چرا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به اسرائیل کمک نخواهند کرد؟
درخواست کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از دولت بایدن برای جلوگیری از حملات اسرائیل به زیرساخت های ایران نشان دهنده نگرانی آنها از اقدامات تلافی جویانه ایران و ضعف پاسخ های آمریکا به تهدیدات منطقه ای است. این وضعیت باعث شده است که کشورهای عربی به دنبال تقویت همکاری های امنیتی با قدرت های دیگر مانند چین و کاهش اتکای خود به حمایت نظامی آمریکا باشند.
به گزارش یومیر فرارو به نقل از مجله نشنال اینترست نوشت که جمهوری اسلامی ایران پیش از آغاز حمله اسرائیل به ایران به دنبال شرکای غیرمنتظره ای بود که کشورهای عرب سنی خلیج فارس را در بر می گرفت. ایران به متحدان آمریکا در منطقه و اردن هشدار داد که هرگونه همکاری برای تسهیل حملات اسرائیل یک اقدام جنگی تلقی خواهد شد. هدف ایران از این هشدارها این بود که این کشورها از نفوذ خود در واشنگتن برای کاهش شدت پاسخ اسرائیل استفاده کنند.
این استراتژی موثر بود. اسرائیل دامنه حملات خود به ایران را محدود کرد و بنا به درخواست کشورهای عربی از استفاده از حریم هوایی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اردن خودداری کرد. درخواست کشورهای همسایه از دولت بایدن و کنگره برای جلوگیری از حملات گسترده اسرائیل به زیرساخت های نفتی و هسته ای ایران به وضوح نشان دهنده چالش های عمیق آمریکا در حفظ امنیت و حمایت از کشورهای عربی است.
ترس کشورهای عربی در مرزهای خلیج فارس از اقدامات تلافی جویانه پس از همکاری با آمریکا و اسرائیل موضوع جدیدی نیست. پس از حملات به نیروهای آمریکایی در عراق سوریه و اردن امارات متحده عربی محدودیت هایی را برای استفاده آمریکا از پایگاه های نظامی خود برای حمله به نیروهای مقاومت ایران اعمال کرد. حتی علیه گروه هایی که قبلا امارات را هدف قرار داده بودند. پس از حمله موشکی بالستیک ایران به اسرائیل در ماه آوریل گزارش هایی نیز منتشر شد مبنی بر اینکه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نسبت به استفاده از پایگاه های آمریکا برای حمله به ایران هشدار داده و حتی تلاش کردند از پرواز جنگنده های آمریکایی بر فراز حریم هوایی خود جلوگیری کنند.
با وجود استقرار بیش از 6000 نیروی آمریکایی در امارات و عربستان سعودی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بار دیگر به واشنگتن اطلاع دادند که اجازه استفاده از پایگاه های خود را برای حملات تهاجمی علیه ایران نخواهند داد. شرکای آمریکا در خلیج فارس همواره با چالش حفظ تعادل بین اتکا به حمایت نظامی آمریکا و مقابله با تهدیدهای خارجی و داخلی ناشی از این اتحاد مواجه بوده اند.
در سال 2003 به دنبال اعتراضات داخلی علیه جنگ عراق عربستان سعودی از واشنگتن خواست تا عملیات هوایی منطقه ای خود را به قطر منتقل کند. در نتیجه فرماندهی مرکزی آمریکا این درخواست را اجابت کرد. اکنون در پی حمله تلافی جویانه اسرائیل به ایران با تایید آمریکا وزارت خارجه عربستان این اقدام را “نقض حاکمیت ایران” خوانده است.
خاطره عدم واکنش دولت ترامپ به حملات گسترده نیروهای مقاومت همچنان در ذهن رهبران عربستان سعودی و امارات باقی مانده است. حتی قبل از حوادث هفتم اکتبر امارات متحده عربی از عدم واکنش قاطع دولت بایدن به رفتار ایران در تنگه هرمز انتقاد کرد حتی با وجود اینکه دو کشور توافقنامه همکاری دفاعی امضا کرده بودند. ناتوانی آمریکا در پاسخگویی قاطع به تهدیدات رهبران سعودی و اماراتی را بر آن داشته است تا برای تضمین امنیت خود به منابع دیگری روی آورند و حتی در تعامل مستقیم با ایران باشند.
سال گذشته امارات و چین رزمایش هوایی مشترک برگزار کردند و بر گسترش همکاری های امنیتی تاکید کردند. پس از سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان سعودی و با میانجیگری چین روابط ایران و عربستان نیز به سمت عادی سازی پیش رفت و توافقی حاصل شد که بر “احترام به حاکمیت کشورها” تاکید می کند – تعهدی که به نوعی انجام نمی دهد. . شامل تهاجم نظامی علیه یکدیگر است
در حال حاضر عربستان سعودی و امارات در تلاش هستند تا ایران را از بی طرفی خود در مناقشه ایران و اسرائیل اطمینان دهند. رهبران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به خوبی می دانند که سیاست متعادل کننده آنها در نهایت سپر موثری نخواهد بود. با این حال آنها گزینه های محدودی دارند و امارات متحده عربی عربستان سعودی و اردن اعتماد چندانی به حمایت آمریکا در مواقع بحران ندارند. آنها تردید دارند که واشنگتن بتواند به تهدیدات علیه منافع آنها واکنش مناسب نشان دهد.
برخی از شرکای آمریکا در خاورمیانه حتی واشنگتن را به نفع ایران لابی کرده و گزینه های نظامی آمریکا را در برابر دشمن مشترک محدود کرده اند.
تمایل کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای انطباق با مواضع تهران نتیجه خلاء رهبری واشنگتن و ضعف رهبری در منطقه است. در سال های اخیر دولت های متوالی ایالات متحده نتوانسته اند از کشورهای کلیدی که موازنه قدرت در خاورمیانه به آن ها وابسته است حمایت مؤثری کنند. این موضوع تعهد واشنگتن به امنیت عربستان سعودی امارات متحده عربی و اردن را با چالش های جدی مواجه کرده است.
انتهای پیام