انواع نهال پسته و روش کاشت آنها
مهمترین نکاتی که باید درباره نهال پسته و کاشت نهال پسته بدانید
بدون شک یکی از ارقام میوه پرسود برای پرورش و احداث باغ، نهال پسته است. نهال پسته به علت میوه‌های پرطرفدار و گران قیمتی که دارد؛ میتواند بهترین انتخاب برای هر باغداری به حساب بیاید. البته پیش از خرید نهال پسته و کاشت آن در باغ، باید به سازگاری پذیری درخت با شرایط آب وهوایی و اقلیمی و همچنین ارتفاع از سطح دریای باغمان توجه داشته باشیم. در این مطلب قصد داریم تا مهمترین نکاتی که شما باید درباره نهال پسته و کاشت نهال پسته بدانید را بررسی نماییم. پس با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
انواع روش کاشت پسته
کاشت پسته و پرورش باغ پسته یکی از بهترین انتخاب‌ها برای زمین‌هایی است که دارای شرایط اقلیمی و آب وهوایی مطلوب هستند. برای آگاهی از بهترین خاک برای کاشت پسته پر بار در ایران همراه ما باشید.
به طور کلی در کشور ایران نهال پسته به 2 روش کشت میشود:
- کشت بذر پسته در زمین اصلی
تهیه نهال پسته و کاشت در زمین اصلی: شما میتوانید نهال پسته را در خزانه؛ گلدان و یا در زمین اصلی بکارید.
هریک از این روش‌ها مزایا و معایب خاصی دارند. شما باید با توجه به نوع نیاز و مدت زمان مدنظرتان یکی از این دو روش را انتخاب نموده و باغ پسته خود را احداث کنید. از مزایای به جای کاشت بذر:
- صرفه جویی در زمان حداقل 2 سال
- تهیه نهال تضمین شده و سالم عاری از آفات و بیماری‌ها از نهالستان معتبر
- برخورداری از پشتیبانی دائمی نهالستان
- انجام عملیات پیوند و ضدعفونی و هرس توسط نهالستان
- احتمال عدم گیرایی نهال نسبت به بذر کمتر است.
پس از خرید نهال پسته نوبت به کاشت آن در باغ میرسد. شما باید ابتدا با تراکتور خاک را شخم عمیق (تا 2 متر) بزنید. تا تمامی لایه‌های سخت و سنگین خاک بشکند و با هم مخلوط شود. با توجه به نقشه زمین و فواصل کاشت درختان و طرح توجیهی باید چاله‌های کاشت نهال را در فواصل مناسب در خاک ایجاد کنید. پس از قرار دهی نهال در خاک آن را با مخلوطی از کود دامی پوسیده و خاک مرغوب پر نمایید. و روی آن با پا فشار دهید تا اکسیژن خاک خارج شود.
نهال پسته به صورت نر و ماده وجود دارد. به ازای هر 15 درخت ماده؛ 1 درخت نر پسته بکارید.
- کاشت نهال پسته در گلدان
برای کاشت پسته در گلدان در اوایل فصل بهار کیسه های پلاستیکی سیاه رنگ مناسبی تهیه کنید که قطر آنها بین 10 تا 15 سانتیمتر و ارتفاعی برابر 25 تا 30 سانتیمتر داشته باشند. درون کیسه ها را با کود زراعی + کود گاوی + ماسه پر نمایید. بذرهایی که از قبل خیسانده بودید را در عمق 2 تا 3 متری درون خاک قرار داده و روی آن را با خاک بپوشانید.
- کاشت بذر در زمین
بهترین زمان برای کاشت بذر در زمین اواخر اسفند و با اوایل فصل بهار است. ابتدا باید بذرها را بین 24 تا 48 ساعت در آب بخیسانید. سپس آنها را از آب خارج کرده و آبکشی کنید. پس از آن باید با استفاده از سموم قارچ کش یا هیپوکلرید سدیم (مایع سفید کننده) بذرها را ضد عفونی کنید.
بذرها را در یک کیسه پارچه ای قرار داده و بین 4 تا 5 روز مرطوب نگه دارید. دمای هوا برای جوانه زنی بذر بین 20 تا 30 درجه سانتیگراد است. پس از جوانه زدن آنها باید با استفاده از قارچ کش بذرها را ضد عفونی نموده و سپس میتوانید آنها را بکارید.
در مرحله بعدی در زمین‌هایی که آب و خاک شیرین دارند؛ بذرها را پس از گاورو شدن زمین در باغ میکارند. اگر خاک باغ سنگین است باید داخل گودال را با استفاده از ماسه بپوشانید. این کار باعث افزایش اکسیژن رسانی به ریشه میشود. عمق تقریبی چاله کاشت باید 2 تا 5 برابر بزرگتر از قطر بزرگترین بذر باشد.
فاصله کاشت نهال پسته
درختان پسته دارای تاج بزرگ و گسترده ای هستند. از طرفی ارتفاع درخت در مواردی به 10 متر نیز میرسد. از این رو برای پیشگیری از ایجاد اختلال در دریافت نور خورشید توسط شاخه و برگ‌ها؛ لازم است نهال پسته را در فواصل3 تا 4 متر در ردیف‌هایی با فاصله 6 تا 7 متر در خاک بکارید.
فصل مناسب کاشت پسته چه فصلی است:
بهترین زمان برای کاشت نهال پسته، هنگامی است که نهال به خواب رفته باشد. در مناطق گرمسیری بهتر است کاشت درخت در فصل پاییز انجام شود. در واقع باید قبل از فرا رسیدن روزهای یخبندان، ریشه‌های نهال با محیط جدید وفق پیدا کنند؛ در غیر اینصورت کاشت نهال ناموفق خواهد بود.
خاک مناسب رشد نهال پسته چیست و باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
خاک مناسب رشد نهال پسته باید از لحاظ اسیدیته خنثی باشد. میزان PH خاک بسیار حائز اهمیت است. همچنین خاک باید به گونه‌ای باشد که درخت پسته بتواند در آن ریشه کند. بنابراین باید از نفوذ پذیری خوبی برخوردار باشد.
نحوه‌ی آبیاری درخت پسته چگونه انجام می شود:
درخت پسته نیاز به آبیاری هر روزه ندارد. در واقع پسته جزء درختانی است که به آب کمی نیاز دارد و به همین دلیل در مناطق بیابانی و گرمسیری دوام می‌آورد. حتی در ماه‌هایی که بارندگی وجود ندارد، نیاز چندانی به آبیاری نیست. در شرایط عادی، آبیاری به صورت یک هفته در میان بسیار مناسب است.
قلمه زدن درخت پسته چگونه صورت می‌پذیرد:
برای قلمه زدن و پیوند درخت پسته، سه روش متداول وجود دارد. پیوند شکمی، پیوند لوله‌ای و پیوند اسکنه‌ای، سه روش پیوند زدن پسته هستند. برای موفقیت پیوند زدن باید شرایط محیطی، نزدیکی پایه و پیوند، حذف آفات و سایر عوامل موثر در رشد پسته رعایت شود.
در پیوند شکمی، روی پوست پایه یک برش عمودی زده میشود؛ یک برش دیگر نیز بر روی آن زده میشود تا به شکل T دربیاید. در پیوند لوله‌ای انتهای پایه را قطع می‌کنند و پوست آن را تا محل پیوندک بر می‌دارند. در پیوند اسکنه‌ای نیز پایه را روی قطرهای 3 سانتی متری تا 10 سانتی متری قرار می‌دهند. در پیوند اسکنه‌ای، پیوندک را از شاخه‌های یک ساله می‌گیرند.
نحوه‌ی کودهی بعد از کاشت درخت پسته چگونه است:
برای باردهی مناسب درخت پسته، بهتر است که در طی یک سال، دو مرتبه کودهی انجام شود. کود را در زیر خاک و در فاصله 30 الی 35 سانتی متری از درختان خود قرار دهید.
توصیه میشود از کودهای حیوانی مانند کود گاوی و گوسفندی در فصل پاییز تا زمستان استفاده نمایید. استفاده از کودهای شیمیایی ازت و فسفره متناسب با دوره آبیاری درخت پسته میتواند مفید واقع شوند.
شایع‌ترین بیماری و آفات درخت پسته چیست؟
مهمترین آفت درخت پسته، پسیل معمولی پسته یا شیره خشک است. پسیل پسته یه حشره کوچک است که شیره گیاه را می‌مکد و پوکی پسته را زیاد میکند. این آفت، پسته را ضعیف نموده و روی برگ‌های آن نیز لکه ایجاد میکند. ما به شما کشاورزان توصیه می کنیم در هنگام خرید نهال حتما یک نهالستان معتبر را انتخاب کنید تا نهال های سالمی برای کاشت داشته باشید.
باغداری و مراقبت‌های لازم از آفات و بیماری های درختان پسته چگونه است؟
برای مبارزه با آفات پسته مانند پسیل، باید تله‌های زرد رنگ و چسبنده استفاده شود تا حشرات را به خود جذب کند. اما راه حل موثرتر، سمپاشی در اردیبهشت ماه است که میتواند آفات درخت پسته را تا حد زیادی از بین ببرد.
چند نوع هرس داریم و هرس درخت پسته چگونه انجام میشود:
هرس فرم و هرس جامی شکل، دو نوع هرس درخت پسته، هستند. هرس فرم به منظور اصلاح شاخه‌های اضافه انجام میشود. هرس جامی شکل، ظاهر کلی درخت را به شکل یک جام در می‌آورد. در این فرم از هرس، پایین درخت نازک و بالای آن بزرگ میشود. این هرس در ایران به ندرت انجام می‌گیرد.
انواع درخت پسته ایرانی و خارجی شامل چه ارقامی هستند:
ارقام و انواع معروف پسته ایرانی شامل پسته کله قوچی، پسته اوحدی یا فندقی، پسته احمد آقایی و پسته اکبری است. انواع خارجی پسته شامل پسته پیترز، رد الپو و پسته رندی است.
خواص و ویتامین‌های پسته چیست؟
- کاشت درخت پسته؛ و بعد از آن مغز آن؛ خواص بسیار زیادی را در بر می‌گیرد. پسته سرشار:
- از پروتئین،
- آهن،
- پتاسیم،
- سدیم،
- آنتی اکسیدان و روی است.
- معمولا افرادی که دچار ضعف بدنی یا کم خونی هستند با مصرف پسته می‌توانند سلامت و قوای بدنی خود را تامین کنند.
بهترین درخت پسته احمدآقایی:
نهال احمدآقایی به عنوان یکی از بهترین نهال پسته، شناخته میشود که جزء گونه ای با رشدی متوسط است و همچنین از اقلام زود گل محسوب میشود. شروع گلدهی آن از اوایل فروردین بوده و برداشت میوه از اواسط شهریور آغاز میشود. این رقم از باردهی خوبی برخوردار است به طوری که حدود ۳ تن در هر هکتار در ابتدای باردهی بوده که این رقم با رشد و بالغ شدن درخت تا میزان ۸ تن در هر هکتار میرسد.
ظاهر این رقم از عوامل مؤثر در بازار خوب آن است، به گونه‌ای که پوست سخت میوه بادامی شکل آن، سفید رنگ بوده و مغز آن که به صورت خندان قابل مشاهده و قرمز رنگ است. این رقم بازار خوب و ارزش تجاری بالایی دارد و قیمت بالایی دارد. پسته احمد آقایی از لحاظ ظاهر و همچنین مزه و طعم لذیذی که دارد جزء بهترین پسته، معرفی میشود.
چرا نهال پسته کله قوچی جزء بهترین هاست؟
بهترین نهال پسته؛ کله قوچی نیز دارای رشد متوسط بوده و زود گل است، به صورتی که از پایان اسفند به گل می‌نشیند. این رقم که ارزش تجاری زیادی داشته و بازار خوبی دارد، دارای ظاهری فندقی درشت است که شباهتی به پسته فندقی نیز دارد، ولی از آن درشت تر است. وزن میوه این رقم از مابقی اقلام بیشتر و درشت تر است.
زمان برداشت اواخر شهریور است و در سرمای بهار نیز از خود حساسیت نشان داده آسیب می‌بیند و با اینکه نسبت به گرما مقاوم است، اما گرمای بسیار شدید نیز باعث سوختگی میوه‌های آن میشود. بهترین درخت پسته، کله قوچی از باردهی متوسط برخوردار است و به خاطر سنگین بودن ثقل یا وزن آن، در ۱ کیلوگرم میزان کمتری دارد. رنگ پوست نژاد کله قوچی، کرم کدر و مغز آن قرمز رنگ است. این گونه، از اقلام دیررس است.
سومین نهال پسته برتر متعلق به کجاست؟
نهال پسته قزوین، همان گونه که از نامش پیداست، بیشتر در استان قزوین کاشت میشود و بهترین پسته، برای تولید خلال پسته است. میوه این گونه سبز رنگ و دارای مغز نسبتاً ریز بوده و از صرفه اقتصادی خوبی بهرهمند است. پسته قزوینی به دلیل چربی ای که دارد و همچنین ویژگی راحتی در ورقه‌شدن جهت خلال، برای صنایع شیرینی‌پزی و دیگر صنایع غذایی مصرف بیشتری دارد.
این رقم زودرس بوده و از چربی و دانسیته بالایی برخوردار است. اهمیت این گونه و ویژگی برجسته آن سبز رنگ بودن مغز آن است و جالب است بدانید که در مقابل عوامل بیرونی مانند خشکی خاک و هوا مقاوم بوده، ولی نیاز آبیاری آن را باید در نظر داشت و رعایت کرد. میزان باردهی بهترین درخت پسته، قزوین یک تن و ۵۰ در هر هکتار است و صادرات خوبی نیز دارد.
بهترین نهال پسته امریکایی:
پسته پایه هیبریدی از اقلام پیوندی محسوب شده و با تغییراتی که در نژاد و اصل آن صورت گرفته، مقاوم در برابر آفات، خشکی و گرما و همچنین سرما شده است. این رقم از باردهی خوبی نیز برخوردار بوده و میزان باردهی آن حدوداً تا دو برابر ارقام پسته ی پایه معمولی هم می تواند برسد. بهترین نهال پسته پایه هیبریدی، نسبت به سایر ارقام دارای رشد خوبی بوده و نسبت به کم آبی مقاوم است. البته نهال آن را باید تا زمانی که رشد کند هر روز آبیاری کرد.
گفته میشود این نوع نهال از سال ابتدایی کاشت به بار می‌نشیند. البته پسته پایه هیبریدی نژاد آمریکایی دارد، اما با پیوند زدن شرایط یکسانی با آب و هوا و شرایط جغرافیایی ایران پیدا میکند.
مهمترین شاخص‌های استاندارد نهال پسته
- نهال‌های پسته را حتما از یک نهالستان معتبر و دارای مجوزهای قانونی در کشور خریداری نمایید. نهال‌های پسته باید دارای شاخص‌های استاندارد زیر باشند:
- نهال پسته استاندارد باید شناسنامه معتبر و گواهی سلامت بهداشت داشته باشد.
- طول نهال پسته حداقل به 40 سانتیمتر برسد.
- هرگونه بیماری؛ آفت؛ شکستگی و یا تغییر رنگ و شکل در نهال پسته را جدی بگیرید.
- قسمت پایه و پیوند درخت باید کاملا عمود باشد.
- در بخش پیوند نهال هیچگونه برامدگی و یا زخم خوردگی دیده نشود.
- ریشه‌های نهال باید کاملا سالم و قوی باشند.
- برای خرید نهال پسته استاندارد شما باغداران محترم میتوانید به مراکز معتبر فروش نهال پسته که دارای مجوز از موسسه ثبت و گواهی نهال و بذر و جهادکشاورزی هستند؛ مراجعه فرمایید.
در این مقاله سعی شد کلیه نکات مهم در رابطه با کاشت درخت پسته؛ مورد بحث و بررسی واقع شود. این محصول میتواند درآمدزایی خوبی برای کشاورزان و ارزآوری مناسبی برای کشور به ارمغان بیاورد. باید توجه داشته باشید که درختان پسته معمولا 7 الی 8 سال تا ثمردهی به زمان نیاز دارند. بنابراین تا این زمان افراد باید صبوری لازم را داشته باشند تا درختان پسته به ثمر برسند. با رعایت کلیه موارد ذکر شده میتوانید درختان پر بار و محصولات با کیفیت تولید کرده و روانه بازار نمایید.