کشورهای منطقه خسته اند یا پشیمان؟

در گزارشی نورنوز در مورد ابعاد استراتژیک مذاکرات ایران -us در مورد امنیت منطقه ای تحقیق کرد و نوشت: “دور اول مکالمات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده و ادامه مذاکرات که از شنبه هفته آینده آغاز شده است دوباره این پرونده را به شرق خلیج فارس مدیترانه می رساند.” این مکالمات که با میانجیگری عمان آغاز شد محدود به برداشتن هسته ای و تحریم ها است اما تأمل آنها در بین کشورهای عربی در منطقه به وضوح امید به تغییرات اساسی را نشان می دهد. از کویت و قطر گرفته تا سعودی -Arabia و عراق فضایی از دعوت و تأکید بر احتمال ثبات منطقه ای را می بینیم. فضایی که به جای فقط خوش بینانه بیانگر نیاز مشترک برای ترک وضعیت بحرانی موجود است.

منطقه به عنوان راهی برای ثبات به دیپلماسی خوش آمدید

در اظهارات و اظهارات منتشر شده پس از دور اول مذاکرات یک محور منظم وجود دارد: تقویت امنیت منطقه ای از طریق دیپلماسی. در پاسخ به ملاقات با وزیر امور خارجه ایران در اجلاس آنتالیا وزارت امور خارجه عراق ابراز امیدواری کرد که مکالمات منجر به “تحقق ثبات در منطقه” شود. شورای همکاری گلف همچنین از این مسیر به عنوان ابزاری برای “خدمت به امنیت و صلح” یاد کرد. وزارت امور خارجه مصر همچنین بر نقش این مذاکرات در “تقویت امنیت و ثبات منطقه” تأکید کرد. سعودی -عربیا همچنین گفت: “ریاض امیدوار است که نتایج ایران -U -U -U -ine -ine از اقدامات مشترک برای تقویت امنیت منطقه ای و جهانی پشتیبانی کند.”
کویت قطر امارات متحده عربی و بحرین نیز مواضع مشابهی داشته اند.

ضرورت برای تعریف مجدد معادله امنیتی منطقه

اما آنچه این مواضع را معنی دار می کند فقط کلمات دیپلماتیک نیستند. در عوض این بازتاب یک استراتژی مشترک در بین کشورهای منطقه برای عبور از معادله ای است که امنیت را به عنوان گروگان رقابت ژئوپلیتیکی و مداخلات فراملی طی دو دهه گذشته ایجاد کرده است. در همین حال دیالوگهای غیرمستقیم ایران و ایالات متحده بهانه ای برای خواندن مجدد یک واقعیت قدیمی بوده است: بدون ایران ثبات در منطقه امکان پذیر نیست.

ایران ؛ طرف ثابت

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی عمق استراتژیک در منطقه و توانایی تأثیرگذاری بر معادلات امنیتی غرب آسیا همیشه یکی از مهمترین پروژه های تثبیت کننده در منطقه بوده است. بر خلاف قدرتهای ترانسفرنی مانند ایالات متحده ایران خود را بخشی از منطقه می داند و وظیفه استراتژیک نسبت به آن دارد. در حالی که ثبت نام ایالات متحده در منطقه نه تنها فاقد هرگونه عملکرد امنیتی است بلکه همیشه بحران های امنیتی از عراق تا افغانستان یمن و سوریه بوده است. واقعیت این است که هر بار که نقش آمریکا در معادلات منطقه ای برجسته تر شود امنیت و صلح به عقب رانده می شود.

استراتژی چند لایه ایران در برابر سیاست کنترل

در عمل مذاکرات اخیر بخشی از استراتژی چند لایه ای است که ایران در سیاست خارجی دنبال می کند. در این استراتژی هدف نه تنها برداشتن تحریم بلکه مدیریت استراتژیک فشار خارجی و تعریف مجدد نقش ایران در نظم منطقه ای است. به همین دلیل ایران بر خلاف ایالات متحده ادغام می شود که همچنان به فکر سیاست گنجاندن و فشار است یک الگوی جایگزین در منطقه با قدرت دیپلماتیک و قدرت میدانی سخت. این الگوی که به جای رقابت پروکسی بر همکاری های منطقه ای و امنیت جمعی تأکید دارد.

آگاهی منطقه نسبت به نقش پروکسی

تجزیه و تحلیل واکنش ها در کشورهای منطقه ای در این مذاکرات همچنین نشان می دهد که نوعی آگاهی جمعی از نقش مخرب وکالت آمریکا از جمله رژیم صهیونیستی شکل گرفته است. در حالی که مسئله مذاکرات تهران و واشنگتن به طور مستقیم موارد دیگری را در منطقه درگیر نمی کند روش امنیتی ایران برای حمایت از محور مقاومت ممکن است سرانجام موضع رژیم صهیونیستی را در معادلات منطقه ای تضعیف کند. این واقعیت که واشنگتن و تل آویو به خوبی از آن آگاه هستند و بنابراین با هر قیمت ممکن سعی در کنترل یا انحراف این مکالمات دارند.

اعتماد منطقه به ظرفیت پایدار ایران

نکته مهم مذاکرات باید ذکر شود: بازتاب مثبت مذاکرات ایران -در بین کشورهای منطقه نتیجه اعتماد به نفس در استراتژی منطقی و پایدار ایران به جای خوش بینی در مورد اهداف ایالات متحده است. ایران برخلاف تصاویر غربی تهدیدی نیست بلکه فرصتی برای منطقه است. فرصتی برای ساختن نظم اصلی ماندگار و مستقل از اراده قدرت های خارجی.

پایان پیام