غروب یک انسان – یومیر

به گزارش یومیر، محمدجواد لسانی در یادداشتی در روزنامه شرق او نوشت: «این روزها و شب ها صحبت از وداع سنگین با یک مرد بزرگ است. او را الگوی زندگی کامل در اسلام می دانند. یادآوری او نیز وقتی پیروانش را ترک می کند غم انگیز می شود. شرح این فراق برای عاشقان بیشمار این امامزاده هر ساله با مروری بر درس ها و معارف نهج البلاغه آن حضرت همراه است. اما نویسنده این بار سعی می کند شکوه شخصیت خود را از منظر دیگری بررسی کند.

با تحولاتی که در قرن های اخیر در غرب به وجود آمده و رنسانس نامیده می شود، نتایجی مانند مدرنیته را در جهان امروز به ارمغان آورده است، اما ترسیم یک انسان واقعی که عاری از عیب است و به عنوان الگو معرفی می شود کجاست. برای زندگی در این دنیا؟ در افق امروز، انسان به عنوان یک سطح جدید در زمان دیده می شود. از سوی دیگر با مطالعه سیره ناب مولا علی (ع) می توان او را در منظر جاودانه انسانی دید، زیرا با ابعاد شگفت انگیز و متفاوتی که در عمر 63 ساله خود پشت سر گذاشته است، می توان او را در نظر گرفت. از لحظه حال، به روشی فرازمینی. . راهی که مبلغان دینی در نگاه درون دینی طی نکرده اند و همواره او را در حصار مذهبی به خود مشغول کرده اند و تنها به مدح و تکریم او نشسته اند. در حالی که امام به شدت می تواند الگوی شناخته شده و با طراوت مفهوم انسان گمشده ای باشد که در میراث شرق نهفته است. باید مشتاقانه گفت که محقق در سیما و سبک زندگی آن حضرت اجازه دارد این ساختارشکنی را انجام دهد تا در ورای پنجره دین بتواند این انسان کامل زمان را ببیند و از مرزهای اقلیم قبله عبور کند تا نشان دهد. جهانی بودن او این راه آسانی برای زدودن زنگار از حرم امام نیست، بنابراین در برخی دیگر امکان روشنگری آن حضرت به عنوان الگوی انسانی آشکار می شود.

بی شک ژان ژنه، نویسنده و هنرمند فرانسوی، از متفکران معاصری است که در نمایشنامه های خود ساختارشکنی کرده و «آینه» را مصداق «توهم» معرفی کرده است. اما در ادبیات کهن جهان آینه ای تمثیلی برای بیان حقیقت وجود دارد. اما شخصیت‌های ژان ژنه روی صحنه همیشه از خود واقعی‌شان فرار می‌کنند و در این اشتیاق برای بیزاری از خود، آینه با عینیت بخشیدن به ظاهر آراسته، واقعیت وجودی آنها را پنهان می‌کند و رویاها و توهماتشان را با نقاب ماهرانه‌ای دیکته می‌کند. این گونه است که شخصیت های تئاتری او در بازی و تلفن تثبیت می شوند. این روند تا آنجا پیش می رود که چشم ها نیز آینه های ساختگی محسوب می شوند. این بار معنای جدیدی از آینه از ذهنیت نمایشنامه ژان ژنه بیرون می‌آید که کارل گوستاو یونگ روانکاو سوئیسی در نظریه سایه‌ها به آن پرداخته است. و مثلاً در «پس گفت زرتشت» تعابیر دیگری نیز وجود دارد. جایی که فیلسوف آلمانی فردریش نیچه از رنج به عنوان یک تراژدی فاجعه بار صحبت می کند. یعنی عدم اعتماد به نفس در انسان باعث می شود که به دروغ روی بیاورد. برای این مرد نقابدار که چنین مکاشفه فاجعه باری را تجربه کرده است، واقعیت زندگی از معنای واقعی خود محروم می شود و مجبور می شود با توسل به دروغ پشت سر دروغ یا دادن وعده های بی اساس به مخاطبان خود برای آشکار ساختن بیشتر ماجرا، در ورطه فرو رود. من جعلی اگرچه او می تواند قله تصمیمات و سرنوشت های قومی را فتح کند، اما همچنان در فقر شخصیتی خود غوطه ور است و در ورشکستگی درونی خود از دروغ گویی دست برنمی دارد.

اما فردی که خالصانه خود را درک کرده و اعتماد به نفس پیدا کرده باشد، کسی است که نمی تواند در زندگی خود در دام این ابتذال بیفتد، زیرا به فرموده مولا علی (ع) مکانیزمی به نام تقوا را ایجاد کرده است. جلوه ای از برکات این اطمینان. . آن انسان با ایمان به خود به گونه ای جلو می رود که اگر به مقام برتری مردم برسد، سعادت بزرگی نصیبشان شود. اگر الهام بخش عدالت و آزادی باشد، حقیقت وجودش در این راستا است و به راحتی قاعده تحکیم را به گونه ای فراهم می کند که اعتمادسازی به ملت نیازی به مافیای تبلیغاتی و ترفندهای بزرگ و مکرر نداشته باشد. این مرد برای ترویج و پرورش ارزش های انسانی مانند برقراری عدالت در جامعه تلاش واقعی دارد و مردم عمق حقیقت را در تصویر غیرقابل تصور او درک می کنند. این امر او را ذاتاً محبوب می کند، اما وقتی زمان وداع تلخ این مرد در حضور امتش فرا می رسد، کار بسیار دشوار می شود. نام و یاد این مرد واقعی هرگز در تاریخ ادیان و ملل به حاشیه نخواهد رفت. لحظه فراق حکیم کامل به رهایی از مصائب دنیا می اندیشد و همه فریاد نجات او را می شنوند که از ته جان او برمی خیزد. اما عاشقانی که با او آشنا شده اند همیشه دلتنگ او و کسانی هستند که در تاریخ مانند او هستند تا با حضور صادقانه او دردهای کهنه خود را درمان کنند.

انتهای پیام/