لورنس عربستان که بود و چه کرد؟

اگر می توانستیم دوره زمان را بچرخانیم می توانستیم سالها چهره دیگری در خاورمیانه و نه در خاورمیانه داشته باشیم. شاید در طول مدرسه و در جغرافیا نگاه ما به نقشه جهان به ویژه خاورمیانه با پرسیدن از خودمان که چگونه کشورهای کوچک مانند کویت در نزدیکی کشور بزرگی مانند ایران تشکیل شده اند سقوط کرده است و آیا این کشورهایی که امروز می بینیم تاریخی دارند؟ درگیری های طولانی که در خاورمیانه می بینیم همه ما را ترغیب می کند تا علت را پیدا کنیم. به خصوص از آنجا که همه این اختلافات به نوعی به زندگی روزمره فعلی ایرانیان وابسته است.

با این حال پاسخ به این سؤالات در چهره ای است که خاورمیانه پس از جنگ جهانی اول و پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی در پیش گرفت. چهره نقش وحشیانه یک مأمور انگلیسی که بعداً با نام لارنس سعودی شناخته می شد -اربیا به تدریج شکل مدرن آن شد. اما او کیست؟

لارنس سعودی کیست؟

توماس ادوارد لارنس که به طور خلاصه در منابع غربی ذکر شد یک دیپلمات نویسنده نویسنده باستان شناس و افسر نظامی بود که به دلیل نقش خود در انقلاب عرب علیه عثمانی ها شناخته شده بود.

دائر ycl المعارف معتبر انگلیسی ها که یکی از معتبرترین دائر ycl المعارف موجود به زبان انگلیسی است او را اینگونه توصیف می کند: “توماس ادوارد لارنس زاده 1 اوت (1 اوت) و در 5 مه (6 مه) درگذشت آموخته شده آموخته و آموخته شده است. ستون های حکمت (منتشر شده در سال 2).

به گفته منابع غربی از جمله مقاله ای از بی بی سی به مناسبت سالگرد 5 ساله افسر انگلیس لارنس سعودی -Arabia ؛ تولد افسانه ای در ولز منتشر شد توماس ادوارد لارنس در روستای Tareadog در ولز متولد شد و در نتیجه ارتباط نامشروع بین سر توماس چاپمن و سارا جونر انجام شد. به گفته دائر ycl المعارف انگلیس مادرش سارا مربی و معلم خصوصی در توماس دختران در وست میس ایرلند بود.

لارنس سعودی -اربیا (همچنین در متون فارسی مانند لارنس سعودی -اربیا) به دبیرستان پسران آکسفورد رفت و بعداً تاریخ را در کالج دانشگاه مسیح دانشگاه آکسفورد تحصیل کرد. سپس او به عنوان باستان شناس در موزه بریتانیا بین 1 تا 2 سال کار کرد.

مطالعه وی در مورد تاریخ و علاقه وی به این زمینه باعث شد وی در سال 6 به سوریه نقل مکان کند. لارنس در سوریه گفت که در آن زمان بخشی از امپراتوری عثمانی بود و تقریباً 2000 کیلومتر برای بازدید از قلعه های صلیبی ها رفت. در طول سفر وی از طریق روستاهایی که تا آن زمان هیچ شخص اروپایی باز نشده بود رفت. لارنس می گوید این سفر نقطه شروع او بود تا شخصیت انگلیسی خود را رها کند.

جنگ جهانی اول و رویارویی انگلیس و امپراتوری عثمانی

پس از جنگ جهانی اول لارنس به ارتش انگلیس پیوست و به عنوان افسر اطلاعاتی به دفتر عرب بخشی از واحد اطلاعات ارتش انگلیس در قاهره پایتخت پایتخت موزارد در آن زمان اعزام شد.

در نیمه اول جنگ جهانی اول انگلیس سخت تلاش کرد تا راهی برای تضعیف امپراتوری عثمانی پیدا کند. از یک سو انگلیس سعی کرد در پایان جنگ از تسلط بر روسیه بر کشورهای عربی جلوگیری کند و از سوی دیگر سعی کرد از اعراب استفاده کند تا امپراتوری عثمانی را شکست دهند.

دفتر عرب جایی که لارنس در حال بهره برداری بود یکی از مهمترین بخش های اطلاعات انگلیس در جهان عرب بود که برای هماهنگی بین بخش های انگلیس یا انگلیس شکل گرفت.

انقلاب عربی

در اواسط جنگ جهانی اول منطقه عربی حجاز که اکنون به عنوان سعودی -عربیا شناخته می شود علیه دولت سرکوبگر عثمانی شورش کرد. از آنجا که دولت عثمانی آلمان را در طول جنگ جهانی اول به دست گرفته بود انگلیس اعراب را به درگیری برد و توماس ادوارد لارنس را به منطقه فرستاد تا به عنوان یک شاهزاده فیصل وابسته نظامی فرزند شریف حسین سلطان مکه کار کند.

در نتیجه وی برای اطلاعات به شبه جزیره عربستان سفر کرد و داستان قیام عرب را علیه امپراتوری عثمانی درگیر کرد. وی در منطقه حجاز به عنوان اتصال فیصل یکی از رهبران قیام منصوب شد.

شبه جزیره عربستان در آن زمان

همانطور که گفته شد تمام این مناطقی که امروز در کشورهای مختلف مانند سعودی -Arabia عراق اردن و غیره می شناسیم یک بار تحت حاکمیت امپراتوری عثمانی بودند. در آن زمان شریف حسین شریف مککا و امیر در منطقه حجاز بودند و عبدالعزیز ابن سعود امیر نجد محسوب می شد. حجاز و نجد برای گذشته با یکدیگر اختلاف داشتند.

پس از انقلاب عرب “انقلاب بزرگ عرب” (آل -ال -هرابی الخوبری) را در منابع عربی نامید اعراب در منطقه حجاز انقلابی مسلحانه علیه امپراتوری عثمانی آغاز کردند. انقلابی که با حمایت انگلیس و مشارکت لارنس سعودی -عربیا به وجود آمد منجر به ناپدید شدن امپراتوری عثمانی شد.

بریتانیا برای استقلال به اعراب قول می دهد

مطابق مکاتبات بین انگلیسی ها با شریف حسین امیر مکه در طول جنگ جهانی اول دولت انگلیس در آن زمان به شریف حسین قول داده بود که پس از جنگ جهانی دوم “انقلاب عرب” را برای استقلال از دولت عثمانی دنبال کند.

در نتیجه لارنس به عنوان رهبر انقلاب عرب یکی از بهترین و بدترین روزهای زندگی خود را گذراند. در ابتدا حملات موفقیت آمیز علیه سربازان عثمانی آغاز شد جایی که لارنس و گروهی از چهار اسلحه متعلق به قبایل عرب توانستند دو سرباز ترکی را دستگیر کنند و نیروهای خود را برای بازجویی بگیرند.

نام مستعار “لارنس سعودی -Arabia” به توماس ادوارد لارنس

توماس ادوارد لارنس در واقع یک دفتر در حجاز تأسیس کرد که به مرکز عملیات عرب تبدیل شد. در همان سال لارنس با اتحاد قبایل حجاز با عثمانی ها با عثمانی ها پیروز شد. قدرتهای عرب تحت هدایت لارنس توانستند در طی یک سری از جنگهای نامنظم آسیب های زیادی به نیروهای ترکیه وارد کنند. پیروزی در این جنگ نشان داد نبوغ لارنس در عملیات نظامی به مقامات انگلیس.

لارنس سپس با سربازان خود به بندر عقبه در قسمت شمالی دریای سرخ حمله کرد و با پیروزی در جنگ با عثمانی ها در اواسط جنگ جهانی اول توانست تسلط عثمانی دریای سرخ را نابود کند. این نقطه استراتژیک در واقع پلی برای پیروزی انگلیس در خاورمیانه و دستگیری دمشق نیروهای عرب و آخرین شکست عثمانی بود. این پیروزی او را در بین اعراب محبوب کرد و بزرگان واقعاً او را “لارنس سعودی -Arabia” خواندند.

میراث Cysey Pico

اما پس از پایان جنگ جهانی و فروپاشی امپراتوری عثمانی که با حمایت انگلیس و نقش لارنس در عربستان سعودی اتفاق افتاد زمان آن رسیده بود که غنائم را تقسیم کنیم. اما این بار فرانسه و انگلیس قبلاً مطابق با توافق سرزمین های اشغالی را به اشتراک گذاشته بودند. معامله ای که به عنوان سایکس-پیکو شناخته می شود.

این توافق نامه که به طور مخفیانه در تاریخ 9 مه در جنگ جهانی اول امضا شد با رضایت روسیه برای تقسیم امپراتوری عثمانی منجر به تقسیم سوریه عراق لبنان و فلسطین بین فرانسه و انگلیس شد. مشکلی که باعث نارضایتی لارنس شد. در حقیقت این توافق نامه باید به مناطقی تحت کنترل و نفوذ انگلیس و فرانسوی تقسیم شود. البته لارنس در سالهای 1 و 2 در مذاکرات رضایت از پاریس و همچنین کنفرانس قاهره شرکت کرد و هر دو این جلسات در مورد برخی از استقلال عرب بحث کردند اما لارنس از نتایج مذاکرات بسیار ناامید شد. از آنجا که به جای دادن استقلال واقعی به اعراب و مقابله با جزئیات صلح انگلیس و فرانسه در واقع خاورمیانه را به اشتراک گذاشتند. او واقعاً احساس کرد که به دوستان عرب خود خیانت کرده است.

پایان خلافت نجیب حسین بر مکه و آغاز حکومت سعودی بر شبه جزیره عربستان

پس از پایان جنگ و شورش عرب شریف حسین خود را خلیفه مسلمانان خواند. اما این سؤال بر خلاف تعدادی از گروه ها و جریانهای اسلامی بود که وی را به شورش و شورش علیه حاکم عثمانی متهم کردند که درگیری های زیادی بین قبایل عرب را که منجر به پایان حکومت هاشیمی بر منطقه هرهاز و پیروزی در پادشاهی نجد شد ایجاد کرد. در 5 دسامبر شریف حسین به سعودی ها تسلیم شد و پادشاهی حجاز شریف مککا و خلافت شریفین به پایان رسید. با این حال فرزندان نجیب حسین در سال 6 حاکم عراق و اردن شدند.

لارنس سعودی -Arabia

در سال 2008 با الهام از ماهیت تاریخی توماس ادوارد لارنس فیلمی به کارگردانی دیوید لین تهیه شده توسط سام اسپیگل بر اساس فیلمنامه ای از رابرت بولت و مایکل ویلسون.

پایان پیام