شاید قبلا واژه فیس تویوتا لیفت لندکروز را شنیده باشید. فیس لیفت در علم پزشکی به روش‌های برطرف کردن چین‌وچروک‌های صورت اشاره دارد، اما وقتی درباره خودرو صحبت می‌کنیم، فیس لیفت اصطلاحی است که به انجام یک‌سری کارها از جمله اصلاحات در طراحی، تغییرات کوچک در ویژگی‌های داخلی یا ارتقای فنی خودرو برمی‌گردد. هدف آن چیست؟ حفظ جذابیت خودرو. در این مطلب درباره اینکه فیس لیفت خودرو چیست و چرا خودروسازان از این رویه استفاده می‌کنند صحبت می‌کنیم. در انتها به برخی از خودروهای ایرانی فیس لیفت شده هم اشاره‌ای خواهیم داشت.
فیسلیفت و انواع آن
یکی از واژه‌هایی که در متون خودرویی زیاد به چشم می‌خورد فیسلیفت است. این اصطلاح در دنیای خودرو به معنای به‌روزرسانی نه‌چندان بزرگ یک نسل از یک خودرو است تا همچنان بتواند در بازار رقابت کند. فیس‌لیفت‌ها معمولاً در میانهٔ عمر هر نسل انجام می‌شوند تا خودرو را تا زمانی که نسل جدید معرفی شود همچنان بروز نگه دارند. در اکثر فیس‌لیفت‌ها معمولاً ساختار کلی خودرو دست‌نخورده باقی می‌ماند و صرفاً با تغییراتی نه‌چندان کلی در ظاهر و داخل، سعی می‌شود بدون صرف هزینهٔ زیاد، خودرو بروز شود. بااین‌حال، فیسلیفت انواع مختلفی دارد و در برخی موارد تغییرات بزرگ‌تری را به دنبال خواهد داشت.
فیسلیفت جزئی
در فیسلیفت جزئی همان‌طور که از نامش مشخص است، تغییرات خودرو صرفاً به به‌روزرسانی‌هایی در داخل و خارج خودرو و در مواردی مثل طراحی چراغ‌ها، سپرها، جلوپنجره و سیستم اطلاعاتی-سرگرمی خلاصه می‌شود. در این نوع فیسلیفت معمولاً برای کاهش هزینه‌ها، پروفیل جانبی خودرو دست‌نخورده باقی می‌ماند تا نیازی به تغییر قالب‌های تولید بزرگ نباشد. این نوع فیسلیفت عمدتاً نمی‌تواند بیش از سه تا چهار سال به عمر خودرو اضافه کند.
فیسلیفت کلی
در فیسلیفت کلی تغییرات بزرگ‌تر هستند تا جایی که گاهی کل ظاهر و داخل خودرو دستخوش تغییرات می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در این نوع فیسلیفت دماغه خودرو به‌طور کامل بازطراحی می‌شود، برای داخل خودرو داشبورد کاملاً جدیدی طراحی می‌شود و حتی ممکن است در پروفیل جانبی خودرو هم تغییراتی صورت گیرد. فیسلیفت کلی می‌تواند بیشتر به عمر یک مدل اضافه کند. یکی از جدیدترین مصادیق این نوع فیسلیفت، نسل کنونی لکسس IS است که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد و در سال ۲۰۲۱ فیسلیفت کلی و بزرگی را تجربه کرد.
در این بخش از مقاله فیس لیفت خودرو چیست؟ نگاهی به تاریخچه این موضوع خواهیم داشت؛ هنری فورد، یکی از پیشگامان صنعت خودروسازی در جهان محسوب می‌شود و نخستین فیس لیفت نیز به نام وی ثبت شده است. محصول شناخته‌شده این شرکت، فورد مدل T، حدود 19 سال روی خط تولید قرار داشت و به‌طورمداوم، به‌روزرسانی‌هایی روی این خودرو اعمال می‌شد. تاثیر این فیسلیفت، آن‌قدر قابل‌توجه بود که آخرین نسخه از فورد مدل T که در سال 1927 به تولید رسید، با نسخه اولیه این خودرو که در سال 1908 ساخته شد ظاهر کاملا متفاوتی دارد.
سایر خودروسازان آمریکایی نیز از رویه ابداع‌شده توسط فورد پیروی کردند و از آن زمان، تغییراتی را به طور سالانه در محصولات خود اعمال می‌کنند؛ به همین دلیل است که خودروهای آمریکایی، با مدل سال تمایز داده می‌شوند.
رویه خودروسازان آمریکایی به سایر نقاط جهان گسترش پیدا کرد و سایر خودروسازان جهانی نیز انجام فیس لیفت خودرو را به‌عنوان بخشی از فرآیند خودروسازی در نظر گرفتند؛ هرچند انجام فیس لیفت آن‌ها برعکس خودروهای آمریکایی، منظم نیست. برای مثال، خودروهای ژاپنی در نیمه‌عمر خود یعنی سه یا چهار سال پس از عرضه، مورد فیس لیفت قرار می‌گیرند.
معمولا در طول هر نسل از یک خودرو، حداقل یک فیس لیفت‌صورت می‌گیرد و اگر عمر این نسل در حدود شش یا هفت سال باشد، شاهد دو یا سه فیس لیفت خواهد بود. برای مثال، میتسوبیشی ASX از سال 2010 تاکنون، روی خط تولید قرار دارد و هم‌اکنون چهارمین فیس لیفت آن به بازار عرضه شده است. البته این قانون، توسط همه خودروسازان رعایت نمی‌شود و برخی خودروها در طول عمر طولانی خود، به‌سختی تغییر می‌کنند. برای نمونه، نیسان GT-R از سال 2007 با همین چهره در بازار حضور دارد؛ هرچند ایرادات فنی آن، به طور مداوم توسط مهندسان نیسان بررسی و رفع می‌شوند.
چرا برخی خودروها فیس لیفت می شوند؟
حقیقت آن است که برای ارائه فیس لیفت نمی‌توان زمان ثابت و مشخصی تعیین کرد. خودروسازان آمریکایی در اوج خود در دهه‌های 1950 و 1960 میلادی تقریبا به صورت سالانه اقدام به ارائه نسخه‌های فیس لیفت برای محصولات خود می‌کردند و دقیقا به همین دلیل است که خودروهای آمریکایی از آن دوران به بعد بر اساس سال تولید شناسایی می‌شوند و این روش دقیقا برخلاف کشورهایی چون انگلستان است که خودروها بر اساس تاریخ ثبت شناسایی می‌شوند. این رویه برای خودروهای تولید داخل و حتی بسیاری از نسخه‌های وارداتی به ایران معمولا رعایت نمی‌شود.
به عنوان مثال بسیاری از خودروهای فیس لیفت شده تولیدی یا حتی وارداتی بازار کشور چندسال قبل به بازار جهانی عرضه شده‌اند اما معمولا با ورود به ایران این رویه تغییر کرده و معمولا مدل سال تولید مثلا 1396 برای آن‌ها ثبت می‌شود در حالی که نسخه فیس لیفت آن خودرو تولیدی یا وارداتی، مثلا در سال 1394 روانه بازار جهانی شده است.
امروزه خودروها بر اساس بازه تولید ممکن است حتی دستخوش این تغییرات نشوند. به این معنا که اگر خودرویی قرار است بر اساس سیاست‌های شرکت خودروساز تنها پنج سال بر خط تولید باقی بماند، هیچ توجیه منطقی وجود ندارد که شرکت به منظور ارائه نسخه فیس لیفت خود را در دردسر هزینه‌‌های بازطراحی و فیس لیفت و طراحی و تولید مجدد قالب‌ها بی‌اندازد. البته در عین حال ممکن است که یک محصول به دلیل عدم استقبال یا برخی مشکلات ظاهری یا فنی، به سرعت و تقریبا بلافاصله دستخوش فیس لیفت شود که معمولا این رویه را در محصولات چینی روز در بازار جهانی می‌توان مشاهده کرد.
هزینه اجرای فیسلیفت خودرو چقدر است؟
اگر پیگیر اخبار خودروی داخل کشور باشید، حتما از شنیدن ارقام گزافی که خودروسازان بابت اجرای فیس‌لیفت‌های خود اعلام می‌کنند، شگفت‌زده شده‌اید. تغییراتی که طی عملیات فیسلیفت خودرو اجرا می‌شوند، در مناطقی اعمال خواهند شد که انجام تغییرات و به‌روزرسانی آن‌ها کم‌هزینه و راحت است. ضربه‌گیرها، سپرها، چراغ‌ها و جلوپنجره، در دسترس‌ترین قطعات خودرو برای انجام فیسلیفت هستند.
با این حال، انجام همین تغییرات محدود نیز هزینه‌بر است و به همین دلیل، خودروهای فیسلیفت قیمت بیشتری نسبت به نمونه اولیه خود دارند. در بازار خودروی جهان، این هزینه تابعی از تغییرات انجام‌شده روی خودرو است و بین چندصد تا چندهزار دلار به ازای هر دستگاه خودرو، خواهد بود. با این وجود، در برخی موارد خودروهای فیسلیفت هیچ تفاوت قیمتی با نسخه پیشین خود ندارند.
مرجع: استارلوکس