اولین بیمارستان مدرن ایران چه نام داشت+ عکس

به گزارش یومیر به نقل از یومیر ایران از قدیم الایام مهد دانش پزشکی بوده و اولین بیمارستان جهان در ایران تاسیس شد. دانشگاه جندی شاپور حدود 1700 سال پیش “بیمارستان” را اختراع کرد اما اولین بیمارستان مدرن ایران در زمان ناصرالدین شاه ساخته شد. با عنوان «بیمارستان دولتی».

در خصوص وجود قدیمی ترین مرکز درمانی ایران مانند برخی بناها و مکان های دیگر دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. اما یکی از بحث هایی که در مورد قدیمی ترین مرکز درمانی بیمارستان یا بیمارستان ایرانی مطرح شد هرچند افراد محدودی به آن اشاره کردند وجود قدیمی ترین مرکز درمانی ایرانی در قم است.

اولین مراکز درمانی ایران در آیینه «اسطوره و واقعیت»

مریت هاکس انگلیسی که در سال 1311 با کشتی به ایران آمده بود در سفرنامه ایران به نام «ایران: اسطوره و واقعیت» به این نکته اشاره می کند که مرحوم آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری – مؤسس حوزه علمیه قم – ابتدا آن را تأسیس کرد. مرکز درمانی ایران در شهر قم ساخته شد تایید کرد و در این باره نوشت: «دو بیمارستان خوب در قم در حال ساخت است؛ یکی به همت مرد قمی و دیگری به همت مرد قمی. به همت مردی از تهران «قبل از ساخت این دو بیمارستان خدمات درمانی به یک بیمارستان قدیمی 30 تختی محدود می شد که با درآمد شخصی این مرجع عالیقدر اداره می شد».

وی در جایی از کتاب به نقل از یکی از اولاد مؤسس حوزه می گوید: تأسیس این مرکز درمانی احتمالاً به سال 1303 یا 1304 برمی گردد. آیت الله العظمی عظمی حائری این مرکز درمانی را برای طلاب ساخته اند که البته آنها هم بودند. بازدید از مردم عادی این بیمارستان 30 تختخوابی ظاهراً در کوچه «حرام» قرار داشت. این کوچه و بیمارستان هم اکنون تخریب شده و بخشی از حرم جدید حضرت معصومه (س) شده است.

درباره اولین درمانگاه تهران توضیحاتی از سید احمد محیط طباطبایی وجود دارد که می گوید: درمانگاه «نجم آبادی» (وزیری) به عنوان اولین درمانگاه تهران در کوچه «سخنور» بین ولی عصر (عج) و شیخ هادی ساخته شد. این سایت که هم اکنون غیر فعال است در تاریخ دوم شهریور 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

بیمارستان «وزیری» به وصیت میرزا عیسی توسط حاج شیخ هادی نجم آبادی بین سال های 1275 تا 1279 هجری قمری ساخته شد.

اولین بیمارستان مدرن در تهران و ایران

اسناد و مدارک اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نشان می دهد که بیمارستان «سینا» اولین بیمارستان مجهز ایران است که در زمان ناصرالدین شاه قاجار و امیرکبیر ساخته شده است.

ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر غرب تصمیم به افتتاح بیمارستانی در تهران گرفت. او به پزشک مخصوص خود ناظم الاطباء مأموریت داد تا اولین بیمارستان را در تهران تأسیس کند. بر این اساس بود که بیش از 150 سال پیش در محله ای به نام هشت گنبد همان میدان حسن آباد کنونی نخستین بیمارستان مدرن ایران به سبک فارنجی در تهران به سرپرستی رئیس پزشکی تأسیس شد. سال ها «بیمارستان دولتی» نامیده می شود.

ناظر پزشکی

پس از شروع به کار این بیمارستان ناصرالدین شاه ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد که پزشکان آموزش دیده ایرانی در این بیمارستان به درمان بیماران بپردازند. با موافقت ناصرالدین شاه تدریس طب در مدرسه دارالفنون پذیرفته شد و همه ساله تعدادی از طلاب برای کسب دانش پزشکی وارد این مدرسه می شدند و این دانش را بر اساس تعالیم ناظم الاطباء فرا می گرفتند. این افراد در همان زمان در بیمارستان دولتی زیر نظر پزشکان غربی آموزش دیدند و توانستند به نسل اول پزشکان آموزش دیده تبدیل شوند.

بر اساس شواهد رئیس بیمارستان و دارالفنون در آن زمان غالباً توسط یک نفر و با فرمان سلطنتی اداره می شد; یعنی با کمی اغراق می توان گفت که راه اندازی مرکز درمانی در کنار آموزش همزمان بوده است. در سال 1261 هجری شمسی در این بیمارستان شش پزشک یک داروساز و 25 نفر از اعضای اداری و خدمه حضور داشتند و یکی از پزشکان نیز نگهبان 24 ساعته بیمارستان بود.

محیط داخلی در بیمارستان دولتی

بیمارستان درب ورودی بسیار زیبا و جذابی داشت. با مقرنس ها و سنگ تراشی تاج و نقش شیر و خورشید در ورودی رواق که بر روی طاق بلند و مدور ورودی قرار داشت و پنجره ها داخل بیمارستان را به بیرون متصل می کرد.

از آن زمان تقریباً هر پزشکی که در ایران پزشکی خوانده بود اولین محل ملاقات علمی او «بیمارستان دولتی» بود. سرانجام در آستانه سال 1319 هجری شمسی و با تکمیل فرآیندهای ساختاری بیمارستان دولتی مراقبت از ابن سینا به «بیمارستان سینا» تغییر نام داد و به عنوان اولین بیمارستان و قدیمی ترین بیمارستان کشور به خدمت رسانی به بیماران ادامه می دهد.

بیمارستان دولتی به سبک ایرانی و مطابق با استانداردهای معماری مراکز درمانی آن زمان ساخته شد و سالانه بیش از 2000 نفر در آن بستری و مداوا می شدند. این بیمارستان از زمان افتتاح تا کنون مرجع مردم تهران برای درمان بیماری هایی بوده است که حکمای طب سنتی از درمان آن عاجز بودند. عمل های جراحی نیز در این بیمارستان انجام شد.

پس از آن چندین بیمارستان دیگر در تهران و شهرهای بزرگ ایران ساخته شد. در زمان قاجار ساخت بیمارستان توسط شاهزادگان و اعیان قاجار در ایران نوعی کار خوب محسوب می شد. با این حال تعداد بیمارستان های شهرهای بزرگ تا پایان دوره قاجار هنوز انگشت شمار بود.

* بازنشر مطالب سایر رسانه ها در یومیر به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع مخاطبان است.

انتهای پیام