غرب دنبال فعال سازی «مکانیسم ماشه» است؟

به گزارش یومیر متن زیر یادداشت لیلی ناقلا تحلیلگر لبنانی است که در سایت راهبرد معاصر منتشر شده است: چند روز پس از صدور قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی در انتقاد از ایران به اتهام «عدم همکاری در برنامه هسته ای» معاونان وزرای خارجه ایران و تروئیکای اروپایی (انگلیس فرانسه و آلمان) در مذاکرات سوئیس درباره برنامه هسته ای ایران شرکت خواهند کرد. این قطعنامه توسط انگلیس فرانسه آلمان و آمریکا پیشنهاد شده است.

دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به وعده های خود مبنی بر بازگشت به برجام که دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از آن خارج شد و تحت عنوان «فشار حداکثری» تحریم های شدید و جامعی را علیه ایران وضع کرد عمل نکرد. او ایران را تشویق می کند که پشت میز مذاکره بنشیند و درباره یک توافق جدید با شرایط بهتر برای آمریکا صحبت کند.

ایران به سرعت اقدامات دیگری را برای فرار از محدودیت های هسته ای مندرج در توافق هسته ای انجام داد مانند افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده پردازش مجدد آن تا خلوص شکافت پذیر و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته برای سرعت بخشیدن به تولید برای ترک واکنش آمریکا به برجام. امروز با بازگشت ترامپ به کاخ سفید کشورهای اروپایی در حال تشدید تعامل خود با ایران هستند و انگلیس تهدید کرد که از مکانیسم «بازگشت سریع» (مکانیسم ماشه) یا به اصطلاح مکانیسم فعال شدن خودکار تحریم ها استفاده خواهد کرد.

مکانیسم «مکانیسم ماشه» امکان اعمال مجدد تحریم های سازمان ملل علیه ایران را که شورای امنیت در قطعنامه های قبلی آن را تأیید کرده بود در صورت «نقض قابل توجه» از تعهدات ایران ذیل «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) می دهد. هر کشور عضو برجام می تواند «مکانیسم ماشه» را فعال کند و تحریم های قبلی سازمان ملل به طور خودکار 30 روز پس از درخواست اعمال می شود مگر اینکه شورای امنیت به ادامه لغو تحریم ها رأی دهد.

با وجود این افزایش تنش ها بین غرب و ایران با اعمال مجدد تحریم ها چالش های جدید و فراوانی را در عرصه توسعه بین المللی ایجاد خواهد کرد که اوج آن در دوران امضای برجام و پیامدهای آن برای جامعه جهانی بود. وضعیت بین المللی ادامه خواهد داشت زیرا محدود کردن ایران در منطقه فروش نفت برای غربی ها دشوار است. اگرچه در آستانه پایان بسیاری از محدودیت ها در قطعنامه 2231 هستیم.

به عنوان مثال محدودیت ها در روند انتقال تسلیحات ایران و همچنین محدودیت های مربوط به انتقال پهپادها و موشک های بالستیک برداشته شده است. در سال 2025 دو ماده باقی مانده یعنی محدودیت نقل و انتقالات مربوط به برنامه هسته ای و مکانیسم فعال سازی خودکار منقضی می شوند.

علاوه بر این تصور اینکه روسیه چین هند و کشورهای جنوب جهانی از تحریم هایی که غرب می خواهد دوباره فعال کند پیروی کنند دشوار است.

با وجود این نگرانی اصلی در تصمیم گیری برای اجرای مکانیسم ماشه این است که منجر به اعمال مجدد تحریم های اروپا علیه ایران شود زیرا می دانیم که تاثیر اقتصادی فعال شدن مجدد تحریم های اروپا علیه ایران نسبتا محدود خواهد بود. و شرکت ها بانک ها و اکثر مؤسسات ایرانی مشمول تحریم های آمریکا هستند اما تحریم های یکجانبه بر توانایی شرکت های غربی و بین المللی برای سرمایه گذاری در ایران تأثیر زیادی گذاشته است.

نکته دیگر این است که ایران همیشه خود را متعهد به توافق هسته ای نشان داده و به نظر نمی رسد تمایلی به افزایش تنش با غرب داشته باشد حتی اگر هیچ اقدامی علیه خود بی پاسخ نگذارد. ایران اعلام کرد که در واکنش به قطعنامه اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی به گروهی از سانتریفیوژهای «جدید و پیشرفته» خود سوخت رسانی خواهد کرد.

با وجود تمام تهدیدهای غرب برای فعال کردن مجدد تحریم های سازمان ملل حفظ برجام و پایبندی به توافق هسته ای به همان اندازه به نفع همه است همانطور که دونالد ترامپ رئیس جمهور تازه منتخب ایالات متحده نیز اعتراف کرد.

* بازنشر مطالب سایر رسانه ها در یومیر به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع مخاطبان است.

انتهای پیام