترسیم کرده و به منصه ظهور دیدگان شیفتگان هنر ناب معماری ایرانی گذاشته‌اند.
عبور از دل تاریخ و هنر و طبیعت با جاهای دیدنی قزوین
قزوین شهری است که بی‌شک با ورود به آن با مجموعه‌ای از شگفتی‌ها روبه‌رو خواهید شد. قدم زدن در قدیمیترین خیابان ایران تا گذر از بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده دنیا، شما را به دل تاریخ خواهد برد. تاریخی که در آن، قزوین ۵۷ سال پایتخت ایران در دوران صفویه بوده است. به همین دلیل در جای جای این شهر می‌توانید آثار معماری صفویه و ظرافت هنر این دوره را ببینید. اگر هم مشتاق دیدن طبیعت هستید، این شهر کوهستانی و خنک مقاصد زیبایی را برای شما در نظر گرفته است. با گشت و گذاری در خیابان های قزوین کمی با جاهای دیدنی آن بیشتر آشنا شویم.
سردر عالی قاپو در خیابان سپه | جاهای دیدنی قزوین
خیابان سپه قزوین، اولین خیابان طراحی شده ایران است که در زمان صفویها ساخته شد. اینجا را شاه طهماسب در محله حصار شاپور، همزمان با ساخت باغ سعادت‌آباد و عمارت دولتخانه ساخت. نام خیابان شاید نام محله‌ای در هرات باشد که شاه در زمان ولیعهدی در آن سکونت داشت. خیابان سپه از سردرعالی قاپو تا مقابل مسجد جامع قزوین امتداد داشته است. خیابان چهارباغ اصفهان، نمونه تکامل یافته خیابان سپه است.
سردر عالی قاپو در ابتدای این خیابان، یکی از هفت ورودی به ارگ سلطنتی صفوی بوده است. هرچند امروزه تنها باقی مانده ارگ همین سردر است. بنای سردر شامل ایوانی رفیع با قوسی تیزه دار و سه طاق‌نما در دو طرف آن است. گوشواره‌هایی با ستون‌نماهای آجری در دو طبقه نمای سردر را کامل می‌کنند. هشتی سردر که به ایوان ورودی کاخ متصل است نیز از جمله بخش‌های این بناست. یک کتیبه با کاشی معرق و خط ثلث علی‌رضا عباسی خوش‌نویس معروف صفوی زیبایی‌های این بنا را کامل می‌کند. این بنا در دوره پهلوی اول، به شهربانی تغییر کاربری داد و اکنون در اختیار میراث فرهنگی است. سردر عالی قاپو هم از جاهای دیدنی قزوین است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
مسجد جامع قزوین ، مسجدی بر آتشکده‌های ساسانی
مسجد جامع قزوین ، بنایی ۴ ایوانی است که در خیابان سپه «شهدای فعلی» قزوین قرار دارد. در واقع اولین خیابان شهر را کنار مهم‌ترین مسجد شهر بنا کرده‌اند. در سال ۱۹۲ هجری قمری، هارون الرشید دستور ساخت این بنا را بر ویرانه‌های یک آتشکده داد. مسجد جامع قزوین، در خود مِهر و داغ دوره‌های تاریخی مختلفی را دارد. در زمان حمله مغول، بخش‌هایی از مسجد تخریب شد اما صفویان و قاجاریان آن را ترمیم کردند.
سبک معماری مسجد، نشانه‌هایی از معماری صفوی و سلجوقی را همزمان در خود دارد. گنبد مسجد یکی از زیباترین گنبد‌های فیروزه‌ای را بین مساجد جامع به نام خود کرده است. مسجد جامع قزوین چهار در ورودی و چهار صحن دارد و گنبد در قسمت جنوبی مسجد قرار گرفته است. محراب زیبای مسجد، از سنگ مرمر است و اطرافش را با کاشی‌های رنگی جلا داده‌اند. منبری زیبا از جنس سنگ هم در نزدیکی محراب وجود دارد. دیوارهای منبر، گنجینه‌ای از کتیبه‌های گچبری شده است. مسجد جامع از زیباترین جاهای دیدنی قزوین است که نباید دیدنش را از یاد ببرید.
کاخ چهلستون ، عمارت کلاه فرنگی قزوین
تنها کوشک باقی‌مانده از کاخ‌های صفوی در قزوین، کاخ چهلستون است. چهلستون از زمان شاه طهماسب تا حکومت قاجارها به عمارت کلاه فرنگی مشهور بود. شاه طهماسب صفوی، دستور داد بود که باغی به شکل مربع در شهر قزوین بسازند که در میانش عمارتی عالی با تالار و ایوان و حوض‌های زیبا باشد. نتیجه عمارت زیبای کلاه فرنگی شد. در دوره قاجار محمدباقر سعدالسلطنه، کلاه فرنگی را بازسازی کرد و به آن نام چهلستون را داد. حفظ بسیاری جاهای دیدنی قزوین مدیون سعدالسلطنه است.
این کاخ، عمارتی است هشت‌گوش در دو طبقه که تقریبا ۵۰۰ متر مساحت دارد. نگارگری‌های دیوارهای چهلستون، نمونه‌ای بی‌نظیر از مکتب نگارگری قزوین است و شهرتی درخور دارد. تاریخ گذشته بر این بنا را هم می‌توان در نقاشی‌ها دید. از نگارگری‌هایی با آب طلا در دوره صفوی، تا نقاشی‌های مکتب افشاریه در زمان نادرشاه. حضور نقاشی‌های قاجار با این که به قرن معاصر نزدیک‌ترند در کاخ کمرنگ‌تر است. این عمارت در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار تاریخی ایران هم ثبت شده است. موزه خوشنویسی قزوین هم در کاخ چهلستون این شهر قرار دارد.
بازار قزوین و سرای سعدالسلطنه و تیمچه حاج سید کاظم
بازار قزوین چهار در دارد و هر در به یک تیمچه گشوده می‌شود. این بازار مجموعه‌ای از آثار و ابنیه تاریخی قزوین را در خود جای داده است. مسجد النبی، کاروانسرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، تیمچه حاج سید کاظم و تیمچه سرباز از جمله این آثار هستند. سرای خوش‌نویسان قزوین، تیمچه درویش مهدی، سرای شاه، و سرای نگار السلطنه نیز در این بازار قرار دارند. هر چند عمر بازار قزوین به ده قرن می‌رسد اما در دوره صفویه گسترش یافت و هر بخش از آن متعلق به صنفی خاص است. تعداد زیادی از جاهای دیدنی قزوین را می‌توانید در بازار این شهر پیدا کنید.
هر گذر از بازار، تیمچه، مسجد، حمام، و قیصریه‌ها و سراهای مختلفی هم دارد. تیمچه‌ها محل تجارت و قیصریه‌ها محل صنعت بوده‌اند. بازار قیصریه قزوین، به‌خاطر ارتفاع تاق‌های آجری بلندشان مشهورند. این بازار چهار دروازه دارد که هر دروازه به تیمچه های و سراهای مختلفی باز می‌شود. یکی از مشهورترین این تیمچه‌ها، تیمچه حاج سید کاظم است که روبه روی راسته سراج‌ها قرار دارد. بازرگانان مشهوری از جمله حاج سید کاظم چرم فروش اینجا تجارت کرده‌اند. این تیمچه هنوز مرکز چرم فروشی شهر قزوین است.
سرای سعد السلطنه، بزرگترین کاروانسرای شهری ایران
فرماندار قاجار در قزوین، سعدالسلطنه دستور ساخت کاروانسرایی بزرگ در بازار قزوین را داد. چهارسوق کاروانسرا با گنبدی بر فراز آن یکی از زیبایی‌های معماری این مجموعه است. کاروانسرای سعدالسلطنه، دارای چندین حمام، سرا، تیمچه، شترخان و مسجد است. اینجا در زمان اوج اهمیتش با عنوان یک سرای بازرگانی مهم شناخته می‌شده است.
به کاروانسرای سعدالسلطنه، سرای سعادت هم می‌گفتند چرا که در محل میدان چوگان کاخ سعادت صفوی ساخته شده بود. سعدالسلطنه اینجا را زمانی ساخت که مراودات ایران و ترکیه و روسیه فراوان بود. بعد از جنگ جهانی اول اما این کاروانسرا رونقش را از دست داد. این بنا ۲٫۷ هکتار است و ۴۰۰ حجره دارد. بعد از جنگ کاروانسرای سعدالسلطنه به بازار چوب معروف شد چرا که در بخشی از آنجا کارگاه‌های چوب بری حضور داشتند. اگر حالا به کاروانسرای سعدالسلطنه بروید، می‌توانید سوغاتی‌های زیبا و صنایع دستی قزوین را هم از آنجا بخرید. سرای سعدالسلطنه و بازار بزرگ از معروف‌ترین جاهای دیدنی قزوین هم هستند.
عمارت باغ سپهدار ، بلندپروازی جاهای دیدنی قزوین
محمدولی خان تنکابنی که لقبش سپهدار اعظم بود دستور ساخت این بنا را داده است. عمارت باغ سپهدار از دو عمارت کاخ چهلستون و مهمان‌خانه بزرگ قزوین ایده گرفته و طبع بلندپرواز سپهدار را نمایان می‌کند. این بنا که به شکل یک کوشک ساخته شده، ایوانی به دورتادور آن را فرا گرفته است. این عمارت در جنگ جهانی اول مقر نظامیان روس و انگلیس بود و بعد هم به خاطر بدهی مالیاتی سپهدار به تصرف دولت درآمد. این بنا در طول سال‌ها بی‌توجهی آسیب‌های فراوان دید. بالاخره در سال ۱۳۳۵ عمارت سپهدار بازسازی شد و در اختیار اداره کشاورزی قرار گرفت. اکنون موزه کشاورزی قزوین در این عمارت مشغول فعالیت است. این عمارت در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده و از جمله جاهای دیدنی قزوین است.
کلیسای کانتور ، یادگار روس‌ها در قزوین
برج ناقوس یا کلیسای کانتور را روس‌ها در قزوین برای انجام عبادات دین‌شان ساختند. کلیسای کانتور یکی از کوچک‌ترین کلیساهای جهان است که شرکت بیمه و حمل و نقل روسیه در محله پنبه ریسه قزوین ساخت. این شرکت برای قرارداد تحمیلی ساخت راه انزلی به قزوین در زمان قاجار به ایران آمده بودند. معماری این بنا، طرحی شبیه چلیپا دارد و محراب نیم‌دایره آن به سمت شرق است. نقشه کلیسای کانتور یک چند ضلعی نامنظم است که با آجر قرمز لعابدار پوشیده شده است. نمای خارجی کلیسا هم ستون‌های تزئینی زیبایی دارد که آن را از دیگر جاهای دیدنی قزوین متمایز می‌کند.
موزه مردم شناسی قزوین
یکی دیگر از آثار تاریخی به جا مانده از دوران قاجار در قزوین، حمام قجر است. این حمام قدیمیترین حمام قزوین هم هست. شاه عباس صفوی دستور ساخت این بنای زیبا را در ابتدای قرن یازدهم هجری قمری به امیرگونه خان داد. نام این حمام ابتدا حمام شاهی بوده و مساحت آن ۱۰۴۵ متر است. سال ساخت بنا یعنی ۱۰۵۷ به ابجد «صحت عافیت» است.
این بنای زیبای تاریخی در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مرمت شد. در حال حاضر موزه مردم شناسی قزوین در سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل در این حمام مشغول فعالیت است. حمام شاهی قزوین در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. تنوع جاهای دیدنی قزوین آن‌قدر هست که هر چه بخواهید در آن پیدا کنید.