شیوه «نه سیخ بسوزد نه کباب» دیگر جواب نمی دهد

به گفته خبرنگار ISNA انجمن مطالعات فرهنگی و مطالعات فرهنگی ایران به مناسبت روز ارتباطات جهانی که توسط علی ربائی رئیس انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات ایران مسعود کاوساری عضو علوم اجتماعی علوم اجتماعی از علوم اجتماعی برگزار می شود.

با مدرنیته و سنت به چالش بکشید

کاوساری عضو دانشکده علوم اجتماعی در دانشگاه تهران در بخشی از این جلسه گفت که بیشتر مدرنیته در جایی که درگیری های مدرنیته ایران از آن ناشی می شود چالش مدرنیته امپریالیستی و سنت سنتی در نظر گرفته شده است و توضیح داد: مدرنیته ایران مبتنی بر نوشتن است. دوره اول و دوم پهلوی متهم به مدرنیته ضمنی است. زیرا آنها این کار را بدون در نظر گرفتن نیازها و نیازهای مردم انجام دادند. این تا حدودی درست است اما اکنون چالش یک سنت امپریالیستی است. در حالی که در بحث های مدرنیته فلسفی و جامعه شناسی خالق مدرنیته نیز خالق مدرنیته است. یعنی قبل از مدرنیته هیچ سنتی وجود نداشت و هیچ کس در دنیای سنتی احساس نمی کرد. سنت و مدرنیته در یک لحظه یافت می شود و در آن لحظه خطی بین سهام قبلی و زیردستان آن وجود دارد که مدرنیته است. بنابراین همیشه یک دیالکتیک بین این دو وجود دارد.

عواقب سنت ضمنی

استاد دانشگاه تهران افزود: “ما یک سنت ناب را پیدا خواهیم کرد که برخی از آنها قبل از سنت های مدرن بودن در ایران به عنوان آب و زنجبیل که در آن پرتاب می شود” است. ماهی قرمز و خانه برای آجر و مادربزرگ سفید است و به عنوان مثال روسری دارد. نمونه هایی از آن را در این سریال مشاهده می کنید. اکنون ما می خواهیم این موضوع را به مردم تحمیل کنیم و این جایی است که ما مشکلی پیدا می کنیم و اگرچه حداقل در دوره قبل از انقلاب آنها سنت هایی را در برابر مدرنیته مطرح کرده اند آنها مسئله دقیقاً جایی را ایجاد کرده اند که فکر می کنم این سنت در ارتباط با این سنت نیست.

کاوساری که موضوع را با “اتاق فضایی” که کاستلز از آن صحبت می کند متصل می کند گفت: “آیا جامعه و تمدن و کشور به معنای قبلی خود است که فکر نمی کنم کسی وجود ندارد؟” آنچه ما در آن زندگی می کنیم فرایندی است که از فضای جریان ساخته شده است تعامل اکنون به فضای مجازی منتقل شده است. بنابراین ما اکنون با سطح دیگری از مدرنیته روبرو هستیم. سطحی که فقط به معنای سنتی و به آب و هوای ما برنمی گردد. چیزهایی که ما به عنوان سنت یا به عنوان میراث می دانیم حتی این میراث دیگر به شکلی مانند تاج و تخت نیست به طوری که جامعه در این دیدگاه جدید به ترکیبی از واقعیت و فضای مجازی وارد شده است. ترکیبی که ما را با سطح دیگری از مدرنیته ملاقات می کند.

ما با ناراحتی مدنی روبرو هستیم نه نافرمانی

وی با اشاره به تأثیر هوش مصنوعی بر روابط اجتماعی روزمره و اشباع رسانه ای ما گفت: “دنیای سوم اشکال دنیای سوم نیست. ما با اشباع رسانه ای روبرو هستیم ؛ آنچه که کاستل در مورد ساخت و سازها گفت و این فضای جریان است ؛ از تعامل ما در فضای واقعی اما فضایی که از تعامل ما ساخته شده است حتی می توان از آن استفاده کرد که حتی در فضای مجازی و حتی آن نیز از آن استفاده نمی کند. و تعامل بیشتری دارند.

وی با اشاره به مفهوم حاکمیت و اشاره به واقعه انفجار اخیر در بندر شهید رجائی که او معتقد بود بی طرف ترین و چندین نوع اطلاعات است گفت: ارتباطات دولت با این روش سنتی روابط عمومی نه برای پاسخ به روابط عمومی فعلی. این باعث می شود که ما با یک آشفتگی و مانع مقابله کنیم.

کاوساری سپس تأکید کرد: “ما با یک وضعیت چند جانبه روبرو هستیم که ارتباطات مختل شده است و ما با اشباع رسانه ای روبرو هستیم که در آنجا قرار داریم. در آنجا قرار داریم. مهمترین سؤال به نظر می رسد که چگونه آنها را به هم وصل کنیم یا راهی برای برقراری ارتباط برقرار کنیم. بنابراین ما باید بوسه بزنیم و دانش ارتباطات زیادی را قرار دهیم.

ادامه