سازمان حفاظت محیط زیست در انتظار تصمیم هیات دولت

حمید زهرابی در مصاحبه با یومیر اخیراً بیش از 5 استاد دانشگاه و محیط زیست در کشور با رئیس جمهور پاسخ دادند و دلایل مختلفی برای انتقال کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت کشاورزی به آژانس حفاظت از محیط زیست نقل کردند.

خوشبختانه این سؤال در جلسات مربوط به کمیسیون تخصصی کمیسیون فرعی و زیرساخت های اصلی صنعت و کمیسیون محیط زیست مطرح شد. سپس پرونده توسط دولت تحت کمیسیون مطرح شد و کمیسیون با توجه به اینكه تقریباً همه آژانس ها در حال نوشتن بودند و پرونده به كمسیون اصلی رسید با نظر كمسیون ویژه تصویب شد.

زرابی اضافه کرد: “کمیسیون همچنین تصمیم گرفت با اظهار نظر و اظهارات آژانس های مختلف در مورد انتقال کنوانسیون کنوانسیون EPA در کابینه تصمیم بگیرد.” ما در حال حاضر منتظر این سؤال هستیم که در یک جلسه کابینه مطرح شود.

وی افزود: آژانس های مختلف مانند وزارت امور خارجه معاون رئیس جمهور در امور حقوقی سازمان برنامه ریزی و بودجه و همچنین سازمان امور اداری و اشتغال از جمله نهادهایی هستند که به صورت کتبی مورد توافق قرار گرفته اند.

غلبه بر دیدگاه زیست محیطی کنوانسیون تنوع بیولوژیکی

معاون مدیر محیط زیست طبیعی و تنوع بیولوژیکی در آژانس حفاظت از محیط زیست که به کنوانسیون تنوع زیستی اشاره دارد گفت: “یک کنفرانس در پاسخ به ملاحظات زیست محیطی در هر نقطه از جهان در پی مشکلات زیست محیطی مانند کاهش علوم زیستی و آسیب های زیست محیطی به کشورهایی که از تلاش کشورها برای توسعه با حضور رهبران جهان در رهبری جهان در ریو آشکار شده اند برگزار شد. تنوع زیستی تحت برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد.

وی افزود: “این کنوانسیون توسط دولت پیشنهاد شد و در سال 2007 این سازمان را به پیشنهاد دولت دنبال کرد.” در همان سال ایران به کنوانسیون تنوع زیستی پیوست و به دنبال آن قانون کنوانسیون آژانس حفاظت از محیط زیست بود. در آن زمان کنوانسیون های ملی وزارت امور خارجه ملی اقتدار ملی بودند زیرا ادارات بین المللی موسسات از جمله آژانس حفاظت از محیط زیست دانمارک قوی و فعال نبودند به طوری که کار تخصصی و فنی توسط وزارت امور خارجه و اقدامات دیپلماتیک انجام شد.

زهرابی افزود: “این شرایط ادامه داشت تا زمانی که جهاد وزارت کشاورزی در سال بر اساس قطعنامه دولت به وزارت زراعت کشاورزی منتقل شد. این قطعنامه دارای یک ضرر اساسی بود زیرا ماده 2 پروتکل امنیت بیولوژیکی یکی از پروتکل های کنوانسیون تنوع بیولوژیکی بود طبق گفته وزارت امور خارجه کنوانسیون امنیت زیست شناسی اقتدار مربوط به امور بیولوژیکی است.

وی در مورد پروتکل بیوتکنولوژی گفت: “این پروتکل مربوط به استفاده از محصولات زراعی تراریخته است که وظیفه زراعت کشاورزی است و به درستی تصمیم گرفته شده است که اقتدار ملی این پروتکل وزارت زراعت کشاورزی است اما نکته ای که از تصمیم دولت مورد غفلت واقع شده است توجه داشته باشید 2 ماده 5 قانون امنیت بیولوژیکی.” جوهر قانون شورای ملی ایمنی بیولوژیکی است.

معاون رئیس جمهور محیط زیست طبیعی و تنوع بیولوژیکی آژانس حفاظت از محیط زیست ادامه داد: قانون امنیت بیولوژیکی شورای ملی ایمنی بیولوژیکی را تعریف می کند معاون اول رئیس جمهور را به عنوان رئیس منصوب می کند و وظیفه شورا این است که سیاست امنیت بیولوژیکی و نظارت بر فعالیت مأمورین و در ماده 5 را انجام دهد.

وی گفت: “جای تعجب است که دولت از این امر آگاه نبود.” اگرچه در ماده 5 وزارت کشاورزی ذکر شده است اما ذکر نشده است که سازمان حفاظت محیط زیست در همان قانون شورا منصوب شده و آژانس حفاظت از محیط زیست دانمارک به دبیرخانه منصوب شده است. در نتیجه وزارت امور خارجه به اشتباه توسط وزارت امور خارجه به وزارت کشاورزی منتقل شد.

تطبیق موقعیت سازمان محیط زیست و وظایف با اهداف کنوانسیون تنوع بیولوژیکی

وی با اشاره به وظایف آژانس حفاظت از محیط زیست تأکید کرد که آژانس حفاظت از محیط زیست حاکمیتی نظارت و تنظیم کننده است و وظیفه دارد مدیریت فعالیت های توسعه نهادهای مختلف را برای منجر به توسعه پایدار انجام دهد. بنابراین مراقبت از تنوع زیستی برای نظارت و حاکمیت در حالی که وزارت کشاورزی یک واحد عملیاتی از تنوع زیستی است و مهمترین مأموریت آن تولید مواد غذایی و تأمین ایمنی مواد غذایی است. اگر ما اپراتور را به عنوان نگهبان محافظت از تنوع زیستی انجام دهیم با تبدیل شدن به مدیر و ناظر جای سوال دارد.

درگیری کشاورزی با حمایت از تنوع زیستی

زهرابی رابطه بین علوم کشاورزی و حفظ تنوع زیستی را بیان کرد و گفت: علوم کشاورزی ساده سازی اکوسیستم و علم برای از بین بردن تنوع زیستی است و با معرفی گونه های بالایی از گونه هایی که بعضی اوقات در گونه های گونه های حمله کننده تعریف می شوند مانند تیلاپیا برای افزایش تولید امنیت غذایی و تولید رونق. این علم به دنبال تولید بیشتر با دستکاری ژنتیکی مانند تولید محصولات تراریخته است. محصولات تراریخته یکی از عوامل مخرب برای تنوع زیستی است. در این شرایط حفظ تنوع زیستی اولویت کمتری است.

وی ادامه داد: طبق کنوانسیون تنوع زیستی تنوع زیستی دارای سه سطح از جمله تنوع در اکوسیستم ها تنوع گونه ها و تنوع در ژن ها است. اول ما نیاز به تغییر اکوسیستم مراتع جنگل یا تالاب برای کشاورزی و مبدل ها به زمین های کشاورزی داریم. با تغییر استفاده از اکوسیستم تنوع اکوسیستم را از بین می بریم.

معاون مدیر محیط زیست و تنوع زیستی آژانس حفاظت از محیط زیست افزود: “بعدی ما محصولی مانند گندم کاشت می کنیم.” ما تمام گونه های جانوری موجود در منطقه را برای مبارزه با آفات از طریق استفاده از سموم دفع آفات و گونه های گیاهی با علف کش ها حذف می کنیم. در نتیجه ما تنوع گونه های اکوسیستم را از بین می بریم و سعی می کنیم گونه های کاشته شده را تولید کنیم.

وی ادامه داد: “استفاده از اعدادی که بیشترین محصول را ایجاد می کند یکی از اهداف کشاورزی است بنابراین ما تنوع ژنتیکی گونه ها را به گونه ای دستکاری می کنیم که منجر به بالاترین اثربخشی شود.” ما همچنین ژنتیک گونه ها را برابر می کنیم بنابراین در یک فعالیت کشاورزی هم تنوع اکوسیستم تنوع گونه ها و هم تنوع ژنتیکی را از بین می بریم زیرا هدف اصلی تولید محصول است. در نتیجه تولید کشاورزی و محافظت از تنوع زیستی به وضوح در اختلاف است.

بازتاب زیست محیطی که بیشتر کشورهای عضو مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی هستند

در بخش دیگری از سخنان خود زهرابی که به واحد کنوانسیون تنوع زیستی در کشورهای مختلف اشاره دارد گفت: “کنوانسیون تنوع زیستی تحت برنامه محیط زیست سازمان ملل است به همین دلیل فقط سه کشور عضو وزارت کشاورزی به تنهایی در سه کشور وزارت کشاورزی هستند. کشورها فقط وزارت امور خارجه حفظ است.

اصلاح ساختار سازمان محیط زیست مطابق با اهداف کنوانسیون تنوع زیستی

وی گفت: دلیل دیگر مناسب تر EPA برای داشتن اقتدار ملی کنوانسیون تنوع زیستی ساختار این نهاد است. پس از عضویت ایران در کنوانسیون تنوع زیستی ساختار سازمان برای دستیابی به این مأموریت مهم تغییر یافت. به همین دلیل معاون مدیر محیط زیست طبیعی و تنوع بیولوژیکی تأسیس شده است و چندین دفتر در آژانس حفاظت از محیط زیست دانمارک مأموریتی برای محافظت از تنوع زیستی در سه سطح اکوسیستم گونه ها و ژن ها پیدا کرده اند.

معاون مدیر محیط زیست طبیعی و تنوع بیولوژیکی EPA ادامه داد: در “حفاظت از اکوسیستم” دفتر زیستگاه تعریف شده است که به زیستگاه های زمین و چهار حوزه محیطی می پردازد. دفتر حفاظت از تالابها و رودخانه ها نیز روی اکوسیستم های آب تمرکز دارد. دفتر دیگری به نام دفتر اکوسیستم های ساحلی و دریایی دریای طبیعی و اکوسیستم های ساحلی را مدیریت می کند. دفتر اثرات محیطی اثرات فعالیت های مختلف بر محیط زیست از جمله تنوع زیستی را ارزیابی و کنترل می کند.

وی افزود: “تنوع گونه ها” از دفتر حفاظت از حیوانات از جمله چندین گروه در حال تلاش برای حفظ گونه های مختلف است. در “استخدام” دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی نیز برای محافظت از ژن ها برای گیاهان و حیوانات مختلف فعال است.

زهرابی تأکید کرد: با توجه به اینکه دو بخش آژانس حفاظت از محیط زیست وظیفه محافظت از اکوسیستم ها و تنوع زیستی در کشور را بر عهده دارند این سازمان مکان بهتری برای اقتدار ملی کنوانسیون تنوع زیستی است.

حفاظت از محیط زیست از بیشترین تنوع زیستی کشور

وی گفت که یکی از وظایف EPA محافظت از چهار حوزه است وی گفت: “ما در حال حاضر حدود 1.5 میلیون هکتار زمین در قالب چهار حوزه تحت مدیریت داریم.” آژانس حفاظت از محیط زیست از نقاط داغ برای تنوع زیستی محافظت می کند بنابراین بهترین شرایط برای حفظ تنوع زیستی را دارد زیرا توزیع این مناطق به گونه ای است که تمام اکوسیستم ها و احتمالاً همه گونه های وحشی و مزاحمت در کشور را پوشش می دهد.

معاون مدیر محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در EPA تأکید کرد: 5 ٪ از تنوع زیستی جهان در 2.5 درصد از خاک قرار می گیرد و این نشانگر اهمیت عمده نقاط تنوع گرم است. بنابراین مناطق حفاظت شده یکی از اصلی ترین کانون های حفظ تنوع زیستی جهان است و گزارش می دهد که 5 ٪ از تنوع زیستی جهان در مناطق متعلق به جهان واقع شده است.

با اشاره به دوران باستان تنوع زیستی در ایران گفت: “مناطق حفاظت شده ایران از دهه 1980 تعریف شده است و ایران در مقایسه با بسیاری از کشورها یک رهبر محافظت و سطح بسیار زیادی از حمایت بوده است بنابراین آژانس محیط زیست از نظر تنوع زیستی تقریباً کامل کاملی دارد.” همچنین در مناطقی که توسط سازمان منابع طبیعی و مدیریت آبها اداره می شود نظارت و حاکمیت دارد و باید در این زمینه ها تنوع زیستی حفظ شود.

مساحت بیش از حد به معنای تنوع زیستی بیشتر نیست

معاون مدیر محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی EPA تأکید کرد: اگرچه منطقه تحت مدیریت سازمان منابع طبیعی بیش از مناطق حفاظت شده از محیط زیست است اما تنوع زیستی به طور مستقیم با منطقه ارتباط ندارد. مناطق حفاظت شده به دلیل نوع توزیع شامل تنوع زیستی کشور است. به همین دلیل آژانس محیط زیست فرصت بیشتری برای اداره کنوانسیون تنوع زیستی دارد.

در پایان زهرابی گفت که دلیل دیگری برای برتری EPA به اقتدار کنوانسیون تنوع زیستی آگاهی از تصمیمات اتخاذ شده در کنوانسیون است: “در جام که در مونترال کانادا در 5 دسامبر برگزار شد توافق نامه ای به نام” چارچوب جهانی “.

پایان پیام