کیست هیداتید کبد چیست؟
دکتر جعفریان در توضیح کیست هیداتید و راه انتقال آن گفت: کیست هیداتید کبد یکی از بیماری‌های انگلی شایع در ایران است که کنترل آن نیز بسیار سخت است. این بیماری بین دام و انسان مشترک است. از احشاء دام‌های اهلی مثل گوسفند توسط موجوداتی مثل سگ به سبزیجات منتقل می‌شود و تخم آن انگل ممکن است در سبزیجات باشد. پس کیست هیداتید اصالتا یک انگل است که از طریق دستگاه گوارش وارد بدن انسان می‌شود که راه انتقال آن تخم انگل در سبزیجات آلوده است.
در بدن فرد مبتلا به کیست هیداتید کبد چه اتفاقی می‌افتد؟
این استاد دانشگاه در مورد چگونگی درگیری اعضای بدن در این بیماری عنوان کرد: اگر انسان سبزیجات آلوده به تخم این انگل را بخورد در وهله اول تخم انگل از دستگاه گوارش به کبد و گاهی به ریه و همه جای بدن می‌رود و شروع به ساخت کیست می‌کند. ماهیت این کیست‌ها به این شکل است که به تدریج و با سرعت نسبتا کمی بزرگ می‌شوند و گفته می‌شود حدود یک سانتی متر در سال رشد می‌کنند. یعنی اگر کسی کیست هیداتید ۱۰ سانتی متری دارد در واقع ده سال پیش به این بیماری مبتلا شده است.
وی افزود: بیماران مبتلا، ممکن است تا مدت‌ها هیچ علامتی نداشته باشند، اما یک سری عارضه ممکن است اتفاق بیفتد. از جمله این که کیست‌ها می‌توانند عفونی شده و تبدیل به آبسه کبدی شوند. همین طور می‌توانند به مجاری صفراوی راه پیدا کنند و عفونت‌های خطرناک مجاری صفراوی ایجاد کنند.
جعفریان در ادامه گفت: اگر این کیست‌ها خیلی بزرگ باشند ممکن است داخل شکم پاره شوند و تمام شکم را درگیر این انگل کنند؛ بنابراین کسی که کیست هیداتید داشته باشد عمدتا نیاز به درمان دارد.
سرنوشت کیست‌های هیدراتید در صورت درمان نشدن چیست؟
این جراح پیوند کبد در مورد درمان این بیماری گفت: کیست‌های هیدراتید اگر درمان نشوند چند سرنوشت می‌توانند پیدا کنند. گاهی خود کیست می‌میرد و محتویاتش از بین می‌رود. یعنی در واقع انگل در کیست از بین می‌رود و معمولا جدراش، کلسیم رسوب می‌کند (Calcification) و به صورت یک توده سفت در کبد باقی می‌ماند. این‌ها اگر علامت نداشته باشند، نیاز به اقدام دیگری ندارند.
وی در ادامه گفت: همین توده‌ها بعضی اوقات عفونی می‌شوند. اگر همان ضایعه که دیگر انگل هیدراتید در آن نیست، اما آن محلی که آن انگل وجود داشته و عوارضی ایجاد کرده است عفونت ایجاد می‌کند و آبسه کبد می‌شود که معمولا نیاز به اقدام جراحی دارند.
این استاد دانشگاه افزود: گاهی اوقات اگر این بیماری درمان نشود کیست شروع به بزرگ شدن می‌کند تا کیست‌های ۲۰ الی ۳۰ سانتی متری یعنی از خود کبد هم بزرگتر، در کبد مشاهده شده است؛ که این کیست‌ها معمولا عارضه و علامت ایجاد می‌کنند و نیاز به درمان جراحی دارند.
جعفریان در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین توصیه ما این است که اگر بیماری دچار کیست هیدراتید است وقتی شناسایی شد حتما تحت نظر پزشک معالج قرار بگیرد تا قبل از هر عارضه‌ای اقدام درمانی برای او انجام شود. بسته به شرایط مختلف ممکن است دارو درمانی تجویز شود و یا نیاز به اقدام جراحی باشد. همکاران متخصص عفونی و همکاران جراحی که در این حوزه کار می‌کنند می‌توانند بیمار را راهنمایی کنند.