در جلسات گذشته ویژگی های «اسلام ناب» به عنوان محور و اصطلاح محوری «گفتمان انقلاب اسلامی» و اصطلاحات شناور آن مانند «آزادی»، «عدالت»، «اخلاق»، «معنویت» بیان شد. «عزت»، «تقوای سیاسی» به بحث «عقلانیت» و «انتظار» پرداختیم و در این جلسه به «بیان» مفاهیم و نشانه‌های سیال انقلاب اسلامی می‌پردازم.
در اصطلاح پزشکی به آن «تلفیق» می گویند. به معنای مفصل بین دو استخوان است. رباطی که استخوان ها را به هم متصل می کند. در پزشکی آنقدر درباره این مفاصل بحث می کنند که گاهی می گویند همه انسان ها و موجودات زنده به خاطر همین مفاصل وجود دارند. اگر آنها نباشند، انسان ها اصلا حرکتی ندارند و نمی توانند کاری انجام دهند.
ورزشکاران را می بینید. دوندگانی که در مسابقات استقامت شرکت می کنند یا وزنه بردارانی که ۳۰۰ کیلو وزنه را بلند می کنند، این توانایی ها به دلیل وجود همین مفاصل است. در بدن انسان مفاصلی هستند که بسیار فعال هستند مثل دست و پا و … و بعضی از مفاصل اصلا دیده نمی شوند اما کار خود را به خوبی انجام می دهند بنابراین افراد می توانند انواع کارها را انجام دهند.
گفتمان انقلاب اسلامی برای انتقال مفاهیم و اصطلاحات سیال خود مانند «آزادی»، «عدالت»، «اخلاق»، «معنویت»، «عزت»، «تقوای سیاسی»، «عقلانیت» و… “. و یک پیکربندی ایجاد کرده است، بنابراین اگر به این «تلفیق» توجه کنیم، می‌بینیم که انقلاب واقعاً در این زمینه شاهکاری کرده است.
انقلاب اسلامی در بحث «تلفیق» از هنر بزرگی استفاده کرد و با این مفاهیم توانست ترکیبات زیبایی خلق کند. ترکیباتی که اگر انقلاب اسلامی نبود شاید به ذهن هیچکس نمی رسید. دلیلش این است که او نیامده است. البته در برخی قسمت ها نتوانستیم این ترکیب ها را به خوبی حفظ کنیم. مشکل داره و به قول معروف دیسکش خرابه.
«عدالت» و «آزادی» از شعارهای اصلی انقلاب اول بود و انقلاب آنقدر از عدالت و آزادی صحبت کرده بود و می گفت این آزادی برخلاف فلسفه لیبرالیسم و سوسیالیسم است، معنای جدیدی به خود گرفته است. اما ما نه تنها نتوانستیم به این ترکیب رسیدگی کنیم، بلکه آنها را از هم جدا کردیم، در حالی که عدالت و آزادی یک مفهوم واحد هستند، با هم هستند، نمی توان آنها را از هم جدا کرد. آنها را از هم جدا کن، هر دو را خراب کردی.
متاسفانه عده ای وارد جریانات سیاسی ما شدند و موضع فکری گرفتند و عده ای هم موضع دینی گرفتند. هر دو اشتباه کردند. عده ای گفتند آزادی بدون عدالت. عده ای هم گفتند ما این آزادی را نمی خواهیم و شعار عدالت خواهی سر دادند و به نام عدالت آزادی را به قربانگاه بردند. بعداً مقام معظم رهبری فرمودند که عدالت و آزادی هر دو شعار طبیعی انقلاب است.
این ترکیباتی که مثلاً «آزادی معنوی» مطرح شد. ما در دنیا چیزی به نام آزادی معنوی نداریم. این آزادی در واقع مادی نیست. بی خدایی سطحی نیست. دقیقاً مانند عبادت خداست. این در هیچ کجای دنیا نیست و هیچ کس ادعای آن را ندارد. یا «معنویت اخلاقی»، «معنویت عقلانی» این ترکیبات اصلاً در دنیا مطرح نیست. می گویند ما عقلانیت داریم، عقلانیت ابزاری است. اما انقلاب می گوید ما به دنبال عقلانیتی هستیم که ریشه در معنویت و اسلام داشته باشد.
در گذشته این اصطلاح اصلاً محبوب نبود. روشنفکران کسانی هستند که از دین عبور کردند. چه کسی را روشنفکری می نامند که از روی عقلانیت انسانی می اندیشد؟ به دین پایبند نیست. به او می گویند روشنفکر. این تعبیری است در دنیای غرب، افرادی که از کلیسا، دین، خدا و پیامبر گذشته بودند، روشنفکر نامیده می شدند. در کشور ما قبل از انقلاب به برخی از دانشگاه ها و تحصیلکردگانی که چندان مذهبی نبودند، روشنفکر می گفتند. بعد از انقلاب این تعبیر به وجود آمد که ما روشنفکر دینی داریم. ما علوم دینی داریم.
متأسفانه عده ای با ادبیات گمراه کننده به علما و روشنفکران دینی حمله کردند. امروز می گویند اینها متناقض است، به هم وصل نیستند. در حالی که اینها نتایج انقلاب اسلامی است. برخی به راحتی تسلیم شدند و پذیرفتند، نتیجه چه بوده است؟ هرکسی که بخواهد ادعای روشنفکری کند مثل این است که باید از دین عبور کند، اما گفتند از آخوندها در مورد دین بپرسید و آخوند ما بعد از اینکه قبول کرد من مذهبی هستم می گوید من روشنفکر نیستم. من فردی متدین و عالم دین هستم و این دوگانگی به وجود آمد. در واقع من می گویم انقلاب اسلامی ترکیب هایی را انجام داد، اما عده ای آمدند و این ترکیب ها را تبدیل به اسراف کردند و منزوی کردند.
یکی از این ترکیبات زیبایی که انقلاب انجام داد تقوای سیاسی بود. حالا خیلی از اولیای ما می گویند این چیست؟ تقوای سیاسی یعنی چه؟ تقوا تقوا است. چرا سیاست را به آن متصل می کنید؟ و این نتیجه آن است که سیاستمداران ستمکار ما برای نظام و انقلاب چقدر مشکلات ایجاد کرده اند.
مقوله عزت که در جلسه ای بحث کردیم، این عزت یک امر اخلاقی است، مرجعیت یک امر اخلاقی است. در عین حال یک امر معنوی است. در عین حال مقوله ای مبتنی بر انصاف است. چنین چیزی در هیچ کجای دنیا شناخته شده نیست. آنها به ما می خندند که سعی کردیم این بحث را مطرح کنیم. بنابراین، این مفصل بندی ها و تمهیداتی که بین اجزای مفهومی انقلاب ایجاد شد، در واقع کار بزرگ انقلاب اسلامی است.
ارتباط مفاهیم اساسی انقلاب این است که هیچ کدام تنها نیستند. همه اینها مانند مرواریدهایی هستند که بر یک رشته تسبیح زده شده اند. اگر جداش کنیم از بین می رود. آن وقت دیگر نمی توانیم آن را پیدا کنیم. اگر یکی بگوید من اصلاح طلبم، دنبال آزادی هستم، کاری به عدالت ندارم. در واقع او آزادی خود را از دست می دهد. یعنی چیزی را که می خواهد از بین می برد. این دیگر آزادی انقلاب نیست. انقلاب در گفتمان تعریف نشده، انگار یک اصولگرا بیاید و بگوید: من دنبال عدالت هستم، کاری به آزادی ندارم، عدالت را از دست می دهد. زیرا یکی از مهره های تسبیح را برمی دارد و گم می کند و این خیانت بزرگ به انقلاب اسلامی است.
منظور سعدی از اینکه مردم اعضای یک بدن هستند چیست؟ این بدان معناست که مردم یکی یکی آسیب نمی بینند. اگر افراد در جامعه قرار گیرند، اگر در جامعه قرار بگیرند، اگر یاور و یاور ارگانیک باشند، انسان معنای خودش را پیدا می کند. اما اگر مردم در جامعه گرد هم نیایند، بدن واحدی تشکیل ندهند، به صورت فردی در این بیابان ها زندگی کنند، دیگر انسانیت انسان شکل نمی گیرد. انسانیت انسان این است که باید در جامعه زندگی کند. اگر مردم را از هم جدا کنید، اصالت افراد را از بین می برید. شما مهره ها را بردارید و این تک دانه ها بی فایده است.
بنابراین وقتی این ارتباط و دال ها و مفاهیم سیالی که بحث کردیم کنار هم قرار گیرد، «جمهوری اسلامی» به حقیقتی تبدیل می شود که در هیچ کجا وجود ندارد. این حقیقت فقط اینجاست و این حقیقتی است که ما باید از آن دفاع کنیم.
متأسفانه برخی از مردم جهان ما را با کلماتی مانند تروریسم معرفی می کنند که در جهان منفور است. چرا؟ چون نتوانستیم فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی را در قالب ترکیب این واژه ها معرفی کنیم که بگوییم ما کشور آزادی، عدالت، معنویت، استقلال هستیم، دنبال رفاه هستیم، می خواهیم بهترین اقتصاد را داشته باشیم. . ما عقلانیت، اخلاق، شرافت، توقع و… داریم، هر چه در دنیا اصالت دارد، بهترین آنها را داریم. ما هم این ترکیب را داریم. این ترکیب برای ما یک برند است. انحصاری است. هیچ کس دیگری ندارد. امکان یافتن تک تک آنها وجود دارد. اما این مجموعه با هم و مرتبط با هم و این فن بیان که به طور جدی به هم مرتبط است هیچ جا نیست و ما نتوانستیم این را معرفی کنیم.
در بحث گفتارها تعبیر است، می گویند وحدت در کثرت. یعنی یک جور مفاهیم جمع داری، چیزهای پراکنده داری، می آیند یک جا جمع می شوند. وقتی متحد می شود، موثر می شود. اگر افراد دور هم جمع شوند و واحد شوند، آن واحد مؤثر می شود. اگر همه مردم قدرت خود را کنار هم بگذارند، نیرو تولید می شود.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: قبل از انقلاب هر ملتی قربانی گرگ آزادی اندیشی غرب شده بود. امام آمد تک تک افراد را به هم پیوند داد و به فرموده امام راحل «یاد واحده» و به تعبیر قرآن «یدالله فوق ایدهم» شد. وقتی این دست دست خدا شد دست دیگری بالای آن نخواهد بود. «اسلام علیه شماست نه بر شما» کی محقق می شود؟ وقتی همه امت اسلامی واقعاً به اینجا می آیند تا متحد شوند. ظهور انقلاب اسلامی این پدیده را ایجاد کرد که پراکندگی را به وحدت تبدیل کرد و این وحدت مؤثر واقع شد.
در مورد سبک زندگی مورد ادعای انقلاب اسلامی، آنقدر غافل بوده ایم که سبک زندگی غربی و آزادی غربی جلوی چشمان ما آمده است. برخی از فرزندان ما مدعی آن نوع سبک زندگی و آن نوع آزادی هستند. و حالا ایستاده ایم، هیچ کاری نمی توانیم بکنیم. ما این بحران را برای خودمان ایجاد کردیم و تقصیر بر گردن کسانی است که به مفاهیم انقلاب و نتیجه انقلاب و ترکیب انقلاب اهمیت ندادند. آزادی مصادره شده است. حالا به نسل جوان بگو آزادی در دین ماست. او به شما می خندد، او اصلا گوش نمی دهد. بگو دین راه زندگی را آورده، به تو می خندد.
امروز همه باید مراقب ارزش‌ها و مفاهیم انقلاب باشیم و از هرگونه لغزش و تحریف مفاهیم انقلاب جلوگیری کنیم. این ترکیب ها و مفصل بندی هایی که انقلاب ایجاد کرد باید حفظ شود. یعنی انقلابی گری همان طور که مقام معظم رهبری در بیانات فرمودند قدم دوم بسیار زیبا بیان شده است انقلابی گری یعنی تحول، پویایی، براندازی، تحول بنیادین. انقلاب یعنی این. انقلاب یعنی روحیه ناسازگار، ناپایدار و ناآرام. این روح ناآرام هرگز با آرامش و استراحت و بی تفاوتی جمع نمی شود.
وی در پایان گفت: امروز نیز انقلاب اسلامی پس از یک پسرفت همچنان دارای یک نظام انقلابی است. یعنی در عین حال که به نظام سیاسی رسیده، به جمهوری اسلامی رسیده، حکومت تشکیل داده، سبک زندگی درست کرده است و در عین حال انقلابی است و جزء ترکیبات انحصاری است. اسلامی انقلابی که در هیچ جای دیگری نخواهید دید و وظیفه همگان است حفاظت و حراست از این ترکیبات انحصاری انقلاب اسلامی است.