یک بار در صحن مسجد با اصغر آقا خادم کوچک مسجد صحبت کردیم. وی لهجه غلیظ یزدی داشت و قد و قامت مسجد را با تأکید بر «ق» مشخص می کرد. بعد از صحبت کوتاهی در مورد وضعیت کلی مسجد، با ما صمیمی شد. مخصوصاً وقتی متوجه شد که محمد آقا فرزند آقای. صدوقی امام جمعه یزد که خواهرزاده خاتمی هم هست با ما بود.
اصغر آقا توضیح داد که یکی از مشکلات زمان‌بر ما مراجعه مداوم زنانی است که به گفته وی بدشانس هستند. وی گفت: گلدسته های این مسجد 57 متر طول و 147 پله است. در این منطقه معلوم است که اگر زن بختی در شب جمعه این 147 پله را برود و در طول مسیر 41 گردو را به تناوب بشکند و روی آن سوره یاسین بخواند و شعری مختص به این کار و همه چیز بخواند. خانم ها وقتی می آیند نگهش می دارند حتما شانس می آورد.
خوشحال بود که محرم و صفر است و در این دو ماه زنان محلی برای صعود به قله گلدسته به مسجد نمی آیند.
باورش برایمان سخت بود، اما اصغر آقا که از کودکی در مسجد بزرگ شده بود و چندین سال در مسجد خدمت کرده بود، می گفت یکی از کارهای سخت و وقت گیر ما جمع آوری گردوی ترک خورده است. مراحل جوانه ها
یکی از گلدسته های مسجد جامع یزد راه پله ای برای رفت و برگشت دارد و دیگری که توسط استاد محمد کدوک پس از گلدسته اول ساخته شده، دو مسیر مجزا برای رفت و برگشت دارد.
این سنت‌های محلی در سراسر ایران نیز حکایت‌هایی هستند که ممکن است بخش مهمی از تحقیقات میدانی در جامعه‌شناسی ایران باشند.
عکاس: امیرحسین شعبانیان
