تقلب ذهنی و خطرات جبران ناپذیر

به گزارش یومیر این شهروند نوشت: خستگی جسمی و روحی در عصرهای امتحان بسیار زیاد است. بی خوابی یا خواب کوتاه ظرفیت ذهنی دانش آموزان را از بین می برد. برخی از آنها ممکن است به دلیل استرس زیاد دچار مشکلات جسمی مانند سردرد یا دل درد شوند. احساس خستگی و کمبود انرژی بیش از پیش به آنها القا می شود. همچنین نگرانی از نمرات پایین یا عدم پذیرش از طرف خانواده یا استاد به دل این استرس ها اضافه شده است. این افراد نه تنها می خواهند در امتحان موفق شوند بلکه از ترس نارضایتی یا سرزنش احتمالی اطرافیان خود نیز رنج می برند. در این لحظات احساس ناامیدی و ناباوری عمیقی به سراغشان می آید و حتی اگر لحظه ای سعی کنند استراحت کنند باز هم ذهنشان درگیر سوالات و ترس های امتحانی است. برخی از دانش آموزان برای فرار از این وضعیت به استفاده از محرک های مختلف مانند کافئین یا برخی داروهای روانگردان روی می آورند تا انرژی بیشتری به خود بدهند و ساعت ها بیدار بمانند. اما این راه حل ها باعث آسیب های روحی و جسمی بیشتری می شوند و اغلب فقط بار روانی بیشتری بر مخمصه شان اضافه می کنند. در نهایت با آمیزه ای از اضطراب خستگی و نگرانی به مطالعه ادامه می دهند به این امید که صبح روز بعد بتوانند به موفقیت نسبی دست یابند.

اصطلاح “داروهای شب امتحان” به گروهی از داروها اشاره دارد که عمدتاً برای بهبود عملکرد ذهنی و افزایش هوشیاری در مواقعی که به بیداری طولانی مدت نیاز است مانند شب های امتحان یا سایر موقعیت های استرس زا استفاده می شوند. این داروها به صورت غیرقانونی و بدون تجویز پزشک مصرف می شوند و بسیاری از جوانان و دانشجویان به اشتباه به آنها اعتماد می کنند. این داروها ممکن است شامل محرک های سیستم عصبی مانند آمفتامین ها متیل فنیدات و سایر داروهای مشابه باشد که به طور غیرقانونی برای افزایش تمرکز و هوشیاری مصرف می شوند. اما این داروها نه تنها خطرات جسمی و روانی زیادی دارند بلکه مصرف طولانی مدت آنها منجر به مرگ می شود. «شروند» در گفت و گو با کارشناسان و متخصصان پزشکی روانشناسی و داروسازی به بررسی پیامدهای مصرف مواد مخدر در شب امتحان می پردازد. هدف از این گفتگوها آگاهی بیشتر از خطرات و عواقب مصرف این داروها و راه های پیشگیری از آن است.

کمک خطرناک داروهای شب امتحان
زهرا احمدی کارشناس روانشناسی بالینی معتقد است یکی از دلایل اصلی مصرف مواد مخدر در نوبت عصر برای امتحان فشار روانی است که برخی از دانش آموزان با آن مواجه هستند. او به شهروند می گوید: امتحانات و فشار تحصیلی می تواند باعث اضطراب شدید استرس و احساس ناتوانی در انجام تکالیف تحصیلی شود در چنین شرایطی برخی افراد به دنبال راه های سریع و موقتی برای مقابله با این مشکلات هستند داروهای شب امتحان به ویژه محرک های سیستم عصبی. داروهایی مانند آمفتامین ها باعث می شود که آنها احساس بیداری و تمرکز کنند. احمدی می گوید: «این داروها می توانند اثرات منفی جدی بر سلامت روان داشته باشند. در ابتدا ممکن است فرد احساس افزایش انرژی و تمرکز کند اما در دراز مدت مصرف این داروها می تواند منجر به اضطراب شدید افسردگی و حتی اختلالات روانی مانند روان پریشی شود. این داروها به ویژه زمانی که به صورت بی رویه و بدون نظارت پزشکی مصرف شوند می توانند تعادل شیمیایی مغز را مختل کرده و منجر به مشکلات روانی جدی شوند. این روانشناس توصیه ای به معتادین این داروها دارد: «اولین قدم در درمان اعتیاد به مواد مخدر در شب امتحان آگاه سازی فرد از خطرات مصرف این مواد و ایجاد فضای حمایتی است. برای درمان اعتیاد این مواد مشاوره روانشناختی و درمان دارویی زیر نظر پزشک بسیار مهم است.

دانش آموزانی که در شب امتحان از داروهای خطرناک و کشنده استفاده می کنند
تعدادی از دانش آموزانی که شب امتحان به صورت غیرقانونی مواد مخدر مصرف می کنند با «بورگر» درباره دلایل مصرف این داروها و تجربیات خود صحبت می کنند.

عصبی شدم
محمد دانش آموز کلاس دوازدهم است. او در یکی از مدارس غیردولتی تهران درس می خواند. او هر سال با نمرات خوب به سطح بالاتری رسیده است اما امسال شب امتحان به مواد مخدر روی آورد.

چرا عصر برای امتحان از مواد مخدر استفاده می کنید؟ به دلیل فشار امتحانات و ناتوانی در مدیریت زمان تصمیم گرفتم این داروها را امتحان کنم. امتحانات آنقدر استرس زا هستند که احساس می کنم زمانی برای استراحت ندارم. دوستانم گفتند این داروها به آنها کمک می کند شب ها بیدار بمانند و بهتر تمرکز کنند بنابراین تصمیم گرفتم آنها را هم امتحان کنم.
برای استفاده

چه تاثیری گذاشتند؟

در ابتدا احساس کردم انرژی زیادی دارم و می توانم ساعت های طولانی تری مطالعه کنم. من توانستم بهتر تمرکز کنم و فکر می کنم می توانم مطالب را خیلی سریعتر یاد بگیرم. اما بعد از گذشت چند شب متوجه شدم که به شدت عصبی می شوم مشکل خواب دارم و حتی گاهی اوقات احساس می کنم قلبم تندتر می زند. اکنون من بسیار نگران هستم که این داروها اثرات منفی بیشتری داشته باشند.
آیا تا به حال عوارض جانبی را تجربه کرده اید؟ بله بیشتر اوقات دچار سردرد می شوم و وقتی دارو از بین می رود احساس خستگی و بی حالی می کنم. همچنین خواب شبانه من به شدت به هم ریخته است و اصلاً نمی توانم صبح از خواب بیدار شوم. یکی از دغدغه های من این است که دیگر نتوانم بدون این داروها درس بخوانم و به آنها وابسته شوم.
چرا برخی از دانش آموزان از این داروها استفاده می کنند؟ فشار زیادی روی دانش آموزان وجود دارد که تمام تلاش خود را برای امتحان انجام دهند. این فشار باعث می شود بسیاری از ما به دنبال راه های سریع و آسان باشیم.

حوصله ام سر رفته
نگار دانشجوی سال دوم رشته کامپیوتر در دانشگاه است. وی همچنین فشار و استرس بالا را دلیل مصرف دارو در شب امتحان می داند.
آیا شما در شب امتحان مواد مصرف کردید بله من هم چند بار از این داروها استفاده کرده ام؟ امتحانات برای من بسیار استرس زا هستند و همیشه احساس می کنم نمی توانم همه چیز را در زمان محدود مطالعه کنم. یکی از دوستانم این داروها را به من پیشنهاد کرد و گفت بسیار مفید است. در ابتدا برای من بسیار جذاب بود زیرا می توانستم شب ها بیدار بمانم و درس بخوانم.
تأثیر آنها در ابتدا چه بود؟ خیلی متمرکز بودم و می توانستم بیشتر از حد معمول درس بخوانم. اما بعد از مدتی متوجه شدم که خیلی عصبی شدم و تمرکزم روی چیزهای دیگر بسیار کم شد. علاوه بر این خوابم به هم ریخته بود و خیلی خسته بودم. حتی در طول روز احساس بی حالی می کنم. اکنون بسیار نگران هستم که این داروها به سلامتی من آسیب برساند.
آیا در ابتدا به عواقب مصرف این داروها فکر کرده اید اما اکنون پس از چند بار استفاده از آنها احساس می کنم ممکن است عواقب بدی داشته باشد؟ دوستان من که از این داروها استفاده می کردند اکنون مشکل خواب و اضطراب دارند. من هم خیلی نگران این موضوع هستم و می ترسم این داروها به سلامتی من آسیب بزند.
چه چیزی دانش آموزان را به مصرف این داروها سوق می دهد؟ فشار زیاد بر ما برای موفقیت در امتحان عامل اصلی است. بسیاری از ما معتقدیم که برای رسیدن به موفقیت باید بیشتر تلاش کنیم و از هیچ تلاشی دریغ نکنیم. وقتی می بینیم افراد دیگری این داروها را مصرف می کنند و به نظر می رسد کمک می کنند بدون فکر به آنها مراجعه می کنیم.

خطرات داروهای شب امتحان
مریم طوسلی داروساز و کارشناس فارماکولوژی در گفت و گو با «شهروند» به ترکیب داروهای شب امتحان می گوید: داروهای شب امتحان شامل محرک هایی است که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارد این داروها معمولاً شامل مواد شیمیایی مانند متیل فنیدیت (ریتالین) آمفتامین ها مانند Adderall) و مودافینیل (Provigil) این مواد می توانند میزان دوپامین و نوراپی نفرین را در مغز افزایش دهند که باعث ایجاد احساس هوشیاری تمرکز و انرژی بیشتر می شود. افرادی که می خواهند عملکرد و هوشیاری خود را در شب های امتحان افزایش دهند به این داروها روی می آورند اما مصرف این داروها بدون تجویز پزشک می تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد از جمله فشار خون بالا ضربان قلب نامنظم و حتی بی خوابی و یا سکته مغزی این کارشناس فارماکولوژی می گوید: «افراد می توانند ناآگاهانه وارد چرخه مصرف مداوم شوند که عواقب طولانی مدت آن می تواند بسیار جدی باشد. راهکارهای پیشگیری از سوء مصرف این داروها: «آگاهی از خطرات مواد مخدر در آستانه امتحانات اولین قدم مهم است. همچنین ارائه مشاوره تخصصی به دانش آموزان در مورد روش های مناسب مدیریت زمان و استرس بسیار مهم است. به جای تکیه بر دارو باید روش هایی مانند خواب کافی تغذیه مناسب ورزش و تکنیک های کاهش استرس را ترویج کنیم. »

* بازنشر مطالب سایر رسانه ها در یومیر به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع مخاطبان است.

انتهای پیام