ساماندهی محور زیراب؛ از شایعه تا واقعیت

به گزارش یومیر، محور زیراب در جنوب شهرستان محلات، تحت تاثیر چند عامل، به محوری خطرناک تبدیل شده و اکنون پس از سال‌ها انتظار، مطالبه مردمی و پیگیری مسئولان، گفته می شود که اقدامات جدی درباره آن در حال انجام است، اما علیرغم اعلام دستگاه‌های مرتبط مبنی بر جریان داشتن پروژه، اظهارنظرهای برخی افراد که در شبکه‌های اجتماعی از دنبال‌کننده‌ برخوردارند و مطالب برخی رسانه‌های محلی غیررسمی، تصویری تاریک از وضعیت پروژه را نشان می‌دهد که موجب نگرانی و ناامیدی افکار عمومی شده است.

خبرنگار یومیر به منظور بررسی دقیق روند اجرایی پروژه و ارائه تصویری درست از وضعیت آن، با رئیس اداره راه و شهرسازی محلات و دلیجان، از ابتدا تا انتهای محور زیراب، همراه شد.

تعهدات پیمانکار در محور زیراب

محور زیراب مسیری ۱۸ کیلومتری حدفاصل میدان امام خمینی(ره) تا سه راهی حاجی‌آباد است که البته پس از اتمام پروژه، به تقاطع غیرهم‌سطح ابتدای جاده روستای سنجه‌باشی(چند متر پس از میدان حاجی‌آباد فعلی) در جاده محلات به خمین ختم خواهد شد. این محور از میدان امام خمینی(ره) تا تقاطع بلوار آیت‌الله غفاری به طول تقریبی ۵ کیلومتر، دو بانده است اما باند دوم که در تعهد پیمانکار فعلی قرار دارد، به صورت تک‌لایه زیر بار ترافیک رفته است.

از تقاطع بلوار آیت‌الله غفاری تا سه راهی حاجی‌آباد، حدود ۵ کیلومتر از مسیر نیز به صورت تک‌لایه آسفالت شده اما هنوز زیربار ترافیک نرفته است و ادامه مسیر نیز در برخی نقاط زیرسازی شده و آماده روکش آسفالت است. در برخی قسمت‌ها علاوه بر نیاز به احداث ابنیه فنی، نیازمند زیرسازی و اقدامات دیگری است.

مهدی طاهری رئیس اداره راه و شهرسازی محلات و دلیجان در این بازدید به خبرنگار یومیر گفت: اداره راه و شهرسازی هیچ تعهدی نسبت به باند قدیم نداشته و نگهداری و اصلاحات این باند در اختیار راهداری است. راه و شهرسازی وظیفه دارد پس از تکمیل این باند، آن را به راهداری تحویل دهد.

وی اظهار کرد: اگرچه باند دوم به صورت تک‌لایه آسفالت شده است، اما به دلیل تصادفات محور و برخی مسائل، تصمیم بر این شد که زیر بار ترافیک برود. از آنجا که این محور از نظر فنی تکمیل نشده، برخی مشکلات برای آن به وجود آمده است. اگرچه اصلاح و بهسازی این قسمت نیز در تعهد پیمانکار است اما اولویت پروژه، احداث و تکمیل باند دوم از تقاطع بلوار آیت‌الله غفاری تا میدان حاجی‌آباد است و سپس این بخش از محور در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی ادامه داد: این پروژه در مجموع به حدود ۳۷ تا ۴۳ کیلومتر آسفالت‌ریزی نیاز دارد. در حال حاضر دو هکتار زمین برای ایجاد کارگاه و سایر اقدامات فنی پروژه با همکاری امور اراضی جهاد کشاورزی و منابع طبیعی و نظر مساعد مسئولان شهرستان در نظر گرفته شده است.

پای شایعات به محور زیراب هم باز شده است

وی افزود: بر خلاف آنچه که توسط عده‌ای مبنی بر خریداری کارخانه آسفالت فرسوده توسط پیمانکار برای پروژه عنوان شده، کارخانه خریداری شده کاملا بکر و به روز بوده و فوندانسیون آن طبق نقشه‌ها در حال انجام است.

طاهری تصریح کرد: به موازات این اقدام جلساتی برای واگذاری معدن به پیمانکار برگزار شد و خوشبختانه این مسئله نیز حل شد و پیمانکار نیز به دنبال این است که معدن به وی واگذار شود. برای ادامه کار نیاز به مجوز انفجار و برداشت وجود دارد که تمامی این کارها به موازات نصب کارخانه آسفالت در حال انجام است تا تولید مصالح آغاز شود.

وی زیر بار ترافیک نرفتن حدود ۵ کیلومتر از محور زیر آب از تقاطع بلوار آیت‌الله غفاری به سمت میدان حاجی‌آباد را بدلیل تک‌لایه بودن آن دانست و گفت: حدفاصل میدان امام خمینی(ره) تا تقاطع بلوار آیت‌الله غفاری از این محور که به صورت تک‌لایه زیر بار ترافیک رفته، در بسیاری از نقاط آسیب دیده و نیازمند لکه‌گیری برای روکش است. به منظور عدم تحمیل هزینه مجدد برای دولت و جلوگیری از آسیب دیدن این بخش از محور، تصمیم گرفتیم تا زمانی که روکش آسفالت آن تکمیل نشده، زیر بار ترافیک نرود.

وی افزود: ابنیه فنی محور قدیم که بیش از ۴۰ سال از احداث آن می‌گذرد، از نظر فنی نامناسب است. یکی از ایراداتی که به باند دوم این جاده گرفته می‌شود، احداث پل در این باند با وجود نبود پل در باند قدیم است. اگرچه در نگاه اول این نکته درست به نظر می‌رسد اما در بررسی سیلاب‌های چند سال اخیر و عکس‌های هوایی مشاهده شده است که این قسمت‌ها مسیل است.

وی ادامه داد: احداث ابنیه فنی جدید و پل در این قسمت ضروری است و باید در محور قدیم نیز این پل ادامه پیدا کند که البته در حوزه وظایف راه و شهرسازی نیست اما در صورتی که به پیمانکار تکلیف شود، این کار نیز انجام خواهد شد. در محور جدید حدود ۸ پل به این شکل وجود دارد که در طرف مقابل آن در محور قدیم، پل تعبیه نشده یا لوله قرار داده شده است.

وی خاطرنشان کرد: دهانه پل‌های ایجاد شده بین ۲ تا ۴ متر هستند. از آنجا که در برخی از نقاط نیاز به تردد کشاورزان، خودروی کشاورزی یاد دام در عرض محور وجود دارد، دهانه پل‌ها به این اندازه دیده شده تا بدون نیاز از حرکت در روی جاده، تردد خود را از زیر پل انجام دهند.

طاهری گفت: لوله‌گذاری روشی منسوخ و قدیمی است زیرا به مرور زمان مسدود شده و پاکسازی آن دشوار است و در برخی موارد ظرفیت انتقال حجم بالای آب را ندارد. در قرارداد این محور با پیمانکار، مسئولیت نصب جداکننده، گاردریل، علائم راهنمایی و رانندگی، ایجاد دوربرگردان و راه‌های دسترسی با پیمانکار است. در برخی نقاط محور قدیم سطح محور به دلیل قرار دادن لوله برای عبور آب، بالا آمده که باید در محور جدید این مسئله در نظر گرفته شود.

احداث کارگاه، اولین گام عملیاتی در محور زیراب

وی در ارتباط با ویژگی‌های زمین تخصیص داده شده به عنوان کارگاه پروژه اظهار کرد: این محل، مرکز ثقل و نقطه میانی پروژه است که دسترسی آن به برق و خط لوله گاز مناسب است. همچنین سهولت دسترسی این نقطه به کارگاه از سمت دلیجان و خمین نیز در نظر گرفته شده است.

رئیس اداره راه و شهرسازی محلات و دلیجان افزود: قرارداد پروژه به مدت ۳ سال شمسی است اما تعطیلات رسمی یا شرایط بد آب و هوایی که امکان فعالیت در آن زمان‌ها وجود نخواهد داشت و ایامی مانند ۲۵ اسفند تا ۲۵ فروردین که ممنوعیت اقدامات عمرانی وجود دارد، با تایید کارفرما به مدت قرارداد اضافه خواهد شد.

وی تصریح کرد: در زمین فعلی کارگاه، مخازن سوخت تعبیه شده است. فرایند تامین سوخت کارگاه و ماشین‌آلات پیمانکار در حدود یک ماه به طول انجامید و تامین برق پروژه نیز از لحاظ مراحل اداری، فرایندی زمان‌بر است.

طاهری در ارتباط با مراحل ایجاد کارگاه فنی پروژه گفت: در مرحله اول، زمین تخصیص داده شده، تسطیح شده و کانکس پیمانکار مستقر شد و در حال حاضر در حال ایجاد ساختمان‌های اداری، نظارت، آزمایشگاه و سایر تاسیسات لازم پروژه هستیم. ماشین آلات و دستگاه‌های سنگ‌شکن و وسایل تجهیزات مورد نیاز نیز خریداری شده و به زودی در محل کارگاه مستقر خواهد شد.

وی در خصوص نحوه تخصیص معدن به پروژه اظهار کرد: پس از مشخص شدن پیمانکار، به همراه مدیرعامل این شرکت و چهار کارشناس فنی مکانیک خاک، تمام مناطق اطراف برای تخصیص معدن بررسی شد تا در نهایت دو نقطه برای این کار مناسب تشخیص داده شد اما در ادامه روند، شخصی مدعی مالکیت منطقه بود که برطرف کردن معارض این منطقه بیش از یک ماه به طول انجامید.

طاهری ادامه داد: در مجموع، اخذ مجوز برداشت از این دو نقطه فرایندی پیچیده، دشوار و زمان‌بر بود که نیاز به رایزنی‌های بسیاری با مسئولان شهری و استانی داشت تا در نهایت طی چند روز اخیر این مجوز صادر شد. مراحل بعدی شامل اخذ مجوز حفاری و انفجار است تا مصالح خام به کارگاه و دستگاه‌های سنگ‌شکن انتقال پیدا کرده و شن، ماسه و فیلر تولید و از یکدیگر جدا شود.

پیمانکار چقدر گرفته؟

طاهری افزود: ساخت کارگاه و خرید دستگاه سنگ‌شکن تاکنون حدود ۵۰ میلیارد تومان برای پیمانکار هزینه در بر داشته، اما تنها ۲۰ میلیارد تومان از مبلغ قرارداد به وی اختصاص یافته است که از این مبلغ، ۳ میلیارد آن به صورت نقد و ۱۷ میلیارد به شکل اوراق بوده است. اختصاص این سه میلیارد نیز فرایندی پیچیده است و پیمانکار پروژه جاده نراق نیز پس از چندین سال هنوز موفق به دریافت کامل مطالبات خود نشده است.

وی گفت: اداره راه و شهرسازی، سرپرست کارگاه، نماینده پیمانکار و مدیرعامل شرکت بهاران بتن به طور دائم با یکدیگر در ارتباط بوده و پیگیری روند پروژه را از ادارات شهرستان و استان انجام می‌دهند اما مردم از این بخش از کار خبر ندارند.

طاهری اظهار کرد: در این پروژه ۲ تقاطع غیرهمسطح در محل شهرک صنعتی ارقده و انتهای محور که به جاده محلات خمین متصل می‌شود پیش‌بینی شده است.

رد یک شایعه

وی با رد صحبت‌ها و شایعات مبنی بر انتقال دائمی سند مالکیت زمین کارگاه به پیمانکار ادامه داد: هر پروژه نیاز به زمین کارگاه برای امور فنی دارد. تخصیص زمین نیز به همین منظور بوده است و پس از اتمام پروژه، زمین از طرف پیمانکار به راه و شهرسازی تحویل داده خواهد شد.

طاهری افزود: تامین آب پروژه نیز فرایندی پیچیده و سخت است. اگرچه در نزدیکی کارگاه چاه آب وجود دارد اما این چاه در اختیار بخش خصوصی است و برای استفاده، باید چاه موجود خریداری شود و مجوز تخصیص آب نیز مراحل خاص خود را دارد. زیرا چاه موجود به کشاورزی تعلق دارد و استفاده از آن در امور عمرانی، نیازمند هماهنگی و نامه‌نگاری با ادارات مرتبط است.

وی تصریح کرد: بهسازی و اصلاح زیرسازی قسمتی از این محور توسط شرکت جدید انجام شده و پس از تکمیل کارخانه آسفالت، روکش آن انجام خواهد شد. یکی از مشکلات محور قدیم، نبود قنوها (محلی برای حرکت روان‌آب، سیلاب یا تخلیه آب سطح جاده در کنار جاده است که آب در کنار جاده جریان پیدا می‌کند تا به محل مناسبی مانند آب‌رو یا پل رسیده و تخلیه گردد) و جاری شدن روان‌آب‌ها روی جاده بود که در محور جدید تلاش کردیم تا با ایجاد اختلاف سطح در جاده، از آسیب رسیدن به آن جلوگیری کرده و محلی برای حرکت سیلاب ایجاد شود.

رئیس اداره راه و شهرسازی محلات و دلیجان  گفت: شکستگی‌های محور قدیم در برخی از نقاط نیز ناشی از نبود ابنیه فنی مناسب یا استاندارد نبودن آن است. مصالح استفاده شده در زیرسازی باید حتماً شکسته بوده و نمی‌تواند ماسه طبیعی یا رودخانه‌ای در آن استفاده کرد. همچنین ساختار زیرسازی باید به گونه‌ای باشد که زهکش بوده و آب به راحتی در آن نفوذ کرده و در اثر نفوذ آب متورم نشود. استحکام و استاندارد بودن مصالح توسط آزمایشگاه بررسی می‌شود. شن، ماسه، نوع مصالح و فیلر استفاده شده باید نوع خاصی باشد.

وی اظهار کرد: الزام به شکستگی مصالح به این دلیل است که شن یا ماسه به اصطلاح در یکدیگر قفل شده و استحکام بیشتری خواهد داشت. اما شن و ماسه طبیعی به دلیل صیقلی بودن، این شرایط را ندارد. همچنین مصالح بِیس نباید دارای خاک رس باشد زیرا خاک رس از کانی کوارتز تشکیل شده که مانند اسفنج بوده و ۸ برابر وزن خود، آب جذب می‌کند. پس از کوبیدن و متراکم شدن، در صورت جذب آب، متورم شده و با از دست دادن آب و همچنین تردد از روی آن، شکستگی و تخریب جاده اتفاق می افتد.

طاهری ادامه داد: ایجاد کارگاه و آزمایشگاه در کنار آن، به منظور بررسی استاندارد و کیفیت مصالح زیرسازی، به همین دلیل ضروری است. در طراحی جدید قوس‌ها و پیچ‌های جاده تا حد ممکن رفع شده است تا سرعت طرح (حداکثر سرعت حرکت خودروها در جاده) که در محور قدیم ۸۰ کیلومتر است، در محور جدید افزایش پیدا کند.

وی افزود: انتهای مسیر که به جاده محلات خمین و محل موسوم به میدان حاجی‌آباد منتهی می‌شود، تقاطع غیرهمسطح بزرگی است که رمپ‌ها و کنارگذرهای آن نیز ایجاد شده و آماده روسازی و آسفالت است. از مشکلات موجود در ایجاد تقاطع، جابجایی خطوط برق است که در تعهد پیمانکار است.

طاهری با اشاره به ارزش حدود ۴۰۰ میلیاردی قرارداد پروژه با پیمانکار گفت: با توجه به ضرایب تعدیل و تورم، قطعاً این مبلغ افزایش نیز پیدا خواهد کرد. در مجموع، نامه‌نگاری‌ها، اخذ مجوز، هماهنگی بین دستگاه‌ها، احداث کارگاه، خریداری تجهیزات مورد نیاز فرایندی زمان‌بر است که قابل مشاهده برای عموم نیست.

لزوم توجه به نقش محوری رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی و اقناع افکار عمومی

به گزارش یومیر، اگرچه تلاش‌ها و اقدامات فنی بسیاری در محور زیراب به خصوص در ارتباط با تقاطع غیرهمسطح این محور با جاده محلات به خمین انجام شده است اما به جرأت می‌توان گفت که بسیاری از مردم از احداث تقاطع غیرهمسطح انتهای محور زیراب و جزئیات آن مطلع نیستند. اهمیت ارتباط مسئولان با رسانه‌های رسمی که به عنوان پل ارتباطی مردم با مسئولین عمل می‌کنند، اینجا خودنمایی می‌کند. چرا که با اطلاع‌رسانی درست و کامل، علاوه بر روشن شدن میزان پیشرفت، موانع پروژه‌ها، تلاش‌های دستگاه‌های مسئول و تنویر افکار عمومی، به ایجاد آرامش در جامعه و رفع سوء‌تفاهم‌ها کمک خواهد شد تا دیگر جایی برای خودنمایی و جولان رسانه‌های نامعتبر وجود نداشته باشد.

شرکت بهاران بتن نیز به عنوان پیمانکار پروژه، باید به اهمیت این محور آگاه بوده و تمام تلاش خود را برای تسریع در روند تکمیل پروژه به کار گیرد زیرا هر روز تاخیر در راه‌اندازی محور، می تواند خطری بالقوه و سانحه آفرین بوده و شاید مرگ یک هم‌وطن را به ارمغان بیاورد و هر مرگ یا مصدومیت، علاوه بر تبعات منفی روانی و اجتماعی، خسارت چند میلیاردی را به جامعه تحمیل خواهد کرد.

ضروری است تا پیمانکار و اداره راه و شهرسازی محلات، به صورت منظم و در بازه زمانی یک یا دو ماهه، گزارش روند پیشرفت پروژه را در اختیار مردم و رسانه‌ها قرار دهند تا شاید رسانه‌ای شدن موانع و مشکلات احتمالی، به حل آنها کمک کند.

باید نگاه کلان و ملی به پروژه در مسئولان ارشد استانی شکل بگیرد تا تامین بودجه که اولیه‌ترین نیاز پروژه است، در زمان مناسب انجام شود تا پیمانکار نیز با دلگرمی و پشتوانه درست و بدون بهانه‌جویی، روند اجرای پروژه را طبق زمان‌بندی، در پیش بگیرد. درصورتیکه تعهدات به پیمانکار به درستی انجام نشود، با در نظر گرفتن تورم موجود، دستاوردی جز دلسردی و تاخیر در پروژه را به همراه نخواهد داشت و شاید سرنوشتی مانند پیمانکار سابق محور زیراب در انتظار او بوده و تنها تابلویی از پیمانکار به یادگار بماند. چنانکه در قرارداد با پیمانکار سابق، اگر کار طبق زمانبندی خود پیش می‌رفت، در سال جاری باید شاهد وضعیت مطلوبی از پروژه بودیم نه اینکه با تابلویی زنگ‌زده از آن مواجه شویم.

امیدواریم با همت مسئولین، به زودی شاهد تغییر نام محور زیراب از جاده مرگ به کمربندی ایمن محلات باشیم. یومیر وضعیت جاده زیراب را تا حصول نتیجه مطلوب و راه‌اندازی کامل پیگیری خواهد کرد.

انتهای پیام