کلید محافظ جان RCCB چیست و چه کاربردی دارد؟

کلید RCCB، مخفف Residual current circuit breaker و با نام دیگر کلید محافظ جان شناخته می شود. این یک دستگاه سیم کشی الکتریکی است که وظیفه آن قطع کردن مدار در هنگام تشخیص جریان های نشتی به زمین است. همچنین این تجهیز، در برابر شوک الکتریکی یا برق گرفتگی ناشی از تماس مستقیم از کاربر محافظت می کند. بیان دیگر، هدف از بکارگیری این تجهیز، جلوگیری از بروز شوک و آسیب های ناشی از آن در مدار است. در این مقاله از وبلاگ شرکت ساخت تابلو برق صنعتی آداک، به معرفی این کلید و نحوه عملکرد آن و تفاوت آن با کلید MCB خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

نحوه عملکرد کلید RCCB چیست؟

نحوه عملکرد کلید محافظ جان بسیار ساده و بر اساس بر قانون کرشهوف (احتمالا در دبیرستان با آن آشنا شده اید) می باشد. قانونی که بیان می دارد که جریان ورودی در یک مدار باید با جریان خروجی آن مدار برابر باشد. این تجهیز به شکلی طراحی شده است که هر وقت که خطایی رخ دهد، به خاطر به هم خوردن تعادل جریان خط و خنثی، (زیرا جریان خطا مسیر جریان زمینی دیگری را پیدا می کند) مدار را قطع می کند.

محافظ جان چطور کار می کند؟ 

محافظ جان نوعی کلید اتوماتیک است که برای حفاظت از انسان و تجهیزات در برابر جریان نشتی و برق گرفتگی ساخته شده است. اساس کار محافظ جان (Residual current Circuit Breaker(RCCB))، مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید است. ورودی محافظ جان فاز و نول است. وقتی محافظ جان در مدار قرار می گیرد می تواند از افراد در برابر برق گرفتگی ناشی از تماس مستقیم و یا تماس غیرمستقیم جلوگیری کند. تماس مستقیم وقتی اتفاق می افتد که فرد مستقیماً با فاز تماس داشته باشد و تماس غیرمستقیم وقتی است که بدنۀ هادی تجهیزات برقی در اثر اتصالی برقدار شده باشد و فرد بدنۀ برقدار را لمس کند. زمان تماس با بدنه برقدار یا خود فاز، جریانی از بدن انسان عبور می کند که به آن جریان نشتی گفته می شود.

مدار داخلی محافظ جان 

شکل زیر اجزای داخلی محافظ جان را نشان می دهد. محافظ جان از هستۀ حلقه ای شکل، سیم پیچ و یک رله مغناطیسی که در یک محفظه قرار دارد تشکیل شده است. همانطور که گفتیم در کلید محافظ جان هم فاز هم نول ورودی کلید هستند و هر دو از وسط هستۀ حلقه ای شکل عبور می کنند. چون در بار غیرمتعادل از سیم نول (MP) نیز جریان عبور می کند، پس این سیم هم باید از داخل این حلقه عبور کند. محافظ جان در دو نوع تک فاز ( دوپل) و سه فاز (چهار پل) ساخته می شود. شکل زیر ساختار داخلی محافظ جان دو پل و چهار پل را نشان می دهد. حالا این ساختار چه کمکی به تشخیص جریان نشتی در مدار می کند

انواع کلید های فیوز محافظ جان کدامند؟

RCD اسم کلی کلیدهای محافظ جان می باشد که شامل دونوع می باشد:

کلید RCCB  یا همان مخفف آن عبارت است (Residual Current Circuit Breaker) می باشد. معنای فارسی این کلمه یعنی اینکه قطع جریان نشتی برق هست که حفاظت اضافه بار ندارد یعنی وظیفه ای که بر عهده دارد آن است که در برابر جریان نشتی محافظ کند هم از جان کاربر و از قطعات داخل دستگاه که آسیبی  به قطعات دیگر نرساند.

کلیدRCBO یاهمان مخفف آن عبارت است (Resdual Current Ciruit Breaker With Over Protection ) می باشد.معنای این کلمه که مخفف آن نوشته بود این است که لغو کلید های قطع جریان نشتی الکتریکی با حفاظت اضافه بار می باشند.

آیا کلید محافظ جان بدون ارت نیز  کار می کند؟

امکان دارد که میزان نشتی در دستگاه به گونه باشد که به زمین منتقل شود، یعنی جریان نشتی آن برای کلید طراحی شده، که بنابراین کلید مدار را قطع نمی کند. چون این فیوز محافظ جان ۳۰ میلی آمپر برای حفاظت از افراد در برابر برق گرفتی و با توجه به میزان مقاومت بدن و مقدار جریان نشتی که بدن انسان می تواند تحمل کند طراحی شده است.

پس با داشتن اتصال به زمین در مدار ی که در آن محافظت جان استفاده می شود یکی از نکات ضروری می باشد.چون که محافظ جان بر اساس اختلاف جریان فاز و نول عمل می کند. با وجود این حال هم می توان از کلید محافظ جان برای مکان هایی که چاه ارت ندارند استفاده کرد اما باید گفتن که خطر برق گرفتی تحدید می کند.

نمایندگی اشنایدر الکتریک در زمینهٔ مهندسی برق و تولید تجهیزات الکتریکی، الکترونیکی، تولید، توزیع و انتقال انرژی الکتریکی فعالیت می کند. با مراجعه به سايت ما می‌توانيد به راحتی و با اطمینان از اصالت کالا، خرید محافظ جان ر مورد نظر خود را انجام دهید. جهت خرید محافظ و چند راهی برق کلیک کنید

مرجع مقاله: بابا ادیسون