طلاق در قانون ایران و انواع آن
اقسام طلاق از لحاظی فقهی با نوع قانونی آن ممکن است دارای اختلافهای باشد ما در این بخش از دیدگاه یک وکیل طلاق توافقی به بررسی کامل انواع طلاق در قانون ایران می پردازیم. قبل از پرداختن به انواع طلاق و بررسی ماهیت هر یک از انواع طلاق لازم است تعریف مختصری از خود طلاق ارائه دهیم معنی لغوی طلاق یعنی رهایی و آزاد شدن می باشد. معنی طلاق در اصطلاح شرع و فقه به معنی ابن آیت که ازدواج زوجین به لحاظ شرعی و قانونی پایان می پذیرد ودر حقیقت زوجین از این لحظه در برابر یکدیگر هیچ گونه تعهدی ندارند.
مروری بر انواع طلاق
در ادامه به تشریح انواع طلاق می پردازیم :
طلاق ها در دسته بندی اولیه به طلاق های توافقی و غیر توافقی تقسیم می شوند
طلاق توافقی همان‌طور که در دیگر مقالات ارائه شده در سایت به تشریح آن پرداختیم به آن دسته از طلاق گفته می شود که زوجین با توافق یکدیگر قصد جدایی دارند و در مورد تمام مسائل مالی و غیر مالی مربوطه به نکاح به صورت توافقی به نتیجه رسیده
طلاق غیر توافقی به آن دسته از طلاق هایی گفته می شود که زوجین در مورد اصل طلاق و همینطور مسائل مالی و غیر مالی ناشی از نکاح با هم اختلاف دارند به همین دلیل در این‌گونه طلاق ها زوج و یا زوجه به صورت مستقل به استناد دلایل خود درخواست طلاق می دهند
طلاق های غیر توافقی به طلاق های یک طرفه از طرف زوج‌و زوجه تقسیم می شوند که طلاق های به درخواست زوجه به طلاق های خلع و‌مبارات تقسیم می شوند و در خصوص ماهیت طلاق های یک طرفه به درخواست زوج و زوجه باید عرض کنم که ماهیت این طلاق ها به طلاق های رجعی و غیر رجعی تقسیم می شوند که در حقیقت ماهیت طلاق به درخواست زوج رجعی و ماهیت طلاق یک طرفه به درخواست زوجه غیر رجعی می باشند
طلاق رجعی و بائن
که در ادامه در خصوص ماهیت طلاق رجعی باید عرض کنم طلاق رجعی به آن نوع از طلاق گفته می شود که مرد در مدت عده حق رجوع به همسرش را دارد که پرسشی که در اینجا مطرح می سود این است که منظور از عده و حق رجوع چیست که در اینجا بنده به اقتضاء این مقاله به صورت مختصر تعریفی از عده و حق رجوع ارائه می دهم ودر مقاله ایی جداگانه به تعریف و‌تشریح هر کدام از این اصطلاح ها می پردازم
عده در حقیقت مدت زمانی است که تا پایان آن‌مدت زنی که نکاح آن‌منحل شده تا پایان آن مدت حق اختیار همسر دیگری ندارد
و منظور از حق رجوع این است که مرد در مدت زمان عده با هر لفظ و یا عملی که که حاکی از رجوع به همسرش باشد به همسرش رجوع می کند ودر رجوع نیاز به ازدواج مجدد نمی باشد
در حقیقت طلاق ها از حیث قابل رجوع بودن نبودن به طلاق بائن و رجعی تقسیم می شوند در حقیقت طلاق بائن به آن دسته از طلاق ها گفته می‌شود که مرد بعد از طلاق حق رجوع به همسر خود را ندارد و در صورتی که بخواهد رجوع‌کند باید مجددا صیغه نکاح جاری شود بر خلاف طلاق های رجعی که رجوع مجدد نیاز به صیغه ازدواج ندارد و نکاح سابق بادهمان شرایط قبل مجددا احیا می شود طلاق های غیر توافقی به درخواست زوجه که ذات و ماهیت آنها جزء طلاق های بائن محسوب می شوند به دو دسته طلاق های خلع و مبارات تقسیم می شوند
که در تعریف این دو نوع طلاق باید گفت :
طلاق مبارات
طلاق مبارات به آن دسته از طلاق گفته می شود مه کراهت از جانب هردو نفر زوجین باشد ولی زوجه برای جدایی حاضر باشد مالی به زوج بپردازد که این مال ممکن است کمتر ، معادل و یابیشتر از مهریه باشد
و طلاق خلع به آن دسته ازطلاق گفته می شود که کراهت از جانب زوجه می باشد تنها که در اینجا نیز مثل طلاق مبارات زوجه برای جدایی باید مالی به همسرش پرداخت کند که این مال می تواند کمتر ، معادل و یا بیشتراز مهریه باشد
بنده در این مقاله به صورت کلی به تشریح هر کدام از مفاهیم پرداختم ولی قطعا در دیگر مقالات ارائه شده در سایت به صورت جزئی به تشریح هر کدام از این مفاهیم و اصطلاحات می پردازم .
من 60 ساله هستم سالهاس همسرم بعلت بیماری فوت شده .بعلت تنهایی تصمیم گرفتم ازدواج کنم حدود سه ماه پیش از طریق سایت همسر یابی با شخصی اشنا شدم.ایشان دو فرزند پسر بزرگ یکی 27 ساله که ازدواج کرده و دیگری 23 ساله که با ایشان زندگی میکند .
طبق صحبتها و موافقت اشان قرار شد ایشان همه چیز را رها کند بامن ازدواج کند ودر هرکجا مسکن داشته باشم زندگی کند.متاسفانه بعداز عقد.فقط بمدت دو هفته به منزت من امدند.و گفتند من نمیتوتنم بچه هایم ومادرم را رها کنم .وپیش شما باشم و منزل راترک وبه شعر خودشان در بیجار رفتند در صورتیکه من در اصفهان سکونت دارم..حال میخواهم سوال کنم با توجه که ادرس همسرم در بیجار کردستان میباشد ومن در اصفهان هستم از چه طریقی شکایت کنم وچگونه..ایا من چگونه میتوانم اورا که تمکین نکرده ونمیکند طلاق دهم.متشکرم
اگر شما خواهان بازگشت همسرتان و تمکین او می باشید می توانید دادخواست الزام به تمکین بدهید و در صورتی که عدم تمکین از سوی دادگاه احراز شد و دستور به تمکین زوجه داد ولی همچنان حاضر به تمکین نباشند می توانید او را طلاق بدهید. دادخواست الزام به تمکین را باید در دادگاه محل اقامت زوجه مطرح کنید. همچنین دادخواست طلاق را نیز باید در دادگاه محل اقامت زوجه طرح کنید.
همسر من خارجی و تبعه کشور مصراست و همسر دومی اختیار کرده است و از ایشان دیگر خبری ندارم .هماکنون 3 سال است که من و فرزندم در ایران هستیم و درخواست طلاق از شوهرم را دارم . هزینه و مدت این دراخوست چقدر است و چگونه باید اقدام کنم.
اگر شما خودتان دادخواست طلاقتان را پیگیری کنید هزینه ناچیزی طبق تعرفه خدمات قضایی خواهد داشت (در دادگاه بدوی زیر 100 هزار تومان) ولی اگر وکیل بگیرید با توجه به تعرفه حق الوکاله و توافق شما با وکیلتان متفاوت است. طول زمان رسیدگی بستگی به دادگاه رسیدگی کننده و همچنین مورد شما دارد.
من حدودا 3ماهه پدر شدم زنم خیلی سواستفاده میکنه. میگه حق نداری بری سمت خانوادت حق نداری ببینشون و… دیگه خستم کرده میخوام طلاقش بدم خواستم بدونم بچم چیه میشه. اگه بچه رو ببخشم بهش میتونم مهریه ندم؟ چه راهکاری هست که مهریه ندم لطفا راهنماییم کنید ممنونم.
راهی برای ندادن مهریه نیست. مگر اینکه طلاق توافقی بگیرید.
آیا در طلاق توافقی نیاز هست که به دادگاه مراجعه کرد.
بله در طلاق توافقی مراجعه به دادگاه الزامی است، مگر در مواقعی که زوجین وکیل بگیرند. زوجین نمی توانند بدون گرفتن حکم از دادگاه مستقیم به محضر مراجعه کرد
در چه مواردی زن می تواند تقاضای طلاق کند ؟
زن در صورت وجود هر کدام از موارد زیر می توان درخواست طلاق کند: 1. در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر و در صورت ناتوانی شوهر از دادن نفقه. 2. در صورتی که دوام زنگی باعث بروز سختی زوجه شود. به این معنی که ادامه زندگی برای زن مشقت بار باشد. 3. در صورتی که شوهر 4 سال مفقود الثر شود و حکم فوت ((که تشریفات خاص خود را دارد)) در مورد شوهر صادر شده باشد. لازم به ذکر است که اگر پیش از تمام شدن وقت تعیین شده. پیدایش شود شوهر می تواند با مراجعه به دادگاه حکم طللاق را فاقد اعتبار کند. 4. در صورت رعایت نکردن اصل قانون 1119 مدنی: به موجب این قانون زوجین می توانند هر شرطی که مخالف با شرایط عقد باشد را قبول نکرده و دخواست طلاق کنند.
در طلاق توافقی آیا زوجه می تواند به رأی صادر شده اعتراض کند و مهریه بیشتری درخواست کند؟
طلاق توافقی تابع توافقات زوجین است و زمانی که یکی از دو طرف از انجام این کار پشیمان شوند طلاق توافقی صورت نخواهد گرفت و طرف مقابل باید جداگانه درخواست طلاق دهد.
آیا زوجه می تواند برای طلاق به همسر خود در مورد طلاق وکالت کامل دهد؟
خیر نمی تواند. زوجه تنها می تواند در مورد انجام وکالت طلاق، به وکیل دادگستری وکالت دهد.
طلاق بائن
بائن، طلاقی است که در آن رابطه زوجیت قطع می گردد و برای حق رجوع نیست (ماده ۱۱۴۴ ق.م). بائن به موجب ماده ۱۱۴۵ همان شامل موارد زیر است:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود ( غیرمدخوله). غیر مدخوله، لزوما به معنای باکره نیست، بلکه منظور از آن زوجهای است که زوج پس از وقوع نکاح بدون نزدیکی با وی، او را دهد، گرچه در ازدواج قبلی خود مدخوله نیز بوده باشد.”
۲. زن یائسه (زنی که به اقتضای سن، عادت زنانگی نمی بیند و این سن به طور معمول، پنجاه سالگی است).
۳. خلع و مبارات، مادامی که زن رجوع به عوض نکرده باشد و چنانچه رجوع کند، تبدیل به رجعی می شود).
۴. سومین که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید، اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید. علاوه بر این، به علت عسر و حرج بائن است و چنانچه به وکالت صورت گیرد، از لحاظ رجعی یا بائن بودن، حکم طلاقی را دارد که موکل می دهد.
همچنین، زوجه صغیره (کمتر از ۹ ساله)، نیز از زمرۂ بائن است، گرچه در و مدنی از آن ذکر نشده است؛ اما فقهاء آن را جزء طلاقهای بائن برشمرده اند. بدین ترتیب:
1.در زنهای غیرمدخوله، یائسه و صغیره، عده وجود ندارد و به محض وقوع ، رابطه زوجیت قطع می گردد و بلافاصله می تواند با مردی دیگر ازدواج کند، لذا رجوع در این طلاقها بی معنا است و در صورت تمایل مجدد آنها به ازدواج لزوما انعقاد جدید ضرورت می یابد.
٢. اما در طلاقهای خلع و مبارات، قبل از رجوع زوجه به عوض بائن است. با وجود این در این نوع ، عده وجود دارد و بر این اساس نمی تواند بلافاصله با مرد دیگری ازدواج نماید، لکن وجود عده بدان معنی نیست که مرد بتواند به اختیار خود در طول مدت عده، به رجوع کند.
٣. در نوع پنجم (سه طلاقه)، زن بر مرد حرام می گردد و حلال شدن او منوط به آن است که پس از انقضای عده با مردی دیگر ازدواج کند (محل) و پس از نزدیکی چنانچه با و یا موت زوج از یکدیگر جدا شوند، زن می تواند مجددا با شوهر سابق خویش کند.
۴. هر گاه پس از نزدیکی واقع شود و در زمان عده شوهر رجوع کند یا زن و مرد دوباره ازدواج کنند و این نکاح پیش از نزدیکی به وسیله منحل شود، زن باید بعد از ، عدۀ پیشین را تمام کند. بنابراین در بائن، رابطه زن و شوهر به کلی قطع می گردد و مرد بلافاصله می تواند ازدواج کند، اما زن تا پایان عده نمی تواند ازدواج نماید، مگر آنکه غیرمدخوله یائسه یا صغیره باشد.
طلاق خلع
خلع به معنای کندن و جدا کردن است و در اصطلاح، به معنای رها ساختن زوجه در مقابل مال یا است. طبق ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی: « خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد، بگیرد، اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد». خلع،
بین همان عبارت متعارف «مهرم حلال و جانم آزاد» است. این کراهت ممکن است ناشی از کراهت زوجه از خلق و خوی زوج، داشتن همسر دیگر توسط مرد و وجود نقص یا عیب در شوهر و یا عدم ایفاء زوج به بعضی از حقوق واجبه زن و مانند آنها باشد. علاوه بر این گرچه ، ایقاع است و برای انعقاد آن احتیاج به موافقت و قبول زن ندارد، ولی در خلع به اعتبار آنکه در مقابل بذل مالی که زن می دهد، واقع می شود، مانند عقد، دارای دو طرف می باشد (زن و شوهر) که به توافق دو اراده که ایجاب و قبول است، محقق می گردد. در خلع، شوهر حق ندارد در زمان عده رجوع کند، مگر پس از رجوع زن به فدیه (عوض). رجوع زن به فدیه نیز در صورتی ممکن است که شوهر توان آگاهی یافتن از رجوع زن و امکان رجوع از را داشته باشد.
به علاوه در صورتی که باطل باشد، فدیه نیز باطل است، ولی بطلان و عدم نفوذ تملیک فدیه، به دلیل اینکه دیگران یا مجهول است، سبب بطلان نیست و را به طبیعت اصلی خود باز می گرداند. همچنین در صورتی که عین فدیه پیش از تسلیم تلف شود، فدیه منحل است و قابل رجوع است؛ ولی هرگاه زن آن را تلف کند، شوهر می تواند مثل یا قیمت آن را از او بگیرد. این قاعده در صورتی که ثالث آن را تلف کرده باشد، صادق است. معهذا هر گاه مرد مانعی برای رجوع از ایجاد کند (مانند
برخی سوالات شما
1من 60 ساله هستم سالهاس همسرم بعلت بیماری فوت شده .بعلت تنهایی تصمیم گرفتم ازدواج کنم حدود سه ماه پیش از طریق سایت همسر یابی با شخصی اشنا شدم.ایشان دو فرزند پسر بزرگ یکی 27 ساله که ازدواج کرده و دیگری 23 ساله که با ایشان زندگی میکند .طبق صحبتها و موافقت اشان قرار شد ایشان همه چیز را رها کند بامن ازدواج کند ودر هرکجا مسکن داشته باشم زندگی کند.
متاسفانه بعداز عقد.فقط بمدت دو هفته به منزت من امدند.و گفتند من نمیتوتنم بچه هایم ومادرم را رها کنم .وپیش شما باشم و منزل راترک وبه شعر خودشان در بیجار رفتند در صورتیکه من در اصفهان سکونت دارم..حال میخواهم سوال کنم با توجه که ادرس همسرم در بیجار کردستان میباشد ومن در اصفهان هستم از چه طریقی شکایت کنم وچگونه..ایا من چگونه میتوانم اورا که تمکین نکرده ونمیکند طلاق دهم.متشکرم
اگر شما خواهان بازگشت همسرتان و تمکین او می باشید می توانید دادخواست الزام به تمکین بدهید و در صورتی که عدم تمکین از سوی دادگاه احراز شد و دستور به تمکین زوجه داد ولی همچنان حاضر به تمکین نباشند می توانید او را طلاق بدهید. دادخواست الزام به تمکین را باید در دادگاه محل اقامت زوجه مطرح کنید. همچنین دادخواست طلاق را نیز باید در دادگاه محل اقامت زوجه طرح کنید.
2همسر من خارجی و تبعه کشور مصراست و همسر دومی اختیار کرده است و از ایشان دیگر خبری ندارم .هماکنون 3 سال است که من و فرزندم در ایران هستیم و درخواست طلاق از شوهرم را دارم . هزینه و مدت این دراخوست چقدر است و چگونه باید اقدام کنم.
اگر شما خودتان دادخواست طلاقتان را پیگیری کنید هزینه ناچیزی طبق تعرفه خدمات قضایی خواهد داشت (در دادگاه بدوی زیر 100 هزار تومان) ولی اگر وکیل بگیرید با توجه به تعرفه حق الوکاله و توافق شما با وکیلتان متفاوت است. طول زمان رسیدگی بستگی به دادگاه رسیدگی کننده و همچنین مورد شما دارد.
3من حدودا 3ماهه پدر شدم زنم خیلی سواستفاده میکنه. میگه حق نداری بری سمت خانوادت حق نداری ببینشون و… دیگه خستم کرده میخوام طلاقش بدم خواستم بدونم بچم چیه میشه. اگه بچه رو ببخشم بهش میتونم مهریه ندم؟ چه راهکاری هست که مهریه ندم لطفا راهنماییم کنید ممنونم.
راهی برای ندادن مهریه نیست. مگر اینکه طلاق توافقی بگیرید.
4آیا در طلاق توافقی نیاز هست که به دادگاه مراجعه کرد.
بله در طلاق توافقی مراجعه به دادگاه الزامی است، مگر در مواقعی که زوجین وکیل بگیرند. زوجین نمی توانند بدون گرفتن حکم از دادگاه مستقیم به محضر مراجعه کرد
در این مقاله راجع به انواع در مدنی ایران با شما همراهان گرامی صحبت می کنیم.
متشکل از تیم تخصصی کارشناسان و در محدوده نیاوران آماده ارائه به شما عزیزان می باشد.وکلای متعهد در تمامی زمینه های و کیفری دعاوی شما را متبحرانه پیگیری خواهند کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
انواع طبق ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی بر دو قسم «بائن و رجعی» است. انواع در قانون مدنی ایران: