آخرین زمین لرزه بزرگ تهران و حومه 3 سال پیش یعنی 3 سال پیش رخ داده است که با توجه به دوره بازگشت 4 ساله برآورد شده (بر اساس زلزله های تاریخی منطقه) مدت زمان بسیار کوتاه تری به نظر می رسد و احتمال وقوع آن بسیار زیاد است. زلزله در تهران Big به دلیل گذشت حدود 34 مهلت محاسباتی خود از همیشه به ما نزدیکتر است؟ حواست به عرضش باشه!
لازم به ذکر است که بدترین زمان برای غافلگیری در هر بحرانی چه انسان ساز و چه طبیعی، زمان غفلت و فراموشی است و اگر اشتباه نکنم در حال حاضر در رابطه با زلزله در کشور در این دوران به سر می بریم. ! صحنه ها و خاطرات زلزله کردستان، بم و رودبار منجیل و حتی تکان های مختصر دو زلزله سال های اخیر تهران را فراموش می کنیم و همچنان در دوران انکار به سر می بریم! فراموشی نعمت بزرگی است که خداوند آن را در نظام بشری تعریف کرده است، اما در مواردی این فراموشی را روا نداشته است!
بلایای طبیعی و بلایای انسان ساز در روی زمین طبیعی هستند و هر از چند گاهی با توجه به ساختار زمین یا فعالیت ها و اعمال انسان رخ می دهند و در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از وقوع آنها وجود ندارد. تنها راه این است که دقیقاً حوادث و مکانیسم های وقوع آنها را بشناسیم و سپس سیستم هایی را برای مقابله با آنها به عنوان پدیده های بحران طراحی کنیم!
در همین راستا زمانی که صحبت از وضعیت نابسامان کشور به ویژه تهران در برنامه های کنترل زلزله می شود، بلافاصله مسئولان شهری چند روز بعد در اخبار از فعالیت این پروژه یا آن پروژه در رابطه با زلزله های سطح شهر صحبت می کنند. ! البته من در این سی سال اخیر همیشه از این چیزها زیاد شنیده ام اما هنوز هیچ چیز خاصی مثل خروجی آنها ندیده ام! بله حداقل در مورد هزینه اقدامات بازآفرینی شهری و تأسیسات زیربنایی و … است که اصلاً یا کمتر به آن اشاره می شود!
اکنون می توان برنامه ها و اقداماتی را در این زمینه با هدف کاهش اثرات و مهمتر از همه کاهش فداکاری ها به صحنه برد تا هزینه های مربوط به دامنه فعالیت ها کاهش یابد و بر عهده شهر و مردم باشد. ! یکی از ابتکارات عمده در این مقوله استفاده از نماهای سبک به جای سنگ و نماهای سنگین، نماهای شیشه ای و اخیراً آتش نشانی است. چرا در شهری که می دانیم لرزه خیز است و به دلیل گازرسانی شهری می دانیم که آتش سوزی یکی از عوامل اصلی تلفات انسانی پس از زلزله خواهد بود، باز هم چنین چشم اندازی را می پذیریم! برای نماهای موجود در یک برنامه 5 ساله در صورت نیاز به تعمیر و بازسازی می توان نماها را با نماهای سبک جایگزین کرد! پس اگر واقعاً بخواهیم از اثرات منفی خسارات اقتصادی و جانی در زلزله بکاهیم! بودن!
در حال حاضر اولین قدم بررسی ظاهر ساختمان های جدید است که باید:
3- سبک
3- حفاظت در برابر آتش
3- لیوان را بردارید
برای ساختمان های موجود، با هر اقدامی برای تعمیرات اساسی و ساخت، نما باید اصلاح شود تا در کنار تعمیرات، هزینه آن کاهش یابد! در این رابطه شهرداری باید روش های تشویقی از جمله کاهش عوارض و … را طراحی کند. برای چنین اقداماتی
ممنون بابت تصاویر اینجا
سوال ها و بند های دیگر انشالله اگر عمری داشتم به صورت مرحله ای بند را ذکر می کردم تا بهانه ای برای بی اطلاعی از بزرگترین تهدید ایران نباشد!
* استاد نمونه مهندسی ساختمان، مدیریت زلزله و بحران کشور، بنیانگذار تاب آوری و مدیریت بحران در ایران و مؤسس انجمن بزرگان شهری کشور.