صدای پای تغییر – یومیر
پس از سفرهای فشرده عباس عراقچیس وزیر امور خارجه دولت چهاردهم به کشورهای منطقه از سوریه و عراق گرفته تا مصر بحرین و عربستان سعودی شاهد حمله اسرائیل با خسارت محدود بودیم.
به گزارش یومیر پس از سفر فشرده عباس عراقچیس وزیر امور خارجه دولت چهاردهم به کشورهای منطقه از سوریه و عراق تا مصر بحرین و عربستان سعودی شاهد حمله اسرائیل با خسارات محدود بودیم. آیا تغییر روابط خارجی در دولت میانه رو مسعود مزیکیان در واکنش اسرائیل تاثیری داشته است؟
حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل منطقه ای انصاف نیوز وی گفت: سفرهای عراقچی در اوج بحران بسیار چشمگیر بود. کشورهایی که برای این سفرها انتخاب شدند کشورهایی بودند که تاثیر زیادی در توسعه منطقه دارند.
وی که اولین مدیر شبکه تلویزیونی العالم بود با اشاره به بالا گرفتن تنش همزمان با آغاز دولت پزشکی گفت: بحران درگیری با اسرائیل بحران بسیار بزرگی بود که آنها در ابتدای کار دولت با نیاز رئیس جمهور و تیم سیاست خارجی وی به دقت فکر کردند.
آقای بهشتی پور معتقد است ابتکارات دیپلماتیک ایران در هفته های اخیر بر تحولات منطقه تاثیر داشته است اما می گوید: باید توجه داشت که وزیر امور خارجه و حتی رئیس جمهور نمی توانند رویکرد کلی را به طور جدی تغییر دهند و می توانند از طریق برجام این کار را انجام دهند. شورای امنیت ممکن است کاملاً مؤثر بوده باشد.
تیم سیاست خارجی دولت پزشکی در چه شرایط و موقعیتی سکان هدایت این حوزه را به دست گرفته است؟ آیا بحران گسترده منطقه ای و رویارویی ایران و اسرائیل را می توان سخت تر از روزهای اول دولت های گذشته دانست؟
رحمان قهرمان پور تحلیلگر مسائل بین الملل نیز با تایید این پیشنهاد به انصاف نیوز گفت: با توجه به شرایط منطقه ای و بین المللی می توان گفت که شرایط دولت پزشکی بسیار سخت تر از شرایط روی کار آمدن روحانی در سال 92 است. رئیسی در سال 1400. بنابراین از این دولت نباید انتظار زیادی داشت.
وی در توضیح بیشتر دیدگاه خود می گوید: معمولاً میانه روها به دنبال تنش زدایی با اروپا و تا حدودی با آمریکا هستند با توجه به اینکه شرایط بین المللی و منطقه ای به گونه ای است که روابط ایران و غرب دچار تنش شده است. تمایل کمی برای بهبود روابط و کار استراتژیک است. در حال حاضر با ایران در طرف مقابل وجود ندارد. در حال حاضر آمریکا و اروپا منتظر جنگ غزه جنگ در اوکراین و آنچه در انتخابات آمریکا رخ خواهد داد هستند.
آقای قهرمان پور ادامه می دهد: این سه موضوع باعث نوعی تعلیق در رویکرد غرب برای بهبود روابط با ایران شده است. باید کمی به آن زمان بدهید و ببینید در آینده چه اتفاقی می افتد. روابط خارجی به نتایج فوری نمی رسد.
وضعیت دوگانه و دیپلماسی در دولت پزشکی چگونه است؟
پس از حملات اخیر اسرائیل به تعدادی از اهداف نظامی در ایران که بر اساس بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح خسارات کمی برجای گذاشت برخی بیانیه وزارت خارجه را به عنوان نماد دیپلماسی و اعلام دفاع مقدس مقایسه کردند. ستاد کل به عنوان نماد میدان. آنها در این زمان برخلاف گذشته از ترکیب فرماندهان و دیپلمات ها صحبت کردند.
منصور حاجیت پور از فرماندهان سابق نیروی قدس سپاه که سابقه عضویت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را داشته است در این خصوص گفت: وزیر محترم امور خارجه و همچنین آقای بزیکیان هر دو نقش را ایفا کرده اند. میدانی و دیپلماسی در چند هفته گذشته و آنها رهبر میدانی خوبی هستند.” آنها برای دیپلماسی بودند.
خطی پور با انتقاد از عملکرد دولت سیزدهم در سیاست خارجی به انصاف نیوز گفت: ما با دست خود منزوی شدیم اما اقدام اخیر دولت این فضا را شکسته است.
وی در توضیح بیشتر این تحرکات دیپلماتیک گفت: آقای … تحرک شخصی رئیس جمهور در مسائل منطقه ای بسیار مثبت بوده و این تلاش برای خروج از انزوا ضروری است و باید ادامه یابد. دیدگاه مدیریت هم همین است. اقدامات وزیر امور خارجه نشان از ابتکار عمل ایران بود. به طور مشخص ایران ابتکاری برای حل مشکلات منطقه ای دارد که در نهایت می تواند به برقراری صلح و امنیت در منطقه منجر شود.
البته همه نگاه ها به عملکرد و نگاه سیاست خارجی دولت چهاردهم مثبت نیست.
مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسائل بین الملل در گفت و گو با خبرنگار انصاف نیوز گفت: اکنون در دورانی نیستیم که محمد خاتمی با تنش زدایی در ایران پس از انقلاب توانست نگرش مثبتی به نظام تصمیم گیری در ایران بدهد. . گفتگوی تمدن ها دیپلماسی عمومی که پزشکان از زبان بدن تا حرکات و مکالمات خود دنبال می کنند نمی تواند تأثیر زیادی بر نظام بین الملل و عناصر کلیدی تصمیم گیری و تصمیم گیری آن داشته باشد.
آقای ارزیابی مطهرنیا از سیاست خارجی دولت پزشکی بدین شرح است: با روی کار آمدن ایشان شاهد تلاش برای ایجاد فضای مناسب در رابطه با سیاست خارجی هستیم که با ایجاد تعامل سعی در ایجاد نگرش مثبت نسبت به نظام بین الملل دارد. -حرکات گرا باشد
وی این کار را بسیار سخت توصیف کرد و گفت: اگرچه تغییر در ادبیات مثبت است و تلاش برای تجلی آن در رفتار و کردار به چشم می خورد و همچنین برخی از توانایی های مسعود مزیکیان می تواند در آن مؤثر باشد اما تأثیر آن بسیار خواهد بود. در کوتاه مدت اگر نمی تواند تغییری در گفتمان سیاست خارجی و حوزه داخلی ایجاد کند.
رئیس جمهور وزیر امور خارجه و قوه مجریه چه نقشی در تصمیم گیری های سیاست خارجی ایفا می کنند و آیا تغییر دیدگاه دولت در مورد مسائل سیاست خارجی بر فرآیندهای تصمیم گیری و تصمیم گیری در حوزه تاثیر خواهد گذاشت؟
مطهرنیا در پاسخ به این سوال گفت: رئیس جمهور در مهم ترین حوزه های بین المللی تصمیم گیرنده نیست و در تصمیم گیری ها تاثیر معناداری ندارد. توازن در برابر عوامل موثر در ساختار قدرت به جهانیان منتقل کرده است که نفر دوم سیاست اعم از داخلی و بین المللی رئیس جمهور کشور نیست.
اما بهشتی پور در پاسخ به تاثیر دیدگاه های دولت بر تصمیم گیری ها می گوید: در ساختار تصمیم گیری ایران شورای عالی امنیت ملی نقش تعیین کننده ای در تصمیم گیری های سیاست خارجی دارد و دولت ها در اینجا نقش آفرینی می کنند و می توانند ابتکارات و پیشنهادات جدیدی داشته باشند. برای ایجاد مسیر جدیدی در سیاست خارجی.
وی در ادامه به ضرورت برخورداری از اختیارات لازم برای دیپلمات ها پرداخت و گفت: در حوزه دیپلماسی باید تسهیلاتی برای دیپلمات ها فراهم شود. در صورت وجود بالاترین سطح قدرت در تیم سیاست خارجی بدون داشتن قدرت و اقتدار کافی امکان اثربخشی کاهش می یابد.
اما آیا راه دیگری برای حل مشکلات کنونی منطقه وجود دارد که مورد توجه تصمیم گیرندگان گذشته و کنونی سیاست خارجی ایران نبوده است؟
مهدی زکریان استاد روابط بین الملل در این باره به خبرنگار انصاف نیوز گفت: از ابتدای این بحران می توانستیم جور دیگری عمل کنیم. تاکید بر آتش بس از همان روزهای اول پس از عملیات 16 آنلاین آزادی گروگان ها عدم ورود لبنان به جنگ غزه و… از احتمالاتی بود که می شد به آنها توجه کرد.
وی پذیرش گزینه هایی مانند پذیرش هنجارهای بین المللی را برای تصمیم گیرندگان ضروری می داند.
آیا چنین مسیری وجود دارد که مستلزم تغییرات اساسی در سیاست خارجی ایران باشد؟
به گفته حسن بهشتی پور تغییر جدی و همه جانبه در سیاست خارجی سال ها طول می کشد و دولت ها به تنهایی نمی توانند چنین تغییراتی را ایجاد کنند.
انتهای پیام