جنون زیبایی در ایران/مصرف لوازم آرایشی در ایران چقدر است؟
خیلی ها هستند که معتقدند خانم های ایرانی بیش از حد معمول از آرایش استفاده می کنند. البته این باور در چند سال گذشته دستخوش تغییر مهمی شده و اکنون معتقدند مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در بین «زنان و مردان» ایرانی بالاتر از میانگین جهانی است. اما میانگین مصرف این دستگاه ها در دنیا چقدر است؟ مهمتر اینکه سالانه چه تعداد لوازم آرایشی و بهداشتی وارد ایران می شود و ایران در جدول مصرف این محصولات کجاست؟
سهم 80 درصدی قاچاق!
نگاهی به آمار رسمی موجود تقریباً هیچ نتیجه روشنی ندارد. دلیل آن حجم زیاد لوازم آرایشی تقلبی در بازار ایران است. به عنوان مثال یداله سهرابی یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران دو سال پیش مدعی شد که «۸۰ درصد لوازم آرایشی و بهداشتی جزو کالاهای قاچاق یا تقلبی است». یکی دیگر از آمارهای غیر رسمی نشان می دهد که در سال 1402 حدود 50 درصد از این بازار قاچاق بوده و به این درصد غیررسمی اشاره شده است در حالی که می دانیم واردات لوازم آرایشی و بهداشتی از سال 1397 تا حد زیادی ممنوع شده است. سهم تولید و قاچاق در این زمینه یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که تولیدات داخلی عمدتاً شامل کرم های مرطوب کننده شامپو و محصولات اساسی است در حالی که بخش بزرگی از محصولات تخصصی مانند رژلب سایه چشم کرم های ضد چروک و مرطوب کننده وارداتی یا قاچاق) عرضه می شود. نکته دیگر در خصوص قاچاق این محصولات این است که از سال 97 که سال ممنوعیت واردات لوازم آرایشی و بهداشتی است سهم قاچاق این محصولات از 1.5 میلیارد دلار به 2.1 میلیارد دلار در سال افزایش یافته است. یک مثال آماری دیگر اگرچه قدیمی از Euromonitor نشان می دهد که کل مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی در خاورمیانه در سال 2008 حدود 7.2 میلیارد دلار بوده است و در میان کشورهای منطقه ایران با 2.1 میلیارد دلار نه چندان دور از عربستان سعودی (2.2 میلیارد دلار) بوده است. ) رتبه دوم منطقه و هفتم جهان را دارد. در همین گزارش در همان سال پیش بینی شد که رشد سالانه مصرف در عربستان سعودی و 12 درصد در ایران برآورد می شود.
کاهش سن آرایش در ایران
ارقام عجیب در این حوزه تنها به نسبت قاچاق مربوط نمی شود. اظهارنظرهای مختلفی از سوی مسئولان و غیرمسئولان در این زمینه به چشم می خورد که چندان کمکی به حقیقت یابی نمی کند. مثلاً این اظهار نظر یکی از کارشناسان که مدعی شده بود «میانگین سن مصرف کنندگان لوازم آرایشی در دنیا به 25 سال و در ایران به 14 سال کاهش یافته است». یا این گفته رئیس انجمن واردکنندگان فرآورده های بهداشتی که اعلام کرده است «ایرانی ها 5 برابر کشورهای خاورمیانه لوازم آرایشی می خرند». بدیهی است این اظهارات مورد توجه این مقام مسئول قرار گرفته است زیرا وی معتقد است که این آمار از نظر توسعه خوب است. زیرا خرید اقلام مراقبت از پوست هزینه های درمان را کاهش می دهد.
در راس خرید بی کیفیت!
اما آمارهای جهانی چه می گویند؟ ممنوعیت رسمی واردات لوازم آرایشی دستیابی به واقعیت استفاده از این محصولات در ایران را با مشکل مواجه کرده است. اما در میان گزارش های رسانه های خارجی می توانید پیشنهاداتی را نیز پیدا کنید. از جمله پیشنهادی است که در بروشور نمایشگاه «دنیای زیبایی خاورمیانه» در دبی 2024 منتشر شد که در آن ادعا شده بود 90 درصد لوازم آرایشی مورد استفاده در ایران کالاهای «غیر لوکس» یا «ارزان» هستند. در مثال دیگری که در پایگاه آماری Statista ثبت شده است می توان این عبارت عجیب را نیز یافت. بر اساس گزارش این وب سایت ایران از نظر «مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی بی کیفیت» رتبه نخست را در بین پرمصرف ترین کشورهای جهان دارد. اما چه چیزی باعث رواج کالاهای قاچاق و بی کیفیت شده است؟ یک مطالعه دانشگاهی منتشر شده در سال 1400 به این سوال می پردازد. اگرچه موارد ذکر شده در این تحقیق کلی و تکراری به نظر می رسد. بر اساس این گزارش مصرف دستگاه های بی کیفیت بدون توجه به تغییر باورها و نگرش مردم به ضعف سازمانی و نقش نظارتی دولت برمی گردد. اگرچه ممکن است اغراق آمیز به نظر برسد که 90 درصد محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران به نوعی قاچاق می شود اما در فهرست آمار گمرک یک دهه پیش محصولات آرایشی و بهداشتی بعد از گوشی و لوازم جانبی در رتبه دهم قرار داشتند. اما چه کسانی از این لوازم آرایشی به اصطلاح «ارزان» استفاده می کنند؟ این داده ها سعی کرده اند در مطالعات منتشر شده به این سوال پاسخ دهند.
تعداد عجیب لوازم آرایشی در ایران
– 80 درصد محصولات آرایشی و بهداشتی ایران جزو کالاهای قاچاق یا تقلبی است.
– ایران دومین کشور مصرف کننده لوازم آرایشی در منطقه و هفتمین کشور جهان است!
– میانگین سنی مصرف کنندگان لوازم آرایشی در جهان به 25 سال و در ایران به 14 سال کاهش یافته است.
– ایرانی ها 5 برابر بیشتر از کشورهای خاورمیانه لوازم آرایشی می خرند.
– 40 درصد زنان ایرانی گفته اند که هر روز و همیشه از آرایش استفاده می کنند!
– 15 درصد از زنان اعلام کرده اند که همه جا از آرایش استفاده می کنند در حالی که تنها 1 درصد از آنها گفته اند که هیچ جا از آرایش استفاده نمی کنند.
– رشد سالانه مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی در عربستان 11 درصد و در ایران 12 درصد است.
– هر خانواده ایرانی سالانه حدود 2.5 درصد از هزینه های خود را صرف خرید لوازم آرایش می کند.
– نسبت بین هزینه های مصرف لوازم آرایشی و کل هزینه ها به ازای هر جمعیت هر خانوار طی 5 سال 22 درصد افزایش یافته است.
– بیشترین هزینه خرید لوازم آرایشی مربوط به گروه سنی «24-19» است.
– دومین رده سنی پرکاربرد برای لوازم آرایش گروه سنی «15-18» است!
– طبق نظرسنجی گالوپ از زنان شاغل ایرانی بالای 15 سال آنها 30 درصد از درآمد ماهانه خود را صرف لوازم آرایش می کنند.
منبع: خبرفوری