آینده ایران و بریکس – یومیر

به گزارش یومیر یاسر باخاری یکی از اعضای هیات علمی و رئیس مرکز همکاری های غیردولتی ایران و برجام در جام جم نوشت: در این مدت کوتاه تلاش می کنیم مقدمات سفر رئیس جمهور محترم را فراهم کنیم. به روسیه برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو بریکس (که برای اولین بار (در این سطح رخ می دهد) تا نگاهی اجمالی به ماهیت اهداف و توانایی های این گروه داشته باشیم. بریکس مخفف حروف اول انگلیسی است. نام کشورهای برزیل روسیه هند چین و آفریقای جنوبی که البته در ابتدای شکل گیری بریک نامیده می شدند با الحاق آفریقای جنوبی نام آنها به بریکس تغییر یافت که در زمره قدرت های اقتصادی جدید طبقه بندی شدند اعلام شد. 2023 که درخواست عضویت شش کشور دیگر را از ابتدای سال 2024 پذیرفتند. این کشورها عبارتند از: آرژانتین اتیوپی امارات متحده عربی جمهوری اسلامی ایران عربستان سعودی و مصر که این کشور به دلیل خروج از آنها اثربخشی دولت غربی آرژانتین از عضویت خارج شد و عربستان سعودی هنوز برنامه ای برای پیوستن به این گروه اجرا نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران به دعوت آیت رئیسی رئیس جمهور در اجلاس پانزدهم و با پذیرش درخواست عضویت از ابتدای سال ۱۳۹۳ رسماً به عضویت این گروه درآمد. راهبرد اصلی بریکس اصلاح و تغییر نظام مالی جهانی است و محور این اصلاح و تغییر دلاری شدن تعاملات و مبادلات اقتصادی است تا راه رشد قدرت های جدید اقتصادی هموار شود و بر همین اساس تغییر در ساختار نظم و قدرت بین المللی در عرصه اقتصادی نیز مشاهده می شود. اجازه دهید نظم جدید را با مشارکت کشورهای عضو ایجاد و حفظ کنیم. ناگفته نماند که اجرای ایده های جهانی فرآیند محور است و رویکرد تقلیل گرایانه به آنها پشتوانه علمی ندارد چرا که دلاری شدن و تغییرات کلان در نظم اقتصاد جهانی در مراحل اولیه نیازمند ادبیات نویسی مفهوم سازی و سپس اجماع است. در مرحله اجرا با مقبولیت و مشروعیت گسترده همراه باشد. آنچه تاکنون دیده و مشاهده کرده ایم تلاش کشورهای بنیانگذار بریکس از سپتامبر 2006 در شصتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اولین نشست آن در ژوئن 2009 برای تعمیق و تعادل ظرفیت این گروه در راستای اهداف تاسیس است. . فعالیت و حرکت آهسته اما حساب شده این گروه در پرهیز از شتابزدگی و بررسی ابعاد مختلف همگرایی کشورهای عضو باعث شده تا با دقت و متانت روند افزایش عضویت از چهار عضو اصلی به پنج عضو و سپس به 9 عضو فعلی افزایش یابد. و تعادل i توزیع جغرافیایی اعضا را رعایت کنید.
شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو بریکس از 22 تا 24 اکتبر 2024 در شهر کازان روسیه برگزار می شود و به نظر می رسد باید منتظر تصمیمات و اقدامات عملی بیشتری برای اجرای ایده مبادلات مالی و تبادلات سران کشورهای عضو باشیم. . مواردی مانند ارز دیجیتال که بدون وقفه و بدون توجه به کشورهای ثالث به عنوان یک روند جهانی ادامه می یابد سهم تسویه با ارزهای غربی را به نصف کاهش می دهد و سهم تسویه با ارزهای ملی روسیه را در مقابل کشورهای بریکس به 65 درصد افزایش می دهد. با کاهش سهم دلار در ساختار پرداخت اعضای بریکس به زیر 29 درصد ترکیه را به عنوان اولین کشور عضو ناتو متقاعد کرده است که برای عضویت در بریکس اقدام کند و بر این اساس اردوغان به عنوان میهمان در این نشست حضور خواهد داشت. نشست کازان در روسیه
تلاش «مدار مستقل پرداخت و تسویه» در بریکس برای خدمت به تجارت خارجی در حالی در دستور کار این گروه قرار دارد که بر اساس آمارهای تایید شده آمریکا و اروپا در حال از دست دادن جایگاه خود در اقتصاد جهانی هستند و به همین دلیل غرب نمی تواند با دیگران رقابت کند و راه نابودی را در پیش گرفته است. ناکارآمدی سیاست یکجانبه گرایی دلیل علاقه جهانی به گروه هایی مانند بریکس است که می توان آن را مرکز تجمع استقلالی های جهان نامید. این کشورها و قدرت های جدید اقتصادی باید پارادایم توسعه جهانی را به پارادایم پیشرفت جهانی بر اساس اهداف کشورهای در حال توسعه تغییر دهند. ناکارآمدی تئوری های توسعه غربی که امروزه در بسیاری از کشورهای دارای مخازن معادن و منابع طبیعی نمود پیدا کرده است دلیل اقبال جهانی است. به گروه های مستقل قدرت های جهانی تبدیل شده است. مثلاً وقتی کشورهایی را می بینیم که دارای بالاترین ذخایر اورانیوم الماس یا طلا و… هستند مردم آن ها در فقر مطلق به سر می برند و نمی توانند از منابع خدادادی خود بهره برداری کنند و از طرفی کشوری مانند فرانسه دارای منابع بالایی است. ذخایر طلا و الماس کشورهای آفریقایی هستند ناکارآمدی ایده های توسعه غرب به وضوح پیدا و نشان داده شده است.
با جمع بندی مطالب فوق می توان گفت که برجام با محوریت مسائل اقتصادی و مالی به طور غیرمستقیم دارای دو رکن دیگر است که عبارتند از: سیاست و امنیت فرهنگ و روابط انسانی. اعضا و کارآمدی آنها در نظام اقتصاد جهانی ظاهر می شود و از این منظر نمی توان برجام را یک اتحاد نظامی دانست. به نظر می رسد درخواست کشورهایی مانند ترکیه صربستان کوبا افغانستان و… این گروه ملموس باشد.
با یادگیری از تجربه اتحادهای جهانی قبلی مانند اتحادیه اروپا به بریکس گفته است که به اعضا شرایط پوچ برای همکاری داده نخواهد شد و برخلاف اتحادیه اروپا آنها در امور حاکمیتی کشورها دخالت نخواهند کرد. با اعلام نکات ذکر شده گزینه های پیش روی این گروه را به اختصار بررسی می کنیم:

1- در سال 2028 طبق پیش بینی ها کشورهای بریکس 48 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را به خود اختصاص خواهند داد و با کاهش شاخص های توسعه گروه G7 سهم کشورهای بریکس از تولید ناخالص داخلی جهانی از یک سوم فراتر خواهد رفت.

2- بریکس از زمان تأسیس در سال 2006 تعداد اعضای خود را بیش از دو برابر کرده است و رشد فوق العاده ای در تجارت انرژی و حضور اقتصادی خود در صحنه جهانی 29 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان با بیش از 45.8 میلیون کیلومتر مربع و 3.7 نشان داده است. میلیارد نفر از جمعیت جهان با 26.9 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی (بر اساس قیمت های سال 2015) این رشد را از سال 2006 تا 2024 نشان می دهد.

3- کشورهای بریکس محرک رشد اقتصادی هستند این کشورهای بریکس هستند که رشد اصلی تولید ناخالص داخلی جهان را در سال های آینده ایجاد خواهند کرد و نکته قابل تامل این است که این رشد اقتصادی تا حد امکان به نفوذ خارجی بستگی دارد.

4- بانک توسعه جدید بریکس که به عنوان جایگزینی برای بانک جهانی پیشنهاد می شود به نوعی جایگزین سازوکارهای توسعه غربی خواهد بود.

5- حدود یک چهارم صادرات کالا در جهان متعلق به کشورهای عضو بریکس است.

6- ایجاد بورس غلات تجاری در گروه بریکس به عنوان جایگزین بورس غربی به منظور تعیین قیمت کالاهای کشاورزی بین المللی ظرفیت جدید و تازه ای را نمایان می کند.

7- مزیت لجستیکی بریکس: مسیرهای تجاری مهم و مهم بین المللی شامل کریدورهای حمل و نقل شمال-جنوب و شرق-غرب پروژه کمربند و جاده و مسیرهای دریایی به آمریکای لاتین از حوزه آزوف-دریای سیاه توسط کشورهای بریکس کنترل می شود. . با الحاق ایران این فرصت های لجستیکی افزایش می یابد زیرا ایران بین دریای خزر خلیج فارس و اقیانوس هند قرار دارد و عملاً برجام را قادر می سازد تا جریان های تجاری چین و هند را ترکیب کند.

8- تسلط بر راه آهن جهان: گردش مالی حمل و نقل ریلی کشورهای بریکس پلاس به 64 درصد حجم جهانی رسیده است. با گسترش شبکه ریلی بریکس تا 382 هزار کیلومتر نقش کلیدی در تجارت بین المللی یکی از مزیت های رقابتی این گروه خواهد بود.

9- منابع برتر: کشورهای بریکس پلاس با 40 درصد تولید نفت جهان و 25 درصد صادرات مواد خام به همراه تقریبا 30 درصد ذخایر سنگ آهن جهان دارای مزیت رقابتی در زمینه منابع هستند.

10- سیستم پرداخت جدید: سیستم پرداخت جایگزین با قابلیت ضد تحریم و تاکید بر مزیت رقابتی تحت آزمایشات مقدماتی با پروژه هایی مانند BRICSPAY از دیگر مزیت های رقابتی این گروه است.

خلاصه: BRICS پروژه های با فناوری پیشرفته را در نظر می گیرد. ایجاد گروه مطالعاتی هوش مصنوعی یکی از این ابتکارات است که آینده نگری و آینده نگری این گروه را نشان می دهد.

لازم به ذکر است که آنچه گفته شد را نباید در گام های شتابزده جستجو کرد زیرا فرآیندهای جهانی طولانی مدت هستند و همانطور که در ابتدا گفته شد رویکرد تقلیل گرایانه و ساده انگارانه به آنها تصمیم گیرندگان و تصمیم گیران را بر آن خواهد داشت. سازندگان با خطاهای حسابی مواجه می شوند.
در پایان باید گفت که گسترش برجام نشان دهنده ناامیدی کشورهای قاره های مختلف از سیاست خارجی آمریکا و نظم جهانی وعده داده شده این کشور اثربخشی و مقابله منطقی با توانمندی های واقعی برجام و بریکس پلاس است. نوید ایجاد یک نظم اقتصادی جدید در سطح بین المللی را خواهد داد.
انتهای پیام