کاربرد قارچ‌کش‌های سیستماتیک و اثرات ایمیداکلوپراید در محار امراض قارچی گیاهان

انواع قارچ کش مناسب برای کشاورزی

یکی از مهم ترین آسیب هایی که محصولات کشاورزی در معرض آن قرار دارند، قارچ ها و سموم سیستماتیک می باشند. همواره دغدغه کشاورزان، مبارزه با این دست از بیماری های بوده است. انواع مختلف قارچ کش به همین منظور استفاده می شوند. سم قارچ کش، قارچ ها و اسپورهای آنها را از بین می برد یا از رشد و گسترش آنها جلوگیری می کند. قارچکش ها به طرق مختلف عمل می کنند، اما بیشتر آنها به غشای سلولی قارچ آسیب می رسانند یا در تولید انرژی در سلول های قارچی اختلال ایجاد می کنند.

در محصولات کشاورزی، قارچکش ها از پتانسیل عملکرد محافظت می کنند. قارچ کش ها عموماً عملکرد را افزایش نمی دهند و اگر پس از ایجاد عفونت اعمال شوند، عملکرد از دست رفته را بازیابی نمی کنند. به طور کلی قارچکش ها در دو دسته قارچ کش طبیعی و سم قارچ کش طبقه بندی می شوند. قارچ کشی یکی از روش های کنترل است که می تواند در برنامه مدیریت تلفیقی آفات برای بیماریهای قارچی استفاده شود.

لذا دانش کافی در این زمینه برای جلوگیری از تلفات کشاورزی حائز اهمیت است. در این مقاله، به بررسی جامعی از انواع سم قارچ کش مناسب برای کشاورزی پرداخته شده است. همچنین، مقاله ی جامعی با عنوان “انواع سم آفت کش” توسط تیم سپاهان کشت تهیه شده که می توانید بعنوان یک راهنمای جامع انواع آفت کش، به آن مراجعه نمایید.

سم قارچ کش چیست؟

سم قارچ کش، که ضد قارچ نیز نامیده می شود، هر نوع ماده سمی است که برای کشتن یا مهار رشد قارچ ها استفاده می شود. سم قارچ کش معمولاً برای کنترل قارچ های انگلی استفاده می شوند که یا به محصولات کشاورزی، باغی وگیاهان زینتی آسیب اقتصادی می رسانند و یا سلامت حیوانات اهلی یا انسان ها را به خطر می اندازند. از آنها می توان برای کنترل قارچ هایی که به گیاهان آسیب می رسانند، از جمله زنگ زدگی، کپک ها و بلایت (آتشک یا بادزدگی) استفاده کرد. همچنین ممکن است برای کنترل کپک و کپک خاکستری در سایر موارد استفاده شود.

انواع قارچ های گیاهان

هیچ چیز سریعتر از قارچ گیاهی، برنامه هایی یک باغ تابستانی پررونق را خراب نمی کند. قارچ گیاهی یک مشکل رایج برای باغبانان سراسر کشور است، اما خبر خوب این است که استراتژی های ساده ای وجود دارد که می تواند از آنها جلوگیری کرده تا در اثر بلایت گوجه فرنگی، لکه سیاه یا کلاب روت آسیب نبینید. در زیر برخی از رایج ترین انواع قارچ ها آورده شده است:

۱. لکه سیاه

لکه سیاه مخصوصاً برای کسانی که گل رز پرورش می دهند بسیار آشنا خواهد بود. این مشکل قارچی رایج را از طریق لکه های سیاه، خاکستری یا قهوه ای آن که روی برگ های گیاه ایجاد می شود و باعث ریزش آنها می شود، شناخته می شود.

۲. سفیدک کرکی

سفیدک کرکی به برگ ها و سایر قسمت های گیاه که در سطح زمین رشد می کنند حمله می کند. این نوع کپک در شرایط خنک، شرجی و مرطوب رشد می کند و بیشتر در گیاهان جوان و ناسالم یا هر گیاه تحت فشار ایجاد می شود. سفیدک کرکی دارای چندین سویه مختلف است و می تواند واکنش های متفاوتی را در گیاهان مختلف ایجاد کند. برای برخی، باعث زرد شدن برگ ها و ساقه ها می شود، در حالی که در سایر گیاهان، مانع گلدهی می شود. بهترین راه برای درمان سفیدک کرکی این است که به محض مشاهده علائم، گیاهان آلوده را از بین ببرید، زیرا سم قارچ کش ها برای این گونه از بیماری های گیاهی به خوبی عمل نمی کنند.

۳. کپک پودری

در مقابل، کپک پودری در شرایط خاک خشک، در آب و هوای مرطوب و شرجی، پیشرفت می کند. آنها می توانند گل رز و کلماتیس را آلوده کنند. معمولا در سطح بالای برگ های گیاه رشد می کند، همچنین می تواند به قسمت زیرین برگ یا ساقه گسترش یابد. در صورت آلوده شدن، گیاه ممکن است زرد یا در نهایت قهوه ای شود و برگ ها می میرند. بهترین راه برای مدیریت آن حذف و از بین بردن قسمت های آلوده گیاه و حفظ خاک با آبیاری و مالچ است.

۴. بلایت (آتشک یا بادزدگی)

بلایت یک بیماری جدی است که گوجه فرنگی و سیب زمینی را آلوده می کند. بیماری گوجه فرنگی و آفات و بیماری سیب زمینی می تواند محصول را از بین ببرد یا آن را غیرقابل خوردن کند. بلایت از برگ های قهوه ای و بی رنگ که از لبه ها شروع می شود، شناخته می شود. برگ ها تمایل به خشک شدن و پیچ خوردن به داخل دارند و در شرایط مرطوب نیز ممکن است با رشد قارچ سفید همراه باشد. هم گوجه فرنگی و هم سیب زمینی می توانند لکه های قهوه ای ایجاد کنند که به زخم های پوسیده تبدیل می شوند.

۵. زنگار (زنگ)

زنگار یکی از ساده ترین بیماری هایی است که می توان آن را شناسایی کرد زیرا به نظر می رسد که شبیه زنگ زدگی در گیاهان ایجاد می شود. پس از پدیدار شدن، کنترل آن بسیار دشوار است، اما هر نوع زنگ مخصوص یک گیاه است، بنابراین در باغ پخش نمی شود. اگر در باغی زنگ زدگی وجود داشته باشد، باید قسمت های آلوده را جدا کرد و از بین برد. کودهای حاوی نیتروژن بالا، به حداقل رسانده شود. در عوض، کودهای حاوی پتاسیم بالا به تقویت برگ ها کمک می کند. در طول فصل، می توان برای جلوگیری از ایجاد یا بازگشت زنگ از از محلول قارچ کش استفاده کرد.⇐ مقاله کود سرک چیست؟

۶. پژمردگی

پژمردگی، طیف وسیعی از گیاهان و سبزیجات از جمله گل داودی، فلفل، گوجه فرنگی، سیب زمینی و میوه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در این نوع بیماری قارچی، برگهای پژمرده می توانند زرد یا قهوه ای شوند. با اجتناب از کودهای حاوی نیتروژن بالا و استفاده از کود مایع گیاهی برای کمک به ارتقاء گیاهان سالم و قوی می توان از تشکیل پژمردگی جلوگیری کرد.

۷. کلاب روت

کلاب روت یک عفونت قارچی است که معمولاً در ریشه های گیاهان براسیکاس مانند کلم، گل کلم، کلم بروکسل و شلغم رخ می دهد. همچنین می تواند خانواده زینتی مانند گل های دیواری و ساکسی فرگا را تحت تاثیر قرار دهد. هنگامی که آلوده می شوند، ریشه ها متورم و مخدوش می شوند و رشد قسمتی که بالای سطح زمین قرار دارد، متوقف شده و شاخ و برگ های ارغوانی و پژمرده خود را نشان می دهد.

این بیماری اغلب زمانی رخ می دهد که خاک مرطوب و گرم است (در اواسط تابستان تا اواخر پاییز). می توان با افزایش pH خاک، با آهک زدن و بهبود زهکشی آن را درمان کرد. همچنین می توان با استفاده از کود گیاهی مایع در طول فصل رشد، از شکل گیری آن جلوگیری کنید.⇐ مقاله رفع شوری خاک و آب در کشاورزی

۸. آنتراکنوز

آنتراکنوز یک بیماری رایج گیاهی است که بسیاری از گونه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. بیشتر در گوجه فرنگی، خیار، لوبیا و میوه هایی مانند خربزه، یافت می شود. با نقاط کوچک و فرورفته ای که روی میوه ها و غلاف ها ظاهر می شود و دارای زخم های صورتی در مرکز هستند، شناخته می شوند. در صورت یافتن آنتراکنوز، می توان با حذف هرگونه برگ آلوده و اطمینان از حفظ سلامت گیاهان با جایگزینی خاک با کمپوست غنی شده، آن را کنترل کرد.

۹. ویروس گیاهی (موزاییک)

تعدادی از بیماری های ویروسی گیاهی وجود دارد که می تواند گیاهان و سبزیجات را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر مربوط به یک گیاه یا گروهی از گیاهان است. آنها می توانند توسط حشرات مکنده شیره، از طریق دانه ها یا با ابزار آلوده منتقل شوند. خیار و سیب زمینی، بیشتر مستعد ابتلا به ویروس گیاهی موسوم به موزاییک هستند، این را از الگوی موزاییک روی برگ می توان شناسایی کرد، جایی که لکه یا زردی وجود دارد.

یکی از ساده ترین راه ها برای جلوگیری از ظاهر شدن آن در باغ، استریل کردن هر گونه ابزار و استفاده از حشره کش برای جلوگیری از حشرات مکنده شیره است. در صورت ظهور در گیاهان، باید خاک را خارج کرده تا از گسترش بیماری جلوگیری شود. کود گیاهی مایع همچنین می تواند به رشد قوی و سالم گیاهان کمک کند، بنابراین آنها را کمتر مستعد این بیماری می کند.

کنفیدور چیست؟

ایمیداکلوپراید آفتکشی است که با نام تجاری کنفیدور و گاچو در بازار وجود دارد. ایمیداکلوپراید حشره کش سیستمیک است که دارای  اثر نفوذی, تدخینی, تماسی و گوارشی است. این حشره کش جزء حشره کش­های شبه نیکوتینیو از گروه شیمیایی ایمیدازولهااست و دارای اثر تماسی, گوارشی و خاصیت سیستمیکی بسیار زیاد است.

در واقع کنفیدور, حشره کشی سیستمیک از گروه نئونیکوتینوئید با خاصیت گوارشی و تماسی می‌باشد که طیفی وسیع از آفات نظیر شته ها و مگس های سفید را کنترل می‌کند. البته سم ایمیداکلوپراید علاوه بر افات مکنده بر روی آفات جونده مانند سوسک ها, لارو پروانه ها, حشرات خاکزی, موریانه ها به ویژه کک ها موثر است.

موارد مصرف کنفیدور (ایمیداکلوپراید)

این برای کنترل پروانه مینوز مرکبات, پسیل پسته, شته توتون, تریپس پنبه, شته گیاهان زینتی, خزانه گیاهان زراعی و گیاهان گلدانی, کک در چغندر, سفید بالک گلخانه در بستر کشت گیاهان زینتی, خزانه گیاهان زراعی و گیاهان گلدانی, مگس های سیریده در بستر کشت گیاهان زینتی, خزانه گیاهان زراعی و گیاهان گلدانی, تریپس در گیاهان زینتی داوودی, ریشه خوارهای گیاهان زینتی و خزانه های کشت و گیاهان گلدانی به شکل محلول پاشی روی شاخ و برگ و ضدعفونی خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سم کنفیدور برای مقابله با حشرات مکنده (شته, عسلک پنبه, مگس سفید گلخانه, پسیل, شپشک, زنجره و زنجرک), تریپس, سرخرطومی برنج, لارو پروانه ها, حشرات خاكزی, سوسک كلرادو, موريانه ها و آفات بهداشتی مثل كک ها و سوسک های سوسری استفاده می‌شود و كارایی بسيار خوبی ارائه می‌دهد. از دیگر کاربردهای محلول پاشی غلات, آفتابگردان, توتون, سويا, چای, برنج, ذرت, پنبه, چغندر قند, سيب زمينی, مركبات, كيوی, پسته, انگور, گياهان جاليزی, درختان ميوه دانه دار و هسته دار و گياهان زينتی است.

مكانيسم اثر کنفیدور

ایمیداکلوپراید یک سم سيستمک است که از ريشه جذب و به صورت اكروپتالی در کل ساختار گياه پخش می‌شود. کنفیدور چربی دوست است ولی قابلیت انحلال در آب محدودی نیز دارد. بدین ترتیب می‌تواند به راحتی از لایه مومی برگ ها جذب شده و در شیره های گیاهی موجود در آوندها جریان یابد. بنابراین به سرعت جذب گیاه شده و تاثیر آن با بارندگی از بين نمی‌رود. سم ایمیداکلوپراید با مهار ناحيه پس سيناپسی در گيرنده های نيكوتينیک استيل كولين بر روی سیستم عصبی حشره به شکل غير قابل برگشت اثر کرده و ویژگی آبگریزی نفوذ آن به سيستم عصبی مركزی حشرات را راحت تر می‌کند.

روش مصرف سم حشره کش کنفیدور (ایمیداکلوپراید)

سمپاش مناسب و کالیبره را انتخاب کنید. میزان توصیه شده ایمیداکلوپراید را در مقداری آب کاملا حل کرده و سپس این محلول را در مخزن سمپاش که تا نیمه در آن آب ریخته شده است بریزید. بقیه آب را در حالی که مخزن سمپاش در حال بهم زدن است به تانک اضافه کنید. همزن مخزن سمپاش در زمان تهیه محلول سم و سمپاشی باید کار کند و سپس اقدام به سمپاشی کنید.

زمان و مقدار مصرف ایمیداکلوپراید (کنفیدور)

محصول	آفت	مقدار مصرف	دوره کارنس
پسته	پسیل (شیره خشک)	0.5 لیتر در هزار لیتر آب	7 روز
پنبه	شته	0.25 لیتر در هکتار	14 روز
مرکبات	پروانه مینوز برگ	0.35 + 3 لیتر روغن در هزار لیتر	21 روز
توتون	شته	0.25	28 روز

موارد احتیاط در مصرف حشره کش کنفیدور

• دوره کارنس سم کنفیدور برای پنبه, پسته و توتون 14 روز و برای مرکبات 21 روز می‌باشد.
• هنگام سمپاشی از خوردن, آشامیدن و کشیدن سیگار بپرهیزید.
• برای سمپاشی حتما از لباس مخصوص, ماسک و دستکش استفاده کنید.
• از تماس سم با پوست خودداری کنید و در صورت تماس حتما محل را با آب و صابون بشویید.

سازگاری و اختلاط ایمیدا کلوپراید (کنفیدور)

با ساير سموم به راحتی قابل اختلاط است و هیچ تاثیر سوئی بر روی گیاهان مختلف نخواهد گذاشت.

شرایط نگهداری ایمیدا کلوپراید

ایمیدا کلوپراید را دور از دسترس اطفال و حیوانات در بسته بندی اصلی به دور از آفتاب, رطوبت و مواد غذایی انسان و دام نگهداری کنید. بهترین دما برای نگهداری سم ایمیداکلوپراید بین 0-35 درجه سانتی گراد می‌باشد. توجه داشته باشید که باز شدن بسته بندی سم, زمان و دوام آنرا کاهش می‌دهد.